Προσοχή στα Τεχνητά Γλυκαντικά: Κλέβουν Χρόνια από τον Εγκέφαλό μας! – Νέα Μελέτη
Μπορεί ένα κουτάκι δίαιτας αναψυκτικού ή ένα «υγιεινό» σνακ χωρίς ζάχαρη να κρύβει κινδύνους για τον εγκέφαλό μας; Μια νέα, μεγάλη μελέτη από τη Βραζιλία, που δημοσιεύτηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2025 στο έγκριτο περιοδικό Neurology της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, αποκαλύπτει ότι η υψηλή κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών, όπως η ασπαρτάμη και η σακχαρίνη, συνδέεται με ταχύτερη μείωση των νοητικών ικανοτήτων, ισοδυναμώντας με περίπου 1,6 χρόνια επιπλέον γήρανσης του εγκεφάλου. Οι επιπτώσεις φαίνεται να είναι ιδιαίτερα έντονες σε άτομα κάτω των 60 ετών και σε όσους πάσχουν από διαβήτη. Ας δούμε τι μας λέει αυτή η σημαντική έρευνα και τι σημαίνει για τις διατροφικές μας συνήθειες.
Μια Μελέτη που Αλλάζει τα Δεδομένα
Η έρευνα, που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο στη Βραζιλία, παρακολούθησε 12.772 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας 52 ετών για οκτώ χρόνια. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με τη διατροφή τους, καταγράφοντας την κατανάλωση επτά κοινών τεχνητών γλυκαντικών: ασπαρτάμη, σακχαρίνη, ακεσουλφάμη-Κ, ερυθριτόλη, ξυλιτόλη, σορβιτόλη και ταγκατόζη. Αυτά τα γλυκαντικά βρίσκονται σε πολλά υπερεπεξεργασμένα προϊόντα, όπως αναψυκτικά διαίτης, αρωματισμένα νερά, ενεργειακά ποτά, γιαούρτια και επιδόρπια χαμηλών θερμίδων.
Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε τρεις ομάδες με βάση την ποσότητα γλυκαντικών που κατανάλωναν καθημερινά. Η ομάδα με την υψηλότερη κατανάλωση (κατά μέσο όρο 191 mg/ημέρα, ισοδύναμο με ένα κουτάκι αναψυκτικού διαίτης) παρουσίασε 62% ταχύτερη μείωση στις νοητικές και μνημονικές ικανότητες σε σύγκριση με την ομάδα που κατανάλωνε τα λιγότερα (20 mg/ημέρα). Αυτή η μείωση ισοδυναμεί με 1,6 χρόνια επιπλέον γήρανσης του εγκεφάλου. Η μεσαία ομάδα, με μέση κατανάλωση 66 mg/ημέρα, παρουσίασε 35% ταχύτερη μείωση, ισοδύναμη με 1,3 χρόνια γήρανσης.
Ποιοι Επηρεάζονται Περισσότερο;
Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι επιπτώσεις ήταν πιο έντονες σε συγκεκριμένες ομάδες. Οι άνθρωποι κάτω των 60 ετών που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες γλυκαντικών παρουσίασαν ταχύτερη μείωση στη λεκτική ευχέρεια και τη συνολική γνωστική λειτουργία. Επιπλέον, οι διαβητικοί εμφάνισαν ακόμα μεγαλύτερη μείωση στη μνήμη και τη γνωστική ικανότητα, γεγονός που εγείρει ανησυχίες, καθώς τα τεχνητά γλυκαντικά προωθούνται συχνά ως «ασφαλής» επιλογή για όσους διαχειρίζονται τον διαβήτη.
«Τα χαμηλής ή μηδενικής θερμιδικής αξίας γλυκαντικά θεωρούνται συχνά υγιεινή εναλλακτική στη ζάχαρη, αλλά τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι ορισμένα γλυκαντικά μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Κλαούντια Κίμιε Σουεμότο, αναπληρώτρια καθηγήτρια γηριατρικής στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο.
Τι Σημαίνει Αυτό για Εμάς;
Η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά προκαλούν άμεσα γνωστική έκπτωση, αλλά η σύνδεση που εντοπίστηκε είναι αρκετά ισχυρή για να μας κάνει να αναθεωρήσουμε τη χρήση τους. Τα γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη και η σακχαρίνη, που χρησιμοποιούνται ευρέως σε προϊόντα «χωρίς ζάχαρη», μπορεί να κρύβουν κινδύνους για τη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου, ιδιαίτερα όταν καταναλώνονται τακτικά από τη μέση ηλικία. Η Δρ. Σουεμότο τόνισε ότι «οι διατροφικές επιλογές στη μέση ηλικία μπορεί να έχουν συνέπειες για την υγεία του εγκεφάλου δεκαετίες αργότερα».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς. Οι πληροφορίες για τη διατροφή βασίστηκαν σε αυτοαναφορές των συμμετεχόντων, οι οποίες μπορεί να μην είναι απόλυτα ακριβείς. Επιπλέον, η Διεθνής Ένωση Γλυκαντικών (International Sweeteners Association) επεσήμανε ότι τα ευρήματα μπορεί να επηρεάζονται από άλλους παράγοντες, όπως ο γενικός τρόπος ζωής ή η συνολική διατροφή, και ότι τα γλυκαντικά παραμένουν μια ασφαλής επιλογή για τη μείωση της ζάχαρης και τη διαχείριση παθήσεων όπως ο διαβήτης.
Πώς να Προστατεύσουμε τον Εγκέφαλό μας
Η μελέτη αυτή μας καλεί να κοιτάξουμε πιο κριτικά τις καθημερινές μας διατροφικές επιλογές. Αν είστε λάτρης των αναψυκτικών διαίτης ή των προϊόντων χωρίς ζάχαρη, ίσως είναι η στιγμή να επανεξετάσετε την κατανάλωσ部分
σή τους. Μπορείτε να μειώσετε την κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών επιλέγοντας φυσικές εναλλακτικές, όπως μέλι ή σιρόπι σφενδάμου, ή περιορίζοντας τη συνολική κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων. Επιπλέον, η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με τακτική άσκηση και ισορροπημένη διατροφή, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία της υγείας του εγκεφάλου σας μακροπρόθεσμα.
Ένα Κάτοπτρο για το Μέλλον
Η ανακάλυψη ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου μας υπενθυμίζει ότι ακόμα και οι «υγιεινές» επιλογές μπορεί να κρύβουν κινδύνους. Καθώς η έρευνα συνεχίζεται, οι ειδικοί καλούν για περισσότερη προσοχή στις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των ουσιών, ιδιαίτερα για όσους τις χρησιμοποιούν τακτικά. Μέχρι να μάθουμε περισσότερα, η μετριοπάθεια και η ενημερωμένηเลือกή φαίνονται να είναι ο καλύτερος δρόμος για να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας σε φόρμα.
