Αλεξάντερ Στουμπ στον Guardian: Εγγυήσεις Ασφαλείας για Ουκρανία Σημαίνουν Ετοιμότητα Στρατιωτικής Σύγκρουσης με Ρωσία
Σε μια εποχή όπου οι συνομιλίες για ειρήνη στην Ουκρανία κερδίζουν έδαφος, ο Πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ ρίχνει μια βόμβα: Οι εγγυήσεις ασφαλείας που συζητούνται για το Κίεβο δεν είναι απλές υποσχέσεις, αλλά δέσμευση για πραγματική στρατιωτική εμπλοκή εναντίον της Ρωσίας, αν η Μόσχα επιτεθεί ξανά. Σε αποκλειστική συνέντευξη στο The Guardian, πριν αναχωρήσει για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Στουμπ τόνισε ότι τέτοιες εγγυήσεις πρέπει να είναι «πιστευτές και ισχυρές», με την απαραίτητη «αμερικανική στήριξη» ως βάση, για να λειτουργήσουν ως αποτρεπτικός παράγοντας. Η δήλωσή του, που δημοσιεύτηκε σήμερα, έρχεται σε μια κρίσιμη φάση, όπου η Ευρώπη ψάχνει τρόπους να εξασφαλίσει τη μεταπολεμική σταθερότητα στην Ανατολική Ευρώπη.
Ο Στουμπ, πρώην πρωθυπουργός και νυν πρόεδρος της Φινλανδίας από το 2024, έχει αναδειχθεί σε κεντρική φιγούρα των διπλωματικών προσπαθειών. Με πληθυσμό μόλις 5,6 εκατομμυρίων, η χώρα του παίζει ρόλο «γέφυρας» μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ, χάρη στη στενή σχέση του με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ –μια φιλία που περιλαμβάνει ακόμη και γκολφ. Στη συνέντευξη, ο Φινλανδός ηγέτης περιέγραψε τις εγγυήσεις ως «αποτρεπτικό» που θα ενεργοποιηθεί μετά από πιθανή ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. «Η Ρωσία δεν έχει λόγο στις κυρίαρχες αποφάσεις ενός ανεξάρτητου κράτους. Φυσικά και δεν θα συμφωνήσει, αλλά αυτό δεν έχει σημασία», δήλωσε χαρακτηριστικά, απορρίπτοντας κάθε βέτο από τη Μόσχα.
Οι συζητήσεις για αυτές τις εγγυήσεις εντάσσονται στην «Συνασπισμό των Εθελοντών» (coalition of the willing), μια ομάδα 26 χωρών που δεσμεύτηκαν τον Αύγουστο στο Παρίσι να δημιουργήσουν μια «δύναμη διαβεβαίωσης» στην Ουκρανία –σε γη, θάλασσα και αέρα. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είχε ανακοινώσει τότε τη συμμετοχή τους, αλλά στο Κίεβο παραμένουν σκεπτικιστές: Θα μεταφραστούν αυτές οι δεσμεύσεις σε συγκεκριμένες στρατιωτικές ενέργειες; Ο Στουμπ απάντησε κατηγορηματικά: «Αυτό είναι η ουσία των εγγυήσεων ασφαλείας από ορισμό». Δηλαδή, αν η Ρωσία επιτεθεί ξανά, οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να είναι έτοιμες να πολεμήσουν –όχι απλώς να στείλουν βοήθεια.
Αυτή η τοποθέτηση έρχεται σε αντίθεση με την προσεκτική στάση πολλών ευρωπαϊκών πρωτευουσών, όπου οι υποσχέσεις για μεταπολεμική υποστήριξη παρουσιάζονται συχνά ως «διαβεβαίωση» και όχι ως σκληρές δεσμεύσεις. Μέχρι τώρα, η Δύση έχει εστιάσει στην αποτροπή άμεσης σύγκρουσης με τη Ρωσία, παρέχοντας όπλα και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία χωρίς να ρισκάρει ευρεία κλιμάκωση. Ο Στουμπ, όμως, επιμένει: Χωρίς «πραγματική δύναμη» και «στρατηγική επικοινωνία», οι εγγυήσεις θα είναι «στον αέρα». «Δεν κάνουμε εγγυήσεις στον αέρα, αλλά πραγματικές, και η Ρωσία το ξέρει», τόνισε. Επιπλέον, υπογράμμισε την ανάγκη για «αμερικανικό backstop» –δηλαδή, αμερικανική εγγύηση– καθώς η Ευρώπη μόνη της δεν αρκεί.
Η δήλωση του Στουμπ δεν είναι μεμονωμένη. Σε πρόσφατη συνάντηση με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, οι δύο ηγέτες συζήτησαν ενίσχυση κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενδυνάμωση αεροπορικής άμυνας και χρηματοδότηση για ουκρανικά drones. Ο Στουμπ βραβεύτηκε τότε με τον Τάγμα του Πρίγκιπα Γιαροσλάβ του Σοφού, πρώτης τάξης, ως αναγνώριση της φινλανδικής υποστήριξης –περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτική βοήθεια. Παράλληλα, η Φινλανδία, που μοιράζεται μακρύ σύνορο με τη Ρωσία, βλέπει τον πόλεμο ως άμεση απειλή: «Η Ρωσία δοκιμάζει την ενότητα του ΝΑΤΟ με προκλήσεις όπως μετανάστευση, ζημιές σε υποβρύχια καλώδια και επιθέσεις με drones», δήλωσε ο Στουμπ σε άλλη συνέντευξη.
Πάντως, η πολιτική βούληση στην Ευρώπη παραμένει αβέβαιη. Χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία διστάζουν να δεσμευτούν για στρατιωτική εμπλοκή, ενώ ο Τραμπ, σε επικείμενη συνάντηση με τον Στουμπ, δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση των ΗΠΑ. Αναλυτές βλέπουν πρόοδο «βήμα-βήμα», αλλά προειδοποιούν ότι χωρίς αμερικανική στήριξη, οι εγγυήσεις κινδυνεύουν να μείνουν κενές. Ο ίδιος ο Στουμπ, με φινλανδική διπλωματική παράδοση, τονίζει: «Η εξωτερική πολιτική βασίζεται σε αξίες, συμφέροντα και ισχύ. Οι μικρές χώρες όπως η Φινλανδία έχουμε μόνο αξίες και συμφέροντα, αλλά μπορούμε να ασκούμε επιρροή».
Καθώς η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ πλησιάζει, οι δηλώσεις του Στουμπ ανοίγουν διάλογο: Μπορεί η Ευρώπη να σταθεί μόνη της απέναντι στη Ρωσία, ή χρειάζεται πάντα τον «Ατλαντικό εταίρο»; Σε έναν κόσμο όπου ο πόλεμος στην Ουκρανία διαρκεί τρίαμισι χρόνια, αυτή η συζήτηση μπορεί να καθορίσει όχι μόνο το μέλλον του Κιέβου, αλλά και την ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου.
