Λιβύη: Αμφισβητεί τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα – Η απάντηση της Αθήνας
Η Ελλάδα, μέσω διπλωματικών πηγών, επανέλαβε με σαφήνεια τη θέση της απέναντι στις μονομερείς διεκδικήσεις της Λιβύης, με αφορμή τη ρηματική διακοίνωση που απέστειλε η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης στον ΟΗΕ στις 20 Ιουνίου 2025. Η επίσημη απάντηση της ελληνικής πλευράς πρόκειται να υποβληθεί στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και αφορά την επίμαχη προκήρυξη ερευνών νοτίως της Κρήτης.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι το περιεχόμενο της λιβυκής διακοίνωσης «δεν προσθέτει κάτι νέο στην ήδη διατυπωθείσα επιχειρηματολογία», ενώ ξεκαθαρίζουν πως η Ελλάδα απορρίπτει «κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας». Πρόκειται για άμεση αναφορά στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, το οποίο η Αθήνα θεωρεί νομικά ανυπόστατο και ασύμβατο με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Αναφορικά με την εκκρεμότητα γύρω από την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ των δύο χωρών, η Ελλάδα δηλώνει πρόθυμη να συνεχίσει τον διάλογο, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Όπως τονίζεται: «Η Ελλάδα, ως γνήσια γειτονική χώρα, έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως άλλωστε συνομολογεί και η λιβυκή πλευρά».
Αναλυτικά οι δηλώσεις των διπλωματικών πηγών:
«Η Ρηματική Διακοίνωση της 20ής Ιουνίου της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, σχετικά με την προκήρυξη οικοπέδων από την Ελλάδα, νοτίως της Κρήτης, δεν προσθέτει κάτι στην ήδη διατυπωθείσα επιχειρηματολογία. Θα υπάρξει επίσημη απάντηση στον ΟΗΕ εκ μέρους της Ελλάδας.
Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με τη Λιβύη, η Ελλάδα, ως γνήσια γειτονική χώρα, έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως άλλωστε συνομολογεί και η λιβυκή πλευρά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας».
Το περιεχόμενο της λιβυκής διακοίνωσης
Η Λιβύη, με επίσημη ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, αμφισβήτησε ευθέως τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα για την οριοθέτηση οικοπέδων ερευνών, τόσο δυτικά όσο και νότια της Κρήτης. Για πρώτη φορά, η Τρίπολη καταγράφει επισήμως σε χάρτη τις διεκδικήσεις της, επικαλούμενη το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Σύμφωνα με τη διακοίνωση, τα χαραγμένα ελληνικά οικόπεδα συνιστούν «τετελεσμένα» εις βάρος των λιβυκών συμφερόντων, τα οποία χαρακτηρίζονται ως «λιβυκές θαλάσσιες περιοχές» και παρουσιάζονται ως αντικείμενο «άλυτης διαφοράς». Η λιβυκή πλευρά κάνει λόγο για «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου», αποδίδοντας στην Ελλάδα την ευθύνη για την υπονόμευση των αρχών της ειρηνικής επίλυσης διαφορών.
Πρώτη φορά σε χάρτη η λιβυκή διεκδίκηση
Αξιοσημείωτο είναι ότι με τη συγκεκριμένη διακοίνωση, για πρώτη φορά η Λιβύη αποτυπώνει τη διεκδίκησή της σε χάρτη ως συνέχεια του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, το οποίο «ακυρώνει» την ύπαρξη ελληνικής ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης και περιορίζει την επήρειά της. Έτσι, διαψεύδονται και εκτιμήσεις που είχαν διατυπωθεί στην Αθήνα ότι η Λιβύη αποδεχόταν σιωπηρά την ελληνική γραμμή οριοθέτησης βάσει του Νόμου 4001/2011.
Ωστόσο, η Τρίπολη, αν και προβάλλει τη διεκδίκησή της, τονίζει πως επιδιώκει την επίλυση της διαφοράς μέσω «εποικοδομητικού διαλόγου και διαπραγμάτευσης», γεγονός που επιβεβαιώνει την ύπαρξη της διαφοράς και ενισχύει τη στρατηγική της Αθήνας για παραπομπή της υπόθεσης, αν χρειαστεί, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Διπλωματική κινητικότητα και διαπραγματευτική πρόθεση
Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει ήδη προτείνει στην ανατολική Λιβύη τη σύσταση τεχνοκρατικών ομάδων για την έναρξη διαπραγματεύσεων, ενώ ανάλογη πρόταση αναμένεται να απευθύνει και προς την κυβέρνηση της Τρίπολης κατά την προγραμματισμένη επίσκεψή του.
