Κίεβο, 7 Οκτωβρίου 2025 – Σε μια δήλωση που αντηχεί σαν κραυγή ανεξαρτησίας εν μέσω πολέμου, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι η πορεία της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα σταματήσει από οποιονδήποτε «ξένο ηγέτη». «Η Ουκρανία θα είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ή χωρίς Όρμπαν, γιατί αυτή είναι η επιλογή του ουκρανικού λαού», δήλωσε χθες σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ολλανδό Πρωθυπουργό Ντικ Σχουφ, στο Κίεβο. Η φράση, που πυροδότησε άμεσες αντιδράσεις από την Ουγγαρία, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή: Η Ουκρανία έχει ήδη εκπληρώσει όλες τις τεχνικές προϋποθέσεις για την έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης, αλλά η Βουδαπέστη παραμένει ο μοναδικός «φραγμός» στην πορεία αυτή.
Η Σύγκρουση: Από το Κίεβο στη Βουδαπέστη
Η δήλωση του Ζελένσκι έγινε σε ένα φορτισμένο κλίμα, με τον Ούγγρο Πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν να κατηγορείται από το Κίεβο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για εμπόδιο στην ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας. Ο Όρμπαν, γνωστός για τις φιλορωσικές του θέσεις, έχει επανειλημμένα μπλοκάρει αποφάσεις της ΕΕ για στρατιωτική βοήθεια και ένταξη, επικαλούμενος ανησυχίες για την ουγγρική μειονότητα στην Ουκρανία και τον φόβο εμπλοκής σε πόλεμο. Πρόσφατα, η Ουγγαρία διοργάνωσε ένα «πληροφοριακό δημοψήφισμα» τον Ιούνιο, όπου το 95% των συμμετεχόντων (αν και μη δεσμευτικό) τάχθηκε κατά της ένταξης της Ουκρανίας – ένα εργαλείο που ο Όρμπαν χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει το βέτο του.
«Είναι άδικο να λέει κάποιος παραμύθια για την Ουκρανία. Πονάει να ακούς τέτοια από ηγέτη γειτονικής χώρας», είπε ο Ζελένσκι, υπονοώντας ότι η στάση του Όρμπαν βλάπτει όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και τον ίδιο τον ουγγρικό λαό. Ο Ουκρανός Πρόεδρος τόνισε ότι η χώρα του όχι μόνο πληροί τις προϋποθέσεις, αλλά και συμβάλλει στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, μοιραζόμενη την εμπειρία αντίστασης στην ρωσική επιθετικότητα. «Η ιστορία θα θυμηθεί ποιος ήταν ο μοναδικός Πρωθυπουργός που καθυστέρησε αυτή τη διαδικασία», πρόσθεσε, καλώντας τις άλλες χώρες να ασκήσουν πίεση στη Βουδαπέστη.
Η Ολλανδία, από την πλευρά της, στήριξε αμέριστα: Ο Σχουφ δήλωσε ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει «δεσμευτική απόφαση» υπέρ της Ουκρανίας, χωρίς καθυστερήσεις. Παρόμοια στήριξη ήρθε από τη Λιθουανία, με τον Πρωθυπουργό να επισκέπτεται το Κίεβο την ίδια μέρα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενότητας απέναντι στη Ρωσία.
Η Αντίδραση από την Ουγγαρία: «Ηθικός Εκβιασμός»
Η απάντηση από τη Βουδαπέστη ήταν άμεση και καυστική. Σε ανάρτηση του στο X (πρώην Twitter), ο Όρμπαν κατηγόρησε τον Ζελένσκι για «ηθικό εκβιασμό» και προσπάθεια να «αποφασίσει τι είναι καλύτερο για τους Ούγγρους». «Η Ουγγαρία δεν έχει ηθική υποχρέωση να υποστηρίξει την ένταξη της Ουκρανίας. Καμία χώρα δεν μπήκε ποτέ στην ΕΕ με εκβιασμό – και δεν θα γίνει τώρα», έγραψε, υπενθυμίζοντας ότι οι αποφάσεις ένταξης απαιτούν ομοφωνία όλων των μελών. Ο Ούγγρος Υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο συμπλήρωσε: «Δεν αποφασίζει ο Πρόεδρος της Ουκρανίας ποιος είναι έτοιμος να ενταχθεί στην ΕΕ – αυτό είναι ευθύνη της ΕΕ, με ομοφωνία».
Ο Όρμπαν, που συχνά κατηγορείται για εγγύτητα με τον Πούτιν, βλέπει στην ένταξη κινδύνους για την Ουγγαρία: «Δεν θέλουμε να μοιραστούμε τη μοίρα της Ουκρανίας, που είναι δίπλα στη Ρωσία», έχει πει παλαιότερα, αρνούμενος ακόμα και την κυριαρχία της Ουκρανίας λόγω της ευρωπαϊκής βοήθειας. Κριτικοί στην ΕΕ, όπως η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλούν για ενότητα, προειδοποιώντας ότι η διχόνοια ωφελεί τον Πούτιν.
Η Ευρωπαϊκή Πορεία: Τι Απαιτείται και Τι Εμποδίζει;
Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ ξεκίνησε το 2022, μετά την αίτηση που υπέβαλε αμέσως μετά την ρωσική εισβολή – ένας συμβολικός «γάμος» με την Ευρώπη εν μέσω πολέμου. Η χώρα έλαβε status υποψηφίου τον Ιούνιο του 2022 και άνοιξε επίσημες διαπραγματεύσεις τον Δεκέμβριο του 2023. Μέχρι σήμερα, η Ουκρανία έχει ολοκληρώσει την «έλεγχο» (screening) για τον πρώτο «πυλώνα» διαπραγματεύσεων (βασικά δικαιώματα), αλλά η πρόοδος εξαρτάται από μεταρρυθμίσεις σε δικαιοσύνη, διαφθορά και οικονομία.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο; Το βέτο της Ουγγαρίας. Οι αποφάσεις ένταξης απαιτούν ομοφωνία, κάτι που δίνει στον Όρμπαν «χρυσή ευκαιρία» να διαπραγματευτεί. Ο Ζελένσκι πρότεινε «αλλαγή διαδικασιών» – δηλαδή να βρεθεί «δρόμος χωρίς την Ουγγαρία», με πλειοψηφική απόφαση. «Όταν η πλειοψηφία – όλες οι χώρες εκτός Ουγγαρίας – υποστηρίζει την Ουκρανία, ξέρουν πώς να το κάνουν», είπε, υπαινισσόμενος ότι η ΕΕ μπορεί να «παρακάμψει» το βέτο, όπως έχει γίνει σε άλλα ζητήματα (π.χ. κυρώσεις κατά Ρωσίας).
Επόμενα Βήματα: Πίεση και Διπλωματία
Η ένταση αυτή έρχεται ενόψει κρίσιμων ευρωπαϊκών συνόδων, με την ΕΕ να πιέζεται να δείξει ενότητα απέναντι στη Ρωσία. Η Βρυξέλλες έχει ήδη προειδοποιήσει τη Βουδαπέστη ότι «δεν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι» για μπλοκάρισμα, ενώ διπλωμάτες εξετάζουν «ξεχωριστή πορεία» για Ουκρανία και Μολδαβία. Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι πιστεύει ότι «ο λαός της Ουγγαρίας υποστηρίζει την Ουκρανία», βλέποντας στη στάση του Όρμπαν εσωτερικά πολιτικά κίνητρα ενόψει εκλογών.
Η διαμάχη αυτή δεν είναι μόνο για γραφειοκρατία – είναι για το μέλλον μιας Ευρώπης που αγωνίζεται να μείνει ενωμένη. Θα επικρατήσει η «επιλογή του ουκρανικού λαού», όπως λέει ο Ζελένσκι, ή το βέτο ενός ηγέτη; Η απάντηση μπορεί να διαμορφώσει όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και την ίδια την ΕΕ.