Ο Ερντογάν Επιμένει για την Ένταξη στην ΕΕ: «Η ΕΕ Χρειάζεται Έναν Δυναμικό Εταίρο Όπως η Τουρκία», δήλωσε
Στις 21 Ιουλίου 2025, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέφερε με έμφαση το αίτημα της Τουρκίας για πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλώνοντας ότι «η Ένωση χρειάζεται έναν δυναμικό, προσανατολισμένο σε λύσεις εταίρο όπως η Τουρκία», σύμφωνα με το TASS. Η δήλωση αυτή, που έγινε στο περιθώριο δημοσιογραφικών δηλώσεων, αντανακλά τη συνεχή προσπάθεια της Άγκυρας να επαναφέρει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, οι οποίες έχουν παγώσει εδώ και χρόνια. Παρά τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας, οι προκλήσεις στη δημοκρατία και οι περιφερειακές εντάσεις περιπλέκουν το ζήτημα.
Η Ιστορία της Τουρκικής Υποψηφιότητας
Η Τουρκία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στην ΕΕ το 1987, έγινε υποψήφια το 1999 και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις το 2005. Ωστόσο, η διαδικασία έχει σταματήσει από το 2018 λόγω ανησυχιών της ΕΕ για την υποχώρηση της δημοκρατίας, την καταστολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, ιδιαίτερα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Μόνο ένα από τα 35 κεφάλαια της διαπραγμάτευσης έχει κλείσει, ενώ 8 παραμένουν κλειστά λόγω του Κυπριακού, καθώς η Τουρκία αρνείται να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας της Άγκυρας.
Η Επιχειρηματολογία του Ερντογάν
Ο Ερντογάν υποστηρίζει ότι η Τουρκία, ως δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, μπορεί να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ασφάλεια, ιδιαίτερα σε ζητήματα όπως η Ουκρανία και η Μαύρη Θάλασσα. Η γεωγραφική της θέση, που ελέγχει τον Βόσπορο, και ο ρόλος της στη διαχείριση του μεταναστευτικού—με την ΕΕ να έχει χορηγήσει 9 δισεκατομμύρια ευρώ για πρόσφυγες—την καθιστούν κρίσιμο εταίρο. Επιπλέον, η Τουρκία έχει προτείνει τη συμμετοχή της σε πιθανές ειρηνευτικές αποστολές στην Ουκρανία, αξιοποιώντας την εμπειρία της στη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας.
Παράλληλα, ο Ερντογάν έχει συνδέσει την ένταξη της Τουρκίας με άλλα ζητήματα, όπως η έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ το 2023, μια τακτική που η ΕΕ έχει απορρίψει ως μη αποδεκτή. Η πρόσφατη δήλωσή του ότι «οι πολιτικές εμπόδια κατά της Τουρκίας πρέπει να αρθούν αμέσως» υπογραμμίζει την πίεση που ασκεί για επιτάχυνση της διαδικασίας.
Οι Αντιδράσεις της ΕΕ
Η ΕΕ αναγνωρίζει τη στρατηγική αξία της Τουρκίας, ιδιαίτερα σε θέματα ασφάλειας, εμπορίου και ενέργειας, με εμπορικές ροές αξίας άνω των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Ωστόσο, η καταστολή πολιτικών αντιπάλων, όπως η πρόσφατη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, έχει προκαλέσει έντονες επικρίσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε έκθεση του 2023, τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να συνεχιστούν υπό τις παρούσες συνθήκες, προτείνοντας έναν «παράλληλο και ρεαλιστικό» πλαισίου συνεργασίας.
Χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος επιμένουν σε αυστηρούς όρους, λόγω των συνεχιζόμενων διαφορών στο Κυπριακό και την Ανατολική Μεσόγειο. Η ΕΕ έχει απορρίψει κάθε σύνδεση μεταξύ της ένταξης της Τουρκίας και άλλων διαπραγματεύσεων, όπως του ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι η πρόοδος εξαρτάται από τη συμμόρφωση της Τουρκίας με τα δημοκρατικά πρότυπα.
Το Διεθνές Πλαίσιο
Η πρόταση του Ερντογάν έρχεται σε μια περίοδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας, με την ΕΕ να αναζητά εναλλακτικές για την αμυντική της αυτονομία εν μέσω αμφιβολιών για τη στήριξη των ΗΠΑ. Η Τουρκία, με την αναπτυσσόμενη αμυντική της βιομηχανία, όπως τα drones Bayraktar TB2 και το πρόγραμμα μαχητικών KAAN, τοποθετείται ως πιθανός εταίρος. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου και οι εντάσεις με την Ελλάδα περιπλέκουν τη συζήτηση.
Η δήλωση του Ερντογάν ότι «η ΕΕ χρειάζεται έναν δυναμικό εταίρο όπως η Τουρκία» αντικατοπτρίζει τη φιλοδοξία της Άγκυρας να αξιοποιήσει τη γεωπολιτική της θέση. Παρά τη στρατηγική της σημασία, οι ανησυχίες για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι περιφερειακές διαφορές παραμένουν σημαντικά εμπόδια. Η ΕΕ καλείται να ισορροπήσει μεταξύ των στρατηγικών της αναγκών και των αρχών της, ενώ η Τουρκία πρέπει να αποδείξει έμπρακτα τη δέσμευσή της στις ευρωπαϊκές αξίες για να προχωρήσει η ενταξιακή της πορεία
