Το Χρονικό μιας Τραγωδίας – 3η Αυγούστου του 1989: Η Συντριβή του «Νήσος Μήλος» στη Σάμο
Την 3η Αυγούστου του 1989, η Ελλάδα ξύπνησε σε έναν εφιάλτη. Η πτήση 545 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας, που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Κως με ενδιάμεση στάση στη Σάμο, κατέληξε σε μια φονική συντριβή. Το δικινητήριο αεροσκάφος «Νήσος Μήλος», τύπου Shorts 330-200, χάθηκε από τα ραντάρ και συνετρίβη στο όρος Κερκετέας, παρασύροντας στον θάνατο και τους 34 επιβαίνοντες. Η τραγωδία αυτή άφησε πίσω της ένα δυσαναπλήρωτο κενό και πολλά ερωτηματικά.
Η Μοιραία Πτήση και η Εξαφάνιση
Η πτήση ξεκίνησε στις 13:15 από το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης. Λίγο πριν τις 17:00, ενώ πλησίαζε τη Σάμο, το αεροσκάφος εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από τα ραντάρ. Παρά το γεγονός ότι ήταν καλοκαίρι, η περιοχή καλύπτονταν από πυκνή νέφωση, κάτι που απαιτούσε από τον πιλότο να πετάξει με βάση τους Κανόνες Ενόργανης Πτήσης (IFR). Ωστόσο, όπως έδειξε η έρευνα, ο κυβερνήτης αποφάσισε να πετάξει με οπτική επαφή («εξ όψεως»), μια απόφαση που αποδείχθηκε μοιραία.
Η Επιχείρηση Ανεύρεσης και η Φρίκη της Σκηνής
Η αναζήτηση για το αεροσκάφος ξεκίνησε αμέσως, με τις αρχικές υποθέσεις να το τοποθετούν στη θάλασσα. Τελικά, η μαρτυρία ενός βοσκού που είδε τη συντριβή, οδήγησε τις αρχές στο όρος Κερκετέας. Η επιχείρηση διάσωσης ήταν εξαιρετικά δύσκολη λόγω του δύσβατου εδάφους και του μεγάλου υψομέτρου.
Λίγες ώρες μετά, καταδρομείς του 4ου ΕΤΕΘ κατάφεραν να προσεγγίσουν το σημείο της συντριβής. Το θέαμα που αντίκρισαν ήταν φρικιαστικό. Το αεροπλάνο ήταν διαλυμένο, με κομμάτια του να έχουν εκσφενδονιστεί σε μεγάλη απόσταση. «Το αεροπλάνο ήταν κομμένο στα δύο. Το ένα καιγόταν ακόμα και σε απόσταση 200 μέτρων είχαν εκτοξευθεί ανθρώπινα μέλη, αποσκευές και προσωπικά είδη των θυμάτων της μοιραίας πτήσης», περιέγραφαν τα ρεπορτάζ της εποχής. Ο θάνατος των 34 επιβαινόντων ήταν ακαριαίος.
Τα Αίτια της Τραγωδίας: Το Ανθρώπινο Λάθος
Η έρευνα που ακολούθησε ήταν ενδελεχής. Αποκλείστηκε η τεχνική βλάβη ή η τρομοκρατική ενέργεια. Το πόρισμα ήταν σαφές: η συντριβή οφειλόταν σε λανθασμένο χειρισμό του κυβερνήτη. Το αεροσκάφος βρισκόταν σε επικίνδυνα χαμηλό ύψος, μόλις στα 3.000 πόδια, ενώ με βάση το σχέδιο πτήσης θα έπρεπε να ήταν στο διπλάσιο. Ο συνδυασμός της κακής ορατότητας λόγω της νέφωσης και του χαμηλού ύψους αποδείχθηκε καταστροφικός. Ο πιλότος δεν κατάφερε να δει εγκαίρως τον ορεινό όγκο με αποτέλεσμα την πρόσκρουση. Το μαύρο κουτί δεν παρείχε επιπλέον στοιχεία, πέρα από ένα σήμα κινδύνου που εκπέμφθηκε ελάχιστα δευτερόλεπτα πριν την τελική σύγκρουση.
Η τραγωδία της 3ης Αυγούστου 1989 στη Σάμο αποτελεί μια θλιβερή υπενθύμιση για το πόσο κρίσιμη είναι η τήρηση των κανόνων ασφαλείας στην αεροπορία και για τις συνέπειες ενός ανθρώπινου λάθους. Οι 34 ψυχές που χάθηκαν εκείνη την ημέρα δεν ξεχάστηκαν ποτέ, αφήνοντας ένα βαθύ σημάδι στη συλλογική μνήμη της χώρας.
