«Δεν θα τους αφήσω να συνεχίσουν!» – Ο Τραμπ Καταγγέλλει το Ιράν για την Απόρριψη Επιθεωρήσεων και την Παραγωγή Πυρηνικού Υλικού
Στις 4 Ιουλίου 2025, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε με έμφαση ότι δεν θα επιτρέψει στο Ιράν να επανεκκινήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αποκαλύπτοντας ότι η Τεχεράνη αρνείται να δεχθεί διεθνείς επιθεωρήσεις και συνεχίζει την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου – μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή πυρηνικών όπλων. Μιλώντας στο Air Force One, ο Τραμπ ανέφερε ότι Ιρανοί αξιωματούχοι επιθυμούν συνάντηση μαζί του, εν μέσω κλιμακούμενων εντάσεων. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό για τη διεθνή ασφάλεια και πώς η λέξη «εμπλουτισμός» διαμορφώνει την κρίση.
Τι Είναι ο Εμπλουτισμός Ουρανίου;
Ο εμπλουτισμός ουρανίου είναι η διαδικασία αύξησης της συγκέντρωσης του ισοτόπου ουρανίου-235, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για την παραγωγή ενέργειας σε πυρηνικούς αντιδραστήρες είτε, σε υψηλότερα επίπεδα (άνω του 90%), για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Το Ιράν, σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, διατηρεί αποθέματα ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%, πολύ κοντά στο όριο που απαιτείται για όπλα, προκαλώντας ανησυχία στη διεθνή κοινότητα.
Η Στάση του Ιράν και οι Επιθεωρήσεις
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανέφερε ότι το Ιράν έχει αποσύρει τους επιθεωρητές της μετά από πρόσφατες επιθέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις όπως το Φορντό και το Νατάνζ. Ο Τραμπ υποστήριξε ότι αυτές οι επιθέσεις κατέστρεψαν σημαντικό μέρος του προγράμματος, αλλά το Ιράν ενδέχεται να το επανεκκινήσει αλλού. «Θα πρέπει να ξεκινήσουν από διαφορετικό σημείο. Και αν το κάνουν, θα είναι πρόβλημα», προειδοποίησε. Η IAEA, υπό τον Ραφαέλ Γκρόσι, τονίζει ότι η έλλειψη πρόσβασης εμποδίζει την παρακολούθηση, αυξάνοντας τον κίνδυνο κρυφής δραστηριότητας.
Το Ιστορικό της Κρίσης
Οι εντάσεις ξεκίνησαν το 2018, όταν ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του 2015 (JCPOA), οδηγώντας το Ιράν να παραβιάσει τους περιορισμούς εμπλουτισμού. Οι πρόσφατες επιθέσεις με όπλα «bunker-buster» κατέστρεψαν κρίσιμες υποδομές, αλλά η τύχη των 400 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου παραμένει ασαφής. Ο Γκρόσι χαρακτήρισε τη ζημιά «σημαντική, αλλά όχι ολοκληρωτική», ενώ το Ιράν επιμένει ότι το πρόγραμμά του είναι ειρηνικό.
Διπλωματία ή Κλιμάκωση;
Ο Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία για πιθανές διαπραγματεύσεις, αποκαλύπτοντας ότι το Ιράν ζητά συνάντηση. Ωστόσο, η άρνηση της Τεχεράνης να σταματήσει τον εμπλουτισμό και να επιτρέψει επιθεωρήσεις περιπλέκει την κατάσταση. Πρόταση των ΗΠΑ για περιφερειακό όμιλο εμπλουτισμού υπό διεθνή επίβλεψη απορρίφθηκε, καθώς το Ιράν θεωρεί το δικαίωμα στον εμπλουτισμό αδιαπραγμάτευτο. Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα συζητήσει το θέμα με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου τη Δευτέρα, ελπίζοντας να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση.
Το Μέλλον της Κρίσης
Η στρατηγική του Ιράν φαίνεται να βασίζεται στην επιμονή, διατηρώντας την πυρηνική του ικανότητα ως διαπραγματευτικό χαρτί. Ειδικοί, όπως ο Άλι Βαέζ από το International Crisis Group, υπογραμμίζουν ότι η λύση απαιτεί συμβιβασμούς, κάτι δύσκολο εν μέσω δυσπιστίας. Η απουσία επιθεωρήσεων της IAEA αυξάνει τον κίνδυνο, καθώς η διεθνής κοινότητα δεν έχει πλήρη εικόνα των δραστηριοτήτων του Ιράν. Οι επικείμενες συνομιλίες στο Ομάν και η συνάντηση Τραμπ-Νετανιάχου θα κρίνουν αν η διπλωματία θα επικρατήσει ή αν η περιοχή οδεύει προς νέα σύγκρουση.
