Το 2025 δεν είναι απλώς ακόμα μία χρονιά. Είναι η χρονιά που η παλιά παγκόσμια τάξη πεθαίνει οριστικά και η νέα δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Το παζλ της γεωπολιτικής έχει σκορπισμένα κομμάτια, και κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα ποια εικόνα θα σχηματιστεί όταν μπουν όλα στη θέση τους.
1. G-Zero: Ο κόσμος χωρίς αρχηγό
Για πρώτη φορά μετά το 1945, δεν υπάρχει παγκόσμιος «σερίφης». Οι ΗΠΑ του Τραμπ στρέφονται προς τα μέσα, η Κίνα παλεύει με τη χειρότερη οικονομική κρίση της τελευταίας 50ετίας, η Ευρώπη είναι διαιρεμένη και αδύναμη στρατιωτικά, ενώ η Ρωσία παραμένει καταστροφική αλλά όχι δημιουργική δύναμη. Αποτέλεσμα: μια εποχή «G-Zero», όπου τα παγκόσμια προβλήματα (κλιματική αλλαγή, πανδημίες, πυρηνικός πολλαπλασιασμός) δεν έχουν κανέναν να τα λύσει.
2. Η Αμερική του «Rule of Don»
Η δεύτερη θητεία Τραμπ ξεκινά με τρία δόγματα:
• Δασμοί-σοκ: 60% στα κινεζικά προϊόντα, 10-20% σε όλους τους υπόλοιπους.
• «Peace through strength» με αλά καρτ συμμαχίες: όποιος πληρώνει προστασία παίρνει προστασία.
• Ενεργειακή κυριαρχία: «Drill, baby, drill» και μαζική εξαγωγή LNG στην Ευρώπη για να αντικαταστήσει οριστικά το ρωσικό αέριο.
Αποτέλεσμα; Η Αμερική γίνεται πιο πλούσια βραχυπρόθεσμα, αλλά χάνει μακροπρόθεσμα την αξιοπιστία της ως εγγυητή της παγκόσμιας τάξης.
3. Η Κίνα σε υπαρξιακή κρίση
Η κινεζική οικονομία αντιμετωπίζει ταυτόχρονα:
• Κατάρρευση αγοράς ακινήτων (30% του ΑΕΠ)
• Γήρανση πληθυσμού με ρυθμό Ταϊλάνδης του 1990
• Αποσύνδεση από δυτικές τεχνολογίες και αγορές
Το Πεκίνο απαντά με υπερ-εθνικισμό και στρατιωτικοποίηση: νέες βάσεις στον Ειρηνικό, μαζική παραγωγή υποβρυχίων και υπερηχητικών όπλων, και ανοιχτή απειλή για Ταϊβάν εντός της δεκαετίας. Η εποχή της «κινεζικής ειρήνης» τελείωσε.
4. Ευρώπη: Η ήπειρος που ξύπνησε αργά
Η Ευρώπη ανακαλύπτει ότι «η γεωπολιτική επέστρεψε» τη στιγμή που δεν έχει ούτε στρατό, ούτε ενεργειακή αυτονομία, ούτε ενιαία φωνή. Το 2025 είναι η χρονιά που:
• Η Γερμανία ανακοινώνει εξοπλιστικό πρόγραμμα 200 δισ. ευρώ (το μεγαλύτερο μετά το 1945)
• Η Γαλλία πιέζει για ευρωπαϊκό πυρηνικό δόγμα
• Η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες δημιουργούν de facto ανατολικό μπλοκ μέσα στο ΝΑΤΟ
5. Τα νέα «καυτά» μέτωπα
• Μέση Ανατολή: Το Ισραήλ, μετά τις επιθέσεις του 2024 στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, ζει σε κατάσταση μόνιμου πολέμου χαμηλής έντασης με το Ιράν.
• Αρκτική: Ρωσία, Κίνα και Δύση διεκδικούν πόρους και δρόμους με στρατιωτική παρουσία.
• Αφρική: Γαλλία και ΗΠΑ χάνουν έδαφος. Ρωσία (Wagner/Αfrica Corps) και Κίνα γεμίζουν το κενό.
• Νότιος Ειρηνικός: Οι νησιωτικές χώρες γίνονται πεδίο μάχης ΗΠΑ-Κίνας με βάσεις, δάνεια και δωροδοκίες.
6. Τεχνολογία = Νέο πεδίο μάχης
• AI: ΗΠΑ και Κίνα αρνούνται κάθε διεθνή ρύθμιση. Το 2025 βλέπουμε τα πρώτα «AI-enabled» κυβερνοόπλα που προκαλούν black-out ημέρες ολόκληρες.
• Ημιαγωγοί: Η Ταϊβάν παραμένει το απόλυτο γεωπολιτικό χαρτί. Μία εισβολή θα κοστίσει 10 τρισεκατομμύρια δολάρια στην παγκόσμια οικονομία σε ένα χρόνο.
• Κβαντική κρυπτογραφία: Όποιος την σπάσει πρώτος μηδενίζει όλα τα υπάρχοντα συστήματα ασφαλείας.
7. Το μεγάλο συμπέρασμα
Ο κόσμος κινείται από τη μονοπολική τάξη του 1991-2008, περνά από τη διπολική ένταση του 2010-2024, και εισέρχεται σε μια πολυπολική, ασταθή εποχή που θυμίζει περισσότερο 1910 παρά 1990. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν συνεργάζονται πια· ανταγωνίζονται για το ποιος θα ορίσει τους κανόνες της επόμενης τάξης.
Το παζλ δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Αλλά τα κομμάτια που λείπουν δεν θα μπουν ειρηνικά. Θα μπουν με κρίσεις, συγκρούσεις και, ίσως, με έναν μεγάλο πόλεμο που κανείς δεν θέλει αλλά όλοι προετοιμάζονται γι’ αυτόν.
Καλώς ήρθατε στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα του 2025. Δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Είναι η αρχή ενός νέου, πολύ πιο επικίνδυνου κεφαλαίου.
