Το Πάσχα του Καλοκαιριού: Η Κοίμηση της Θεοτόκου και το ταξίδι της στη ζωή
Η 15η Αυγούστου για την Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι απλώς μια ακόμα αργία, αλλά μια από τις μεγαλύτερες Θεομητορικές εορτές: η Κοίμηση της Θεοτόκου. Μια γιορτή που, παρά την πένθιμη χροιά του ονόματός της, είναι γεμάτη φως και ελπίδα, γι’ αυτό και πολλοί την αποκαλούν «Πάσχα του καλοκαιριού». Δεν γιορτάζουμε απλώς τον θάνατο της Παναγίας, αλλά την μετάστασή της, την ανάσταση και την ανάληψή της κοντά στον Υιό της, τον Χριστό.
Η παράδοση πίσω από το γεγονός
Ενώ η Καινή Διαθήκη δεν περιέχει λεπτομερείς αναφορές για τον θάνατο της Παναγίας, η παράδοση της Εκκλησίας, που έχει διασωθεί μέσα από κείμενα μεγάλων εκκλησιαστικών ανδρών όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, μας μεταφέρει μια συγκινητική ιστορία.
Σύμφωνα με την παράδοση, ένας άγγελος ειδοποίησε τη Μητέρα του Χριστού, Μαρία, τρεις ημέρες πριν από τον θάνατό της. Η Παναγία προσευχήθηκε στο Όρος των Ελαιών και έδωσε τα υπάρχοντά της σε δύο χήρες γειτόνισσές της. Την ημέρα της Κοίμησής της, οι Απόστολοι, που κήρυτταν το Ευαγγέλιο σε διάφορα μέρη του κόσμου, μεταφέρθηκαν με θαυμαστό τρόπο, με τη βοήθεια μιας νεφέλης, στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη στα Ιεροσόλυμα, όπου διέμενε η Παναγία. Μόνος απών ήταν ο Απόστολος Θωμάς.
Θάνατος και Ανάσταση: Μια διπλή εορτή
Μετά την Κοίμησή της, οι Απόστολοι μετέφεραν το νεκρικό της κρεβάτι στον κήπο της Γεθσημανής για να την ενταφιάσουν. Η πομπή, όμως, δεν ήταν χωρίς εμπόδια. Φανατικοί Ιουδαίοι προσπάθησαν να ανατρέψουν το κρεβάτι, αλλά μια θεϊκή επέμβαση τους τύφλωσε. Ένας από αυτούς, μάλιστα, που τόλμησε να το αγγίξει, είδε τα χέρια του να κόβονται από μια αόρατη δύναμη.
Τρεις ημέρες αργότερα, ο Απόστολος Θωμάς έφτασε στα Ιεροσόλυμα. Ζήτησε να δει τον τάφο της, αλλά όταν τον άνοιξαν, βρήκαν μόνο τα εντάφια. Η Παναγία είχε αναστηθεί και είχε μετασταθεί στους ουρανούς, με σώμα και ψυχή. Αυτή η πίστη στη μετάσταση της Παναγίας είναι το κεντρικό σημείο που διαφοροποιεί την Ορθόδοξη από την Καθολική Εκκλησία, η οποία κάνει λόγο για «ενσώματη ανάληψη».
Η προετοιμασία της ψυχής: Η Νηστεία του Δεκαπενταύγουστου
Για την Ορθόδοξη Εκκλησία, η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι μια εορτή που απαιτεί προετοιμασία. Γι’ αυτό και καθιερώθηκε η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, μια παράδοση που ξεκίνησε τον 7ο αιώνα και έλαβε τη σημερινή της μορφή τον 10ο. Η νηστεία αυτή διαρκεί 14 ημέρες, από την 1η έως τη 14η Αυγούστου, και μας καλεί να προετοιμάσουμε την ψυχή και το σώμα μας για τη μεγάλη αυτή γιορτή. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι πιστοί δεν καταλύουν λάδι, εκτός από Σάββατο και Κυριακή, και ψάρι μόνο στη Γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Η γιορτή στην Ελλάδα: Πανηγύρια και Πίστη
Στην Ελλάδα, η Κοίμηση της Θεοτόκου γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ενώ είναι επίσημη αργία. Σε όλη τη χώρα, από την Τήνο μέχρι την Κεφαλονιά και από το Σουφλί μέχρι τη Νίσυρο, στήνονται μεγάλα πανηγύρια. Οι πιστοί συρρέουν στις εκκλησίες που είναι αφιερωμένες στην Παναγία, ενώ σε πολλά μέρη, όπως η Τήνος, στολίζουν και περιφέρουν επιτάφιο προς τιμήν της.
Η γιορτή αυτή είναι μια ευκαιρία για τον λαό να εκφράσει την πίστη, την ελπίδα και τον σεβασμό του προς τη Μητέρα του Χριστού, η οποία «μετέστη προς την ζωήν». Δεν είναι πένθιμη, αλλά χαρμόσυνη, αφού σηματοδοτεί τη νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η εορτή αυτή, ενώ έχει τόσο μεγάλη σημασία για την Ορθοδοξία και τον Καθολικισμό, αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τις Προτεσταντικές ομολογίες, οι οποίες τη θεωρούν δευτερεύουσα, καθώς δεν βασίζεται σε βιβλικές αναφορές.
Η 15η Αυγούστου, λοιπόν, δεν είναι απλά μια αργία. Είναι μια ημέρα για να θυμηθούμε τη δύναμη της πίστης, να τιμήσουμε την Παναγία και να γιορτάσουμε, γιατί όπως και το Πάσχα, έτσι και η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι ένα μήνυμα ελπίδας και αθανασίας.
