Γλυκιά Απειλή: Πώς τα Υποκατάστατα Ζάχαρης Επιταχύνουν την Εφηβεία στα Παιδιά
Η κατανάλωση τεχνητών και φυσικών γλυκαντικών, όπως η ασπαρτάμη, η σουκραλόζη και η γλυκυρριζίνη, μπορεί να κρύβει έναν απροσδόκητο κίνδυνο για τα παιδιά: την πρόωρη εφηβεία. Μια πρόσφατη, εκτεταμένη μελέτη από την Ταϊβάν, που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας (Endocrine Society) στις 13 Ιουλίου 2025, αποκαλύπτει ότι αυτά τα γλυκαντικά, που βρίσκονται σε καθημερινά προϊόντα όπως αναψυκτικά διαίτης, ζαχαρωτά χωρίς ζάχαρη και παιδικά φάρμακα, συνδέονται με ορμονικές αλλαγές και διαταραχές στη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, οι οποίες μπορούν να επιταχύνουν την έναρξη της εφηβείας.
Μια Ανησυχητική Σύνδεση
Η μελέτη, που αποτελεί μέρος του Taiwan Pubertal Longitudinal Study (TPLS) και περιλάμβανε 1.407 εφήβους, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ασπαρτάμης, σουκραλόζης, γλυκυρριζίνης (που βρίσκεται στη γλυκόριζα) και προστιθέμενων σακχάρων συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κεντρικής πρόωρης εφηβείας, ιδιαίτερα σε παιδιά με συγκεκριμένες γενετικές προδιαθέσεις. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δρ. Yang-Ching Chen από το Taipei Municipal Wan Fang Hospital και το Taipei Medical University, χρησιμοποίησαν ερωτηματολόγια, εξετάσεις ούρων και γενετικές αναλύσεις 19 γονιδίων για να αξιολογήσουν την πρόσληψη γλυκαντικών και τη γενετική προδιάθεση των συμμετεχόντων.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι η σουκραλόζη αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρης εφηβείας στα αγόρια, ενώ η γλυκυρριζίνη, η σουκραλόζη και τα προστιθέμενα σάκχαρα συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο στα κορίτσια. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη ήταν η κατανάλωση αυτών των γλυκαντικών, τόσο υψηλότερος ο κίνδυνος. Η γλυκυρριζίνη, για παράδειγμα, φάνηκε να επηρεάζει τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου και να καταστέλλει την έκφραση γονιδίων που ρυθμίζουν τον χρόνο της εφηβείας, προκαλώντας δυνητικά πρόωρη ενεργοποίηση ορμονικών μηχανισμών.
Οι Συνέπειες της Πρόωρης Εφηβείας
Η πρόωρη εφηβεία, γνωστή και ως κεντρική πρόωρη εφηβεία, γίνεται ολοένα και συχνότερη παγκοσμίως και μπορεί να έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Πέρα από τον συναισθηματικό στρες που μπορεί να προκαλέσει στα παιδιά, συνδέεται με μικρότερο τελικό ύψος ενηλίκων και αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών και αναπαραγωγικών διαταραχών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία και καρδιαγγειακές παθήσεις.
«Αυτή η μελέτη είναι από τις πρώτες που συνδέουν τις σύγχρονες διατροφικές συνήθειες, και συγκεκριμένα την κατανάλωση γλυκαντικών, με γενετικούς παράγοντες και την πρόωρη ανάπτυξη της εφηβείας σε μια μεγάλη, πραγματική κοόρτη», δήλωσε ο Δρ. Chen. «Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τις διαφορές μεταξύ των φύλων στον τρόπο που τα γλυκαντικά επηρεάζουν τα παιδιά, προσθέτοντας μια σημαντική διάσταση στην κατανόηση των εξατομικευμένων κινδύνων για την υγεία.»
Επιπτώσεις στη Διατροφή και τη Δημόσια Υγεία
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης θέτουν νέα ερωτήματα για την ασφάλεια των γλυκαντικών, τα οποία θεωρούνταν μέχρι πρότινος ακίνδυνα λόγω της χαμηλής θερμιδικής τους αξίας. Η ασπαρτάμη, η σουκραλόζη και άλλα μη θερμιδογόνα γλυκαντικά χρησιμοποιούνται ευρέως σε προϊόντα όπως αναψυκτικά, γιαούρτια, τσίχλες χωρίς ζάχαρη, ακόμα και παιδικά φάρμακα. Ωστόσο, η έρευνα υποδεικνύει ότι η κατανάλωσή τους μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με γενετική προδιάθεση.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι η παρακολούθηση της πρόσληψης γλυκαντικών και η γενετική εξέταση των παιδιών θα μπορούσαν να αποτελέσουν κρίσιμα βήματα για την πρόληψη της πρόωρης εφηβείας και των σχετικών κινδύνων. «Τα ευρήματα αυτά είναι άμεσα σχετικά με τις οικογένειες, τους παιδιάτρους και τις αρχές δημόσιας υγείας», τόνισε ο Δρ. Chen. «Υποδηλώνουν ότι η μείωση της κατανάλωσης γλυκαντικών και η εξατομικευμένη γενετική αξιολόγηση μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της πρόωρης εφηβείας και των μακροπρόθεσμων συνεπειών της.»
Προς Νέες Διατροφικές Κατευθύνσεις
Η μελέτη δεν αποδεικνύει άμεση αιτιώδη σχέση μεταξύ γλυκαντικών και πρόωρης εφηβείας, καθώς είναι παρατηρησιακή, αλλά τα ευρήματά της αποτελούν ισχυρό κίνητρο για περαιτέρω έρευνα. Μέχρι να δημοσιευθούν σε επιστημονικό περιοδικό με κριτές, τα αποτελέσματα θεωρούνται προκαταρκτικά. Ωστόσο, οι ειδικοί καλούν τις οικογένειες να είναι προσεκτικές με την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν αυτά τα γλυκαντικά, ειδικά για παιδιά με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εφηβείας.
Παράλληλα, η έρευνα υπογραμμίζει την ανάγκη επανεξέτασης των διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών, με έμφαση στη μείωση της χρήσης τεχνητών γλυκαντικών σε παιδικά προϊόντα. Η γενετική εξέταση μπορεί να αποτελέσει στο μέλλον ένα σημαντικό εργαλείο για την πρόληψη, επιτρέποντας στους γονείς και τους γιατρούς να προσαρμόσουν τη διατροφή των παιδιών με βάση το γενετικό τους προφίλ.
Η γλυκιά γεύση των τεχνητών γλυκαντικών μπορεί να είναι δελεαστική, αλλά οι πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία των παιδιών δεν πρέπει να αγνοούνται. Η σύνδεση μεταξύ ασπαρτάμης, σουκραλόζης, γλυκυρριζίνης και πρόωρης εφηβείας υπογραμμίζει την ανάγκη για πιο συνειδητές διατροφικές επιλογές και περαιτέρω έρευνα. Μέχρι τότε, η μετριοπάθεια και η ενημέρωση είναι τα καλύτερα εργαλεία για την προστασία της υγείας των παιδιών μας.
