Ηρώ Κωνσταντοπούλου: Η 17χρονη Πρότυπο της Αντίστασης – Η Ηρωική Ιστορία της [Βίντεο]
Ηρώ Κωνσταντοπούλου: 17 Χρόνια, 17 Σφαίρες, Μια Αιώνια Θυσία
Υπάρχουν ιστορίες από την Εθνική Αντίσταση που η τραγικότητά τους υπερβαίνει τα όρια της ανθρώπινης λογικής και γίνονται σύμβολα. Μία από αυτές είναι η ιστορία της Ηρώς Κωνσταντοπούλου, ενός 17χρονου κοριτσιού που αρνήθηκε να υποταχθεί, αρνήθηκε να προδώσει και πλήρωσε την ανδρεία της με τον πιο βάναυσο τρόπο, λίγες μόλις εβδομάδες πριν η Ελλάδα αναπνεύσει και πάλι ελεύθερη.
Η Παιδική Ηλικία και η Ωρίμανση στην Κατοχή
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 16 Ιουλίου 1927, μέσα σε μια ευκατάστατη οικογένεια με καταγωγή από τη Σπάρτη. Η παιδική της ηλικία ήταν ανέμελη, όμως η εφηβεία της σημαδεύτηκε από την τραυματική εμπειρία της Γερμανικής Κατοχής. Οι σκληρές συνθήκες, η πείνα, οι εκτελέσεις και η καταπίεση δεν την άφησαν αδιάφορη. Αντί να επιλέξει τη σιωπή και την παθητικότητα, όπως πολλοί, αποφάσισε να δράσει.
Ήδη από τα μαθητικά της χρόνια στο Γυμνάσιο, οργανώθηκε στην Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ), μια από τις μεγαλύτερες και πιο δραστήριες αντιστασιακές οργανώσεις της περιόδου. Ως μέλος της ΕΠΟΝ, ανέπτυξε έντονη δράση, διακινώντας παράνομα έντυπα, συμμετέχοντας σε μικρές ομάδες δολιοφθοράς και υποστηρίζοντας το δίκτυο των αντιστασιακών. Η δράση της ήταν μικρή σε κλίμακα, αλλά συμβολική. Ήταν η απόδειξη ότι η ελευθερία δεν ήταν κάτι που χάριζαν, αλλά κάτι για το οποίο έπρεπε να αγωνιστεί κανείς.
Δύο Συλλήψεις, Αδάμαστα Φρονήματα
Η πρώτη της σύλληψη έγινε τον Ιούλιο του 1944. Μία ομάδα των Ταγμάτων Ασφαλείας εισέβαλε στο σπίτι της στο Κουκάκι, στην οδό Βεΐκου, και τη συνέλαβε αφού πρώτα την υπέβαλε σε βασανιστήρια. Οι γονείς της, εκμεταλλευόμενοι τις γνωριμίες τους και την κοινωνική τους θέση, κατάφεραν να την απελευθερώσουν, ίσως πιστεύοντας ότι έτσι θα την προστάτευαν από περαιτέρω κινδύνους.
Ωστόσο, η Ηρώ ήταν αποφασισμένη να συνεχίσει τον αγώνα της. Μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 31 Ιουλίου 1944, συνελήφθη για δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά, το τίμημα ήταν πολύ μεγαλύτερο. Η σύλληψη της συνδεόταν με ένα σημαντικό σαμποτάζ σε τρένο που μετέφερε γερμανικά πυρομαχικά. Η σημασία της δολιοφθοράς ώθησε τα Ες-Ες να αναλάβουν προσωπικά την υπόθεση.
Την έκλεισαν στα διαβόητα κρατητήρια της «Κομαντατούρ» στην οδό Μέρλιν, το άντρο της Γκεστάπο στην Αθήνα. Εκεί, για τρεις ολόκληρες εβδομάδες, υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια. Στόχος των βασανιστών της ήταν να λυγίσει και να μαρτυρήσει τα ονόματα των συντρόφων της. Παρά τον αφόρητο πόνο, παρά τις δελεαστικές προτάσεις για τη ζωή της, η Ηρώ Κωνσταντοπούλου δεν πρόδωσε κανέναν. Η σιωπή της απέναντι στον τρόμο ήταν η μεγαλύτερη νίκη της.
Το Σκοπευτήριο της Καισαριανής: Η Τραγική Θυσία
Η αλύγιστη στάση της Ηρώς την οδήγησε στην πτέρυγα μελλοθανάτων του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χαϊδαρίου. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944, η φρικτή μοίρα της σφραγίστηκε. Μαζί με άλλους 49 κρατούμενους, οδηγήθηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, έναν τόπο που είχε γίνει συνώνυμος με τη βαρβαρότητα της Κατοχής.
Σε μια πράξη ανείπωτης κτηνωδίας, οι χιτλερικοί την εκτέλεσαν με 17 σφαίρες, όσα ακριβώς ήταν και τα χρόνια της ζωής της. Ήταν μια «παραδειγματική» εκτέλεση, με στόχο να σπείρει τον φόβο και να υποτάξει την ελληνική αντίσταση. Όμως, αντί για φόβο, η θυσία της Ηρώς έσπειρε το σπόρο της ελπίδας. Έπεσε για τη λευτεριά της πατρίδας, 37 μόλις ημέρες πριν την απελευθέρωση της Ελλάδας, μια λεπτομέρεια που προσθέτει μια επιπλέον διάσταση τραγωδίας στην ιστορία της.
Η μνήμη της τιμήθηκε μεταθανάτια. Στις 29 Δεκεμβρίου 1977, η Ακαδημία Αθηνών της απένειμε βραβείο για την υπέρτατη θυσία της, αναγνωρίζοντας έτσι και τη συνεισφορά της ΕΠΟΝ στον απελευθερωτικό αγώνα. Η ιστορία της έγινε ευρέως γνωστή και μέσα από την κινηματογραφική ταινία του Νίκου Φώσκολου, «17 σφαίρες για έναν άγγελο: Η αληθινή ιστορία της Ηρώς Κωνσταντοπούλου», που κυκλοφόρησε το 1981, με πρωταγωνίστρια τη Μαίρη Βιδάλη.
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου δεν ήταν απλά μια ηρωίδα. Ήταν ένα σύμβολο της νεανικής ανδρείας, της αδιάλλακτης πίστης στην ελευθερία και της δύναμης του ανθρώπινου πνεύματος να αντιστέκεται ακόμα και μπροστά στον θάνατο. Η θυσία της αποτελεί μια διαχρονική υπενθύμιση ότι η ελευθερία δεν είναι ποτέ δεδομένη, και ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να δώσουν τα πάντα για αυτήν.
