Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Αναφορά κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου στο προσχέδιο των συμπερασμάτων – Παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών
Αναφορά κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών περιλαμβάνεται στο προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο οποίο τονίζεται πως η συμφωνία αυτή παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν συνάδει με τις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές επιπτώσεις για κράτη που δεν συμμετείχαν σε αυτή.
Συγκεκριμένα, το προσχέδιο -που έχει στη διάθεσή του το protothema.gr– αναφέρει ότι η ΕΕ παρακολουθεί με ανησυχία την κατάσταση στη Λιβύη και τις πιθανές συνέπειές της για την ασφάλεια της Ευρώπης και τις μεταναστευτικές ροές. Υπογραμμίζεται η διαρκής υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τη Λιβύη και την Αποστολή Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο την επίτευξη εθνικής συμφιλίωσης και θεσμικής ενότητας μέσω ενός ανοιχτού, διαφανούς και χωρίς αποκλεισμούς διαλόγου, βασισμένου στην κυριότητα και συναίνεση των Λίβυων πολιτικών φορέων.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Μνημόνιο Κατανόησης Τουρκίας–Λιβύης παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και, συνεπώς, δεν μπορεί να παράξει νομικά δεσμευτικά αποτελέσματα για άλλα κράτη.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται από χθες στις Βρυξέλλες για τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αμέσως μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη. Οι ευρωπαίοι ηγέτες συζητούν, μεταξύ άλλων, για τις εξελίξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, το μεταναστευτικό, την κατάσταση στη Μολδαβία και τα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας και διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ.
Διπλωματικό παρασκήνιο
Ενώ η ελληνική κυβέρνηση είχε το βλέμμα της στραμμένο στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, η διοίκηση της Τρίπολης υπέγραψε νέα συμφωνία με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) για την εκμετάλλευση τεσσάρων θαλάσσιων οικοπέδων εντός της λεγόμενης «λιβυκής ΑΟΖ», βάσει του τουρκολιβυκού Μνημονίου. Η κίνηση αυτή προκάλεσε άμεση κινητοποίηση της ελληνικής διπλωματίας, καθώς εξετάζεται κατά πόσο η εν λόγω χαρτογράφηση συνιστά προσβολή ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με πηγές, η απεικόνιση στον χάρτη που εμφανίστηκε κατά την τελετή υπογραφής της συμφωνίας φαίνεται να βασίζεται στη «μέση γραμμή». Εκτιμάται ότι η Αίγυπτος ίσως αντιμετωπίσει μεγαλύτερα προβλήματα από τη συγκεκριμένη απεικόνιση σε σχέση με την Ελλάδα. Ωστόσο, σύμφωνα με ανώτερο διπλωματικό στέλεχος, η ενεργοποίηση του τουρκολιβυκού άξονα ήρθε ως απάντηση στην πρόσφατη ελληνοαμερικανική συμφωνία με τη Chevron για έρευνες νοτίως της Κρήτης.
Ο κ. Μητσοτάκης, αναμένεται να ζητήσει την επανάληψη στο τελικό κείμενο των συμπερασμάτων της ρητής διατύπωσης που είχε υιοθετηθεί το 2019 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σύμφωνα με την οποία το Μνημόνιο Τουρκίας–Λιβύης δεν αναγνωρίζεται από την ΕΕ και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Όπως δήλωσε από τη Χάγη, είναι κρίσιμο το μήνυμα αυτό να επαναληφθεί με σαφήνεια, ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία.
Ελληνοτουρκικά: Επαφές χωρίς πρόοδο
Παράλληλα, το θέμα της Λιβύης επηρεάζει το ήδη ευαίσθητο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Χθες, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, ο κ. Μητσοτάκης είχε ολιγόλεπτη συνομιλία με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σημειώνοντας ότι «τέθηκαν όλα τα ζητήματα που έπρεπε να τεθούν».
Ωστόσο, η προγραμματισμένη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας–Τουρκίας μετατίθεται για αργότερα, πιθανότατα για το φθινόπωρο. Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι δεν υπάρχει επαρκής πρόοδος σε κρίσιμα ζητήματα για να δικαιολογηθεί σύνοδος κορυφής με ουσιαστική ατζέντα. Οι δύο ηγέτες φαίνεται να συντηρούν μια τακτική επικοινωνία, αποφεύγοντας τις εντάσεις, αλλά χωρίς πραγματική εμβάθυνση στις διαφορές.
Σημειώνεται ότι η επόμενη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2026 θα φιλοξενηθεί στην Τουρκία, η οποία επιδιώκει την πλήρη επανένταξή της στον δυτικό εξοπλιστικό σχεδιασμό και τη γεωπολιτική σφαίρα επιρροής του ΝΑΤΟ.
ΠΗΓΗ: protothema.gr
