ΠΟΥ και EMA Αντικρούουν Ισχυρισμούς Τραμπ: Ασφαλή τα Εμβόλια και η Παρακεταμόλη στην Εγκυμοσύνη, Καμία Σύνδεση με Αυτισμό

Σε μια πρωτοφανή αντιπαράθεση που απασχολεί τις διεθνείς υγειονομικές αρχές, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) βγήκαν σήμερα στο προσκήνιο για να διαψεύσουν κατηγορηματικά ισχυρισμούς του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τα εμβόλια και τη χρήση παρακεταμόλης κατά την εγκυμοσύνη. Οι δηλώσεις Τραμπ, που έγιναν χθες σε συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο, συνέδεσαν αυτά τα δύο στοιχεία με αυξημένο κίνδυνο αυτισμού, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα. Οι διεθνείς οργανισμοί υπενθυμίζουν ότι δεκαετίες έρευνας αποκλείουν οποιαδήποτε αιτιώδη σχέση, ενώ τονίζουν την κρισιμότητα της σωστής ενημέρωσης για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Η Σύγκρουση Ξεκινά από τις Δηλώσεις Τραμπ

Χθες, ο Πρόεδρος Τραμπ, μαζί με τον Υπουργό Υγείας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και τον Διευθυντή του FDA Μάρτι Μακάρι, ανακοίνωσαν πρωτοβουλίες κατά του “επιδημικού” αυτισμού, όπως το χαρακτήρισαν. Ο Τραμπ προέτρεψε έγκυες γυναίκες να αποφεύγουν εντελώς την παρακεταμόλη (γνωστή και ως ακεταμινοφαίνη ή Tylenol στις ΗΠΑ), ισχυριζόμενος ότι “αυξάνει δραματικά” τον κίνδυνο αυτισμού στα παιδιά. Παράλληλα, επανέφερε παλιούς μύθους περί εμβολίων, προτείνοντας να καθυστερήσουν ή να διασπαστούν τα παιδικά εμβόλια, όπως αυτό για την ηπατίτιδα Β. “Μην παίρνετε Tylenol, αντέξτε το!” φώναξε χαρακτηριστικά, ενώ ανακοίνωσε έρευνες και αλλαγές στις ετικέτες φαρμάκων.

Αυτές οι δηλώσεις, που βασίζονται σε μη επιβεβαιωμένες μελέτες και προσωπικές απόψεις, προκάλεσαν ανησυχία σε γονείς και επαγγελματίες υγείας. Ο Κένεντι, γνωστός σκεπτικιστής των εμβολίων, μίλησε για “περιβαλλοντικούς παράγοντες” πίσω από την αύξηση διαγνώσεων αυτισμού (από 1 στα 150 παιδιά το 2000 σε 1 στα 31 σήμερα στις ΗΠΑ), χωρίς όμως νέα επιστημονικά δεδομένα.

Η Κατηγορηματική Αντίδραση του ΠΟΥ: “Τα Εμβόλια Σώζουν Ζωές, Όχι Αυτισμό”

Σήμερα, ο ΠΟΥ εξέδωσε σαφή μηνύματα κατά της παραπληροφόρησης, τονίζοντας ότι τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό. Σε ανακοίνωση του Διευθυντή του Τμήματος Εμβολιασμών, Βιολογικών Προϊόντων και Ανοσοποιήσεων, ο οργανισμός υπενθύμισε ότι “δεκαετίες εκτεταμένων ερευνών με ποικίλες μεθόδους έχουν αποδείξει ότι το εμβόλιο MMR (ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς) και άλλα παιδικά εμβόλια δεν αυξάνουν τον κίνδυνο αυτισμού”. Η μοναδική μελέτη που κάποτε υπαινιξόταν σύνδεση αποδείχθηκε πλαστή και ανακαλέστηκε. Επιπλέον, συστατικά όπως ο θιμερόσαλ ή το αλουμίνιο στα εμβόλια έχουν ελεγχθεί εξαντλητικά και κρίνονται ασφαλή.

Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι τέτοιοι μύθοι απειλούν την εμβολιαστική κάλυψη παγκοσμίως, με πάνω από 14 εκατομμύρια νήπια να μένουν ανεμβολίαστα. “Η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται γρηγορότερα από την αλήθεια, απειλώντας τα οφέλη των εμβολίων που έχουν σώσει 150 εκατομμύρια ζωές τα τελευταία 50 χρόνια”, δήλωσε εκπρόσωπος του οργανισμού. Σχετικά με την παρακεταμόλη, ο ΠΟΥ χαρακτήρισε τα στοιχεία “ασυνεπή” και όχι αιτιώδη, τονίζοντας ότι η χρήση της για πυρετό ή πόνο στην εγκυμοσύνη είναι απαραίτητη για την αποφυγή χειρότερων κινδύνων, όπως αποβολές ή πρόωρο τοκετό.

EMA: “Καμία Απόδειξη Σύνδεσης – Χρησιμοποιήστε την Όταν Χρειάζεται”

Παράλληλα, ο EMA, σε ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα, επιβεβαίωσε ότι “η παρακεταμόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την εγκυμοσύνη σύμφωνα με τις επίσημες συστάσεις, χωρίς να υπάρχει νέα στοιχεία που να απαιτούν αλλαγές”. Βάσει εξαντλητικής αξιολόγησης δεδομένων, “δεν υπάρχει απόδειξη ότι η λήψη παρακεταμόλης προκαλεί αυτισμό στα παιδιά”. Ο οργανισμός συνιστά χαμηλότερη δυνατή δόση και σύντομη διάρκεια χρήσης, αλλά τονίζει ότι η μη θεραπεία πυρετού ή πόνου μπορεί να βλάψει μητέρα και έμβρυο.

Η θέση του EMA βασίζεται σε δεκάδες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μίας από το 2024 σε 2,5 εκατομμύρια Σουηδά παιδιά, που δεν βρήκε αιτιώδη σύνδεση. Μια ανασκόπηση του 2025 σε 46 μελέτες υπαινίχθηκε συσχέτιση, αλλά οι ερευνητές (από Harvard και Mount Sinai) ξεκαθάρισαν ότι “δεν αποδεικνύει αιτία” και μπορεί να οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως ηλικία γονέων ή περιβαλλοντική ρύπανση.

Τι Λένε οι Επιστήμονες: Ο Αυτισμός Είναι Πολύπλοκος, Όχι “Επιδημία από Χάπια”

Ο αυτισμός, ή διαταραχή φάσματος αυτισμού (ASD), είναι νευροαναπτυξιακή κατάσταση που επηρεάζει την κοινωνική αλληλεπίδραση και την επικοινωνία, με ποικίλες εκδηλώσεις. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, επηρεάζει 1 στα 100 παιδιά παγκοσμίως και οφείλεται σε συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως προχωρημένη ηλικία γονέων, διαβήτης μητέρας ή έκθεση σε ρύπους – όχι εμβόλια ή παρακεταμόλη. Η αύξηση διαγνώσεων αποδίδεται κυρίως σε καλύτερη ανίχνευση και αλλαγές στα κριτήρια διάγνωσης.

Ειδικοί όπως η Alycia Halladay από το Autism Science Foundation τονίζουν: “Ο αυτισμός είναι πολύπλοκος, με πάνω από 100 γονίδια εμπλεκόμενα. Απλοποιώντας τον σε ‘ένα χάπι’ παραπλανά και βλάπτει”. Η Αμερικανική Εταιρεία Μαιευτικής-Γυναικολογίας (ACOG) και η Βρετανική Βασιλική Εταιρεία Μαιευτικής προειδοποιούν ότι η αποφυγή παρακεταμόλης μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνους πυρετούς, ενώ εταιρείες όπως η Merck (παραγωγός εμβολίων) υπερασπίζονται την ασφάλειά τους βάσει 25 ετών ερευνών.

Η Επίδραση στην Κοινή Γνώμη και η Κλήση για Υπευθυνότητα

Οι δηλώσεις Τραμπ έχουν ήδη προκαλέσει πτώση 14% στις μετοχές της Kenvue (παραγωγός Tylenol), ενώ ιατρικοί σύλλογοι εκφράζουν φόβο για μείωση εμπιστοσύνης σε εμβόλια και φάρμακα. Στην Ευρώπη και αλλού, υπουργοί Υγείας χαρακτηρίζουν τις προτροπές “ανεύθυνες”, καθώς “εγείρουν πανικό σε έγκυες χωρίς βάση”.

Οι ειδικοί καλούν σε εμπιστοσύνη στην επιστήμη: Συμβουλευτείτε πάντα γιατρό πριν πάρετε φάρμακο ή εμβόλιο, και θυμηθείτε ότι η πρόληψη (όπως ο εμβολιασμός) σώζει ζωές. Σε εποχή παραπληροφόρησης, η αλήθεια παραμένει η καλύτερη άμυνα για την υγεία μητέρων και παιδιών.