Ερντογάν: Αζερικό Αέριο για τη Συρία μέσω Τουρκίας
Αλίεφ: “Είμαστε Έτοιμοι να Στηρίξουμε τη Συρία” – Νέο Ενεργειακό Παιχνίδι στη Μέση Ανατολή
Η πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και του Τούρκου ομολόγου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις 9 Αυγούστου 2025, αποκάλυψε φιλόδοξες κινήσεις για την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, με έμφαση στις εξαγωγές φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στη Συρία μέσω Τουρκίας. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές όπως το Reuters, το Al Jazeera και το Anadolu Agency, η συζήτηση επικεντρώθηκε σε ζητήματα ειρήνης, διμερών σχέσεων και ενεργειακής συνεργασίας, εγείροντας ερωτήματα για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις αυτών των κινήσεων στη Μέση Ανατολή.
Η Ενεργειακή Συμφωνία και οι Στόχοι
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Αλίεφ δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τη Συρία με φυσικό αέριο, ενισχύοντας τη σταθερότητα στην περιοχή», σύμφωνα με το Anadolu Agency. Η συμφωνία προβλέπει την εξαγωγή έως και 2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από το Αζερμπαϊτζάν στη Συρία μέσω του αγωγού Κιλίς-Χαλέπι, ο οποίος ξεκίνησε να λειτουργεί στις 2 Αυγούστου 2025. Σύμφωνα με το Al Jazeera, η αρχική παροχή ανέρχεται σε 3,4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως, με δυνατότητα επέκτασης σε 6 εκατομμύρια, που αναμένεται να παράγει έως 1.200 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας για τη Συρία, η οποία αντιμετωπίζει καθημερινές διακοπές ρεύματος έως και 20 ώρες.
Η συμφωνία, που υποστηρίζεται από χρηματοδότηση του Κατάρ, περιλαμβάνει τη συνεργασία της κρατικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν (SOCAR) και του υπουργείου Ενέργειας της Συρίας. Το έργο ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, με την αποκατάσταση του αγωγού να ολοκληρώνεται στις 21 Μαΐου 2025, όπως αναφέρει το TRT Global.
Γεωπολιτικές Δυναμικές
Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας να ενισχύσουν τη θέση τους ως περιφερειακοί ενεργειακοί παίκτες. Το Reuters επισημαίνει ότι η Τουρκία, μέσω της διαμεσολάβησης για τη μεταφορά αζερικού αερίου, επιδιώκει να εδραιώσει τον ρόλο της ως κόμβου ενεργειακής διανομής στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, η Συρία, υπό τη νέα μεταβατική κυβέρνηση του Αχμέντ αλ-Σαράα, αναζητά επειγόντως πόρους για την ανοικοδόμηση της υποδομής της, που έχει καταστραφεί από τον 14ετή εμφύλιο πόλεμο.
Ωστόσο, η συμφωνία εγείρει ανησυχίες για τις προθέσεις των εμπλεκομένων. Το Αζερμπαϊτζάν, με στενούς δεσμούς με την Τουρκία, φαίνεται να εκμεταλλεύεται την αποδυνάμωση της Συρίας για να επεκτείνει την επιρροή του, ενώ η Τουρκία ενισχύει τη γεωπολιτική της θέση, εν μέσω κριτικής για την ιστορική της εμπλοκή σε περιφερειακές συγκρούσεις. Το Al Jazeera αναφέρει ότι η συνεργασία αυτή μπορεί να περιπλέξει τις σχέσεις με άλλους περιφερειακούς παίκτες, όπως η Ρωσία και το Ιράν, που διατηρούν επιρροή στη Συρία.
Ανθρωπιστικές και Οικονομικές Επιπτώσεις
Η Συρία, με την ενεργειακή της υποδομή σε ερείπια, επωφελείται βραχυπρόθεσμα από την εισροή φυσικού αερίου, που αναμένεται να τροφοδοτήσει περίπου 5 εκατομμύρια νοικοκυριά, σύμφωνα με το TRT Global. Ωστόσο, η εξάρτηση από ξένες πηγές ενέργειας και η εμπλοκή της Τουρκίας, που φιλοξενεί 3 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, εγείρουν ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και την αυτονομία της Συρίας. Το The Straits Times σημειώνει ότι η συμφωνία μπορεί να διευκολύνει την επιστροφή προσφύγων, αλλά η έλλειψη διαφάνειας για τους όρους της συμφωνίας προκαλεί σκεπτικισμό.
Διεθνής Αντίδραση
Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Το BBC αναφέρει ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την ενίσχυση της ενεργειακής σταθερότητας στη Συρία, αλλά εκφράζουν επιφυλάξεις για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή. Παράλληλα, η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο περαιτέρω χρηματοδότησης για την ανοικοδόμηση της Συρίας, αν και παραμένει επιφυλακτική απέναντι σε συμφωνίες που μπορεί να ενισχύσουν γεωπολιτικές φιλοδοξίες αντί για ανθρωπιστικούς στόχους.
Η δήλωση του Αλίεφ ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι «έτοιμο να στηρίξει τη Συρία» σηματοδοτεί μια νέα φάση ενεργειακής συνεργασίας, αλλά και μια σύνθετη γεωπολιτική στρατηγική που περιλαμβάνει το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και το Κατάρ. Ενώ η συμφωνία υπόσχεται ανακούφιση για τη Συρία, η εξάρτηση από εξωτερικούς παίκτες και οι πιθανές γεωπολιτικές εντάσεις εγείρουν ερωτήματα για το μέλλον της περιοχής. Η διεθνής κοινότητα καλείται να παρακολουθεί στενά, ώστε η ενεργειακή βοήθεια να μην μετατραπεί σε εργαλείο περιφερειακής κυριαρχίας.
