Γιατί τα Κουνούπια Επιλέγουν Εσένα; Η Επιστήμη Αποκαλύπτει το Μυστικό των Τσιμπημάτων”
Καλοκαιρινά βράδια, μπαλκόνια, βόλτες στη φύση – και ξαφνικά, τα κουνούπια επιτίθενται, αλλά όχι σε όλους. Γιατί κάποιοι γίνονται «μαγνήτες» για τα κουνούπια, ενώ άλλοι μένουν ανέγγιχτοι; Μια σειρά πρόσφατων επιστημονικών μελετών, που δημοσιεύτηκαν το 2025, ρίχνουν φως στους λόγους που τα κουνούπια προτιμούν συγκεκριμένους ανθρώπους, αποκαλύπτοντας ότι η μυρωδιά του δέρματος, τα βακτήρια και ακόμα και οι διατροφικές μας συνήθειες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Με βάση έγκυρες ξένες πηγές, αυτό το άρθρο εξετάζει τις τελευταίες ανακαλύψεις για το φαινόμενο που μας κάνει «θηράματα» των κουνουπιών.
Η Επιστήμη πίσω από την Επιλογή των Κουνουπιών
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Scientific American στις 7 Ιουλίου 2025, τα κουνούπια, ιδιαίτερα τα θηλυκά που τρέφονται με αίμα, χρησιμοποιούν τρία συστήματα ανίχνευσης: την όσφρηση, την όραση και την ανίχνευση θερμότητας. Η πιο κρίσιμη παράμετρος είναι η μυρωδιά του δέρματος, η οποία καθορίζεται από το μικροβίωμα – τα βακτήρια που ζουν στην επιδερμίδα μας. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Rockefeller, που δημοσιεύτηκε στο Nature το 2025, εξέτασε το είδος Aedes aegypti, υπεύθυνο για τη μετάδοση ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός Ζίκα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένα άτομα, όπως το «υποκείμενο 33» στη μελέτη, προσελκύουν τα κουνούπια έως και 100 φορές περισσότερο λόγω της υψηλής συγκέντρωσης καρβοξυλικών οξέων (όπως το γαλακτικό οξύ) που εκκρίνονται από το δέρμα τους. Αυτά τα οξέα παράγονται από βακτήρια όπως τα Corynebacterium και Staphylococcus, τα οποία ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Παράγοντες που Επηρεάζουν την Ελκυστικότητα
Η έρευνα, που καλύφθηκε από το National Geographic στις 6 Ιουλίου 2025, δείχνει ότι η ομάδα αίματος μπορεί να παίζει ρόλο, αν και όχι τόσο καθοριστικό όσο πιστεύεται παλαιότερα. Οι άνθρωποι με ομάδα αίματος 0 φαίνεται να είναι πιο ελκυστικοί σε σύγκριση με αυτούς με ομάδα Α, ενώ η ομάδα Β βρίσκεται κάπου στη μέση. Ωστόσο, το Newsweek αναφέρει ότι η διατροφή δεν επηρεάζει άμεσα την ελκυστικότητα, αν και ορισμένες τροφές, όπως οι μπανάνες, μπορεί να ενισχύσουν τη μυρωδιά των χεριών, προσελκύοντας κουνούπια σε ορισμένες περιπτώσεις. Επιπλέον, το The Guardian σημειώνει ότι οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με υψηλότερη θερμοκρασία σώματος (π.χ., μετά από άσκηση) είναι πιο πιθανό να τσιμπηθούν, καθώς εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα και θερμότητα.
Ο Ρόλος της Κλιματικής Αλλαγής
Το BBC στις 8 Ιουλίου 2025 αναφέρει ότι η κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει τους πληθυσμούς κουνουπιών και την εξάπλωση ασθενειών όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου και ο δάγκειος πυρετός στην Ευρώπη. Οι θερμότερες θερμοκρασίες και οι συχνές βροχοπτώσεις δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την αναπαραγωγή των κουνουπιών, ενώ τα παθογόνα αναπτύσσονται ταχύτερα μέσα τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης. Ο Δρ. Jan Semenza από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) τονίζει ότι «οι κλιματικές συνθήκες επιτρέπουν στα κουνούπια να επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα».
Πώς να Προστατευτείς
Οι επιστήμονες προτείνουν πρακτικές λύσεις για την αποτροπή των τσιμπημάτων. Σύμφωνα με το CNN (7 Ιουλίου 2025), η χρήση εντομοαπωθητικών με DEET ή πικαριδίνη, η κάλυψη του δέρματος με μακριά ρούχα και η αποφυγή στάσιμων νερών κοντά σε κατοικίες είναι αποτελεσματικά μέτρα. Επιπλέον, έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που δημοσιεύτηκε στο The Conversation, υποδεικνύει ότι ορισμένα σαπούνια με λουλουδάτες ή φρουτώδεις μυρωδιές μπορεί να προσελκύουν κουνούπια, ενώ άλλα, όπως αυτά με βάση το λεμονόχορτο ή τη σιτρονέλα, τα απωθούν. Τέλος, η κατανάλωση σκόρδου, αν και όχι πλήρως αποδεδειγμένη, φαίνεται να μειώνει την ελκυστικότητα λόγω της έκκρισης θείου μέσω του δέρματος.
Η επιστήμη αποκαλύπτει ότι τα κουνούπια δεν επιλέγουν τυχαία τα θύματά τους. Η μοναδική «υπογραφή» της μυρωδιάς του δέρματός μας, που καθορίζεται από τα βακτήρια, τη θερμοκρασία του σώματος και άλλους παράγοντες, καθιστά κάποιους από εμάς πιο ελκυστικούς. Με την κλιματική αλλαγή να ενισχύει την παρουσία των κουνουπιών και τον κίνδυνο ασθενειών, η κατανόηση αυτών των παραγόντων δεν είναι μόνο ενδιαφέρουσα, αλλά και κρίσιμη για την προστασία της δημόσιας υγείας. Είτε είσαι «μαγνήτης» για τα κουνούπια είτε όχι, τα μέτρα πρόληψης και η επιστημονική γνώση μπορούν να σε βοηθήσουν να απολαύσεις το καλοκαίρι χωρίς ενοχλήσεις.
