Σε μια δήλωση που εντείνει τις εντάσεις εν μέσω κρίσιμων διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε την Ευρώπη ότι η Μόσχα είναι «έτοιμη αμέσως» για σύγκρουση, αν οι ευρωπαϊκές χώρες επιδιώξουν πόλεμο. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν λίγο πριν από τη συνάντησή του με τον ειδικό απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, σε μια προσπάθεια να προωθηθεί αμερικανικό σχέδιο ειρήνης – το οποίο, ωστόσο, οι συνομιλίες δεν οδήγησαν σε άμεσα αποτελέσματα. «Δεν σκοπεύουμε να πολεμήσουμε με την Ευρώπη, αλλά αν η Ευρώπη το θέλει και ξεκινήσει, είμαστε έτοιμοι τώρα», δήλωσε ο Πούτιν σε δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια του επενδυτικού φόρουμ “Russia Calling!” στη Μόσχα, χαρακτηρίζοντας τους Ευρωπαίους «υποστηρικτές του πολέμου» χωρίς «ειρηνική ατζέντα».
Ο Πούτιν κατηγόρησε ευθέως τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι εμποδίζουν τις προσπάθειες του Τραμπ για ειρήνη, προβάλλοντας προτάσεις που γνωρίζουν ότι είναι «απολύτως απαράδεκτες» για τη Ρωσία – όπως αλλαγές στο αμερικανικό σχέδιο που θα απαιτούσαν υποχωρήσεις της Μόσχας σε ζητήματα εδαφών και κυρώσεων. «Βλέπουμε καθαρά ότι αυτές οι αλλαγές στοχεύουν μόνο στο να μπλοκάρουν όλο το ειρηνευτικό πρόцесσ και να θέσουν απαιτήσεις απαράδεκτες για εμάς, ώστε μετά να κατηγορήσουν τη Ρωσία ότι δεν θέλει ειρήνη», είπε, προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι «απέκλεισαν μόνοι τους τον εαυτό τους» από τις διαπραγματεύσεις, κόβοντας επαφές με τη Μόσχα. Η κριτική αυτή έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή θέση, σύμφωνα με την οποία το σχέδιο Τραμπ ρισκάρει να επιβάλει «άδικη ειρήνη» στο Κίεβο, αναγκάζοντάς το σε εδαφικές παραχωρήσεις και αγνοώντας τις απειλές ρωσικής επέκτασης προς μέλη του ΝΑΤΟ.
Μαύρη Θάλασσα: Απειλές για «αποκοπή» της Ουκρανίας από τη θάλασσα
Παράλληλα, ο Πούτιν στράφηκε στις πρόσφατες επιθέσεις ουκρανικών drones σε δεξαμενόπλοια της λεγόμενης «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας – πλοία που παρακάμπτουν κυρώσεις για εξαγωγές πετρελαίου –, χαρακτηρίζοντάς τες «πειρατεία» και απειλώντας με κλιμάκωση. «Θα λάβουμε μέτρα εναντίον δεξαμενόπλοιων χωρών που βοηθούν την Ουκρανία και θα εντείνουμε επιθέσεις σε ουκρανικές εγκαταστάσεις και πλοία», δήλωσε, προχωρώντας σε μια δραστική πρόταση: «Η πιο ριζική λύση είναι να αποκόψουμε την Ουκρανία από τη θάλασσα – τότε η πειρατεία θα είναι αδύνατη εξαρχής». Η απειλή αυτή, χωρίς συγκεκριμένες λεπτομέρειες, αφορά λιμάνια όπως η Οδησσός, που παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο παρά τις ρωσικές προελάσεις στα νότια και ανατολικά εδάφη από το 2022.
Οι εξελίξεις στη Μαύρη Θάλασσα εντείνονται: Την Τρίτη, ρωσικό δεξαμενόπλοιο με ηλιέλαιο δέχθηκε drone επίθεση ανοιχτά της Τουρκίας, χωρίς τραυματισμούς, ενώ η Ουκρανία αρνήθηκε εμπλοκή. Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει ήδη διαταράξει ουκρανικές εξαγωγές σιταριού και πετρελαίου, επηρεάζοντας παγκόσμιες αγορές. Οι απειλές του Πούτιν έρχονται σε συνέχεια κριτικής από την Τουρκία για «ανησυχητική κλιμάκωση» στις επιθέσεις κοντά στις ακτές της, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα και το περιβάλλον στην περιοχή.
Στρατιωτικές εξελίξεις: Ισχυρισμοί για Ποκρόφσκ και η πραγματικότητα στο μέτωπο
Ο Πούτιν ισχυρίστηκε επίσης ότι η στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόφσκ (ή Κρασνοαρμейσκ) στην ανατολική Ουκρανία βρίσκεται πλέον «πλήρως υπό τον έλεγχο» του ρωσικού στρατού, προσκαλώντας ξένους δημοσιογράφους, συμπεριλαμβανομένων Ουκρανών, να το επιβεβαιώσουν «ιδίοις όμμασι». Το Κίεβο, ωστόσο, διαψεύδει κατηγορηματικά, χαρακτηρίζοντας τον ισχυρισμό «υπερβολή», ενώ αναφορές από ΝΑΤΟ και ανεξάρτητα μέσα δείχνουν ότι οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν περίπου το 95% της πόλης, με σκληρές μάχες να συνεχίζονται γύρω από αυτήν εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Η Ποκρόφσκ, κρίσιμος κόμβος υποδομών, αποτελεί βασικό στόχο για τη Μόσχα, καθώς η κατάληψή της θα διευκόλυνε περαιτέρω προελάσεις προς δυτικά.
Αυτές οι δηλώσεις έρχονται σε μια φάση όπου ο πόλεμος, που διαρκεί σχεδόν τέσσερα χρόνια και θεωρείται η πιο θανατηφόρα σύγκρουση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης. Η Ρωσία δεν έχει κατακτήσει πλήρως την Ουκρανία, παρά την υλική υπεροχή της, ενώ η Δύση συνεχίζει την υποστήριξη στο Κίεβο με όπλα και οικονομική βοήθεια. Ο Πούτιν περιέγραψε τις ρωσικές ενέργειες ως «χειρουργικές», υπονοώντας ότι μια ευθεία σύγκρουση με την Ευρώπη θα ήταν «αποφασιστική» και θα άφηνε «κανέναν να διαπραγματευτεί» – μια ρητορική που απορρίπτεται ως «παραπλανητική» από ευρωπαϊκούς ηγέτες, οι οποίοι βλέπουν στον Πούτιν απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Τι σημαίνουν αυτά για τις ειρηνευτικές προσπάθειες;
Οι δηλώσεις του Πούτιν, ενώ οι συνομιλίες με τον Γουίτκοφ διήρκεσαν πέντε ώρες χωρίς πρόοδο, φαίνονται να στοχεύουν σε εσωτερικό κοινό και σε πίεση προς Δύση, εν μέσω οικονομικών πιέσεων από κυρώσεις και απωλειών στο μέτωπο. Η Μόσχα επιμένει σε διαπραγματεύσεις μόνο με τις ΗΠΑ, αποκλείοντας την Ουκρανία και την Ευρώπη, ενώ το Κίεβο και οι σύμμαχοί του ζητούν εγγυήσεις για την κυριαρχία και την αποτροπή νέων επιθετικών. Με το ΝΑΤΟ να ενισχύει τη στήριξη στην Ουκρανία και την Τουρκία να καλεί σε αποκλιμάκωση στη Μαύρη Θάλασσα, το τοπίο παραμένει εκρηκτικό. Θα μεταφραστούν αυτές οι απειλές σε περαιτέρω κλιμάκωση, ή θα ανοίξουν δρόμο για συμβιβασμό; Οι επόμενες ημέρες, με φόντο τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, θα δώσουν απαντήσεις – αλλά η αβεβαιότητα για την παγκόσμια σταθερότητα είναι μεγαλύτερη από ποτέ.