Patriots για την Ουκρανία: Θα Αλλάξουν οι Υποσχέσεις του Τραμπ την Πορεία του Πολέμου;
Σε μια δραματική στροφή της πολιτικής του, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 14 Ιουλίου 2025 ότι οι ΗΠΑ θα προμηθεύσουν την Ουκρανία με αντιαεροπορικά συστήματα Patriot, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν την άμυνά της απέναντι στις κλιμακούμενες ρωσικές επιθέσεις. Η απόφαση, που έρχεται μετά από μήνες αποτυχημένων διαπραγματεύσεων με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, σηματοδοτεί μια αλλαγή στη στάση του Τραμπ, ο οποίος είχε προηγουμένως διστάσει να προσφέρει σημαντική στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο. Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι, ενώ τα Patriots μπορεί να περιορίσουν ορισμένες ρωσικές επιθέσεις, η κίνηση αυτή δεν διασχίζει τις «κόκκινες γραμμές» του Πούτιν και παραμένει ανεπαρκής για τις ευρύτερες στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας.
Μια Αναπάντεχη Στροφή
Η ανακοίνωση του Τραμπ ήρθε μετά από μια συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, στο Λευκό Οίκο, όπου παρουσίασε ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο χώρες του ΝΑΤΟ, όπως η Γερμανία, η Φινλανδία, η Δανία και η Ολλανδία, θα αγοράσουν αμερικανικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των Patriots, για να τα προωθήσουν στην Ουκρανία. «Θα στείλουμε κορυφαία όπλα, και οι σύμμαχοί μας θα πληρώσουν 100% το κόστος», δήλωσε ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι η κίνηση εξυπηρετεί και τα οικονομικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
Η απόφαση έρχεται μετά από μια σύντομη παύση στις αποστολές όπλων προς την Ουκρανία, που είχε προκαλέσει ανησυχία στο Κίεβο και κριτική από Δημοκρατικούς και ορισμένους Ρεπουμπλικανούς στις ΗΠΑ. Η παύση, που αποφασίστηκε από τον Υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ λόγω ανησυχιών για τα αποθέματα όπλων των ΗΠΑ, ανεστάλη μετά από πιέσεις από ευρωπαϊκούς συμμάχους και μια «παραγωγική» συνομιλία του Τραμπ με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η Αξία των Patriots στην Ουκρανική Άμυνα
Τα συστήματα Patriot, που κατασκευάζονται από την Raytheon Technologies, θεωρούνται από τα πιο προηγμένα αντιαεροπορικά συστήματα παγκοσμίως, ικανά να αναχαιτίσουν βαλλιστικούς πυραύλους, κρουζ πυραύλους και drones. Με κόστος περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ανά μπαταρία, τα Patriots αποτελούν κρίσιμο εργαλείο για την προστασία ουκρανικών πόλεων και υποδομών από τις ρωσικές επιθέσεις, οι οποίες έχουν ενταθεί με ρεκόρ 728 drones να πλήττουν τη χώρα μόνο σε μια νύχτα τον Ιούλιο.
Ωστόσο, η Ουκρανία, που διαθέτει ήδη οκτώ μπαταρίες Patriot, έχει ζητήσει τουλάχιστον δέκα επιπλέον συστήματα για να καλύψει τις ανάγκες της, δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της χώρας και της συχνότητας των ρωσικών επιθέσεων. Η δέσμευση του Τραμπ για αποστολή Patriots, χωρίς να διευκρινίζεται ο αριθμός τους, έχει προκαλέσει επιφυλακτική αισιοδοξία στο Κίεβο. «Είναι μια σημαντική κίνηση, αλλά οι ανάγκες μας εκτείνονται πέρα από τα αντιαεροπορικά συστήματα», δήλωσε ο Μάρκο Κάνσιαν, αναλυτής του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, τονίζοντας την ανάγκη για ευρύτερο φάσμα όπλων και πυρομαχικών.
Μια Κίνηση Χωρίς Ρίσκο για τον Πούτιν;
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η αποστολή Patriots, αν και ενισχύει την ουκρανική άμυνα, δεν αποτελεί κλιμάκωση που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή αντίδραση από τη Μόσχα. «Η παροχή Patriots είναι μια αμυντική κίνηση που δεν διασχίζει τις κόκκινες γραμμές του Πούτιν», δήλωσε ο Πίτερ Ρουφ από το Hudson Institute, προσθέτοντας ότι η Ρωσία μπορεί να δει την κίνηση ως περιορισμένης σημασίας, δεδομένης της συνεχιζόμενης προόδου της στο μέτωπο.
Η απογοήτευση του Τραμπ με τον Πούτιν, που εκφράστηκε με δηλώσεις όπως «μιλάει όμορφα και μετά βομβαρδίζει τα πάντα το βράδυ», φαίνεται να οδηγεί την απόφασή του. Ωστόσο, η απειλή του για επιβολή δασμών 100% σε χώρες που συναλλάσσονται με τη Ρωσία, αν δεν επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός εντός 50 ημερών, έχει προκαλέσει σκεπτικισμό. Ο Ρώσος γερουσιαστής Κονσταντίν Κοσάτσεφ χαρακτήρισε την απειλή «πολύ θόρυβο για το τίποτα», υπονοώντας ότι η Μόσχα δεν πτοείται από τέτοιες δηλώσεις.
Αντιδράσεις και Προοπτικές
Στο Κίεβο, η ανακοίνωση του Τραμπ έτυχε θερμής υποδοχής, αλλά με επιφυλάξεις. Ο βουλευτής Όλεξαντρ Μερέζκο, που είχε προηγουμένως αποσύρει την υποψηφιότητα του Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης, εξέφρασε αισιοδοξία ότι τα Patriots θα ενισχύσουν το ηθικό των Ουκρανών, αλλά η βουλευτής Σολομίγια Μπομπρόβσκα προειδοποίησε ότι η Ρωσία μπορεί να κλιμακώσει τις επιθέσεις τις επόμενες 50 ημέρες για να βελτιώσει τη διαπραγματευτική της θέση.
Η κίνηση του Τραμπ, που περιλαμβάνει τη μεταφορά όπλων μέσω του ΝΑΤΟ αντί για απευθείας βοήθεια, φαίνεται να εξυπηρετεί και την εσωτερική του πολιτική ατζέντα, αποφεύγοντας την κριτική ότι αντιστρέφει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις για μείωση της εμπλοκής των ΗΠΑ στον πόλεμο. Παράλληλα, η συνεργασία με το ΝΑΤΟ ενισχύει τη θέση του Τραμπ ως ηγέτη που προωθεί τα αμερικανικά συμφέροντα, ενώ οι ευρωπαϊκοί σύμμαχοι αναλαμβάνουν το οικονομικό βάρος.
Θα Αλλάξει το Παιχνίδι;
Ενώ τα Patriots μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα της Ουκρανίας να προστατεύει τις πόλεις της από ρωσικούς πυραύλους, οι αναλυτές συμφωνούν ότι δεν αρκούν για να αλλάξουν τη δυναμική του πολέμου. Η Ρωσία συνεχίζει να προωθείται αργά στο ανατολικό μέτωπο, κατέχοντας περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, ενώ οι επιθέσεις με drones παραμένουν μια καθημερινή απειλή που απαιτεί ευρύτερο φάσμα αμυντικών μέσων.
Η απόφαση του Τραμπ, αν και σημαντική, φαίνεται να είναι περισσότερο μια αντίδραση στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τον Πούτιν παρά μια στρατηγική στροφή προς πλήρη υποστήριξη της Ουκρανίας. Με τον χρόνο να πιέζει και τη Ρωσία να δείχνει λίγα σημάδια υποχώρησης, η αποτελεσματικότητα των Patriots θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα παράδοσής τους και την ικανότητα της Ουκρανίας να τα ενσωματώσει στη «στρωματική» άμυνά της. Μέχρι τότε, η ελπίδα του Κιέβου για μια ισχυρότερη δυτική υποστήριξη παραμένει ζωντανή, αλλά συνοδεύεται από την αβεβαιότητα για τις προθέσεις του Τραμπ.
