Η Μάχη της Φον ντερ Λάιεν: Θα Αντέξει την Πρόταση Μομφής στο Ευρωκοινοβούλιο;
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς αντιμετωπίζει πρόταση μομφής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ψηφοφορία, προγραμματισμένη για την Πέμπτη, 10 Ιουλίου 2025, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις, με την ίδια να υπερασπίζεται σθεναρά το έργο της εν μέσω κατηγοριών για έλλειψη διαφάνειας. Θα καταφέρει να διατηρήσει τη θέση της ή θα δούμε μια ιστορική ανατροπή; Ας εξετάσουμε τα γεγονότα.
Το Πλαίσιο της Μομφής
Η πρόταση μομφής, που κατατέθηκε κυρίως από ακροδεξιές ομάδες όπως οι Πατριώτες για την Ευρώπη (PfE) και οι Ευρωπαϊκοί Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR), επικεντρώνεται στη διαχείριση της φον ντερ Λάιεν κατά την πανδημία COVID-19. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν έλλειψη διαφάνειας στις συμβάσεις για εμβόλια με την Pfizer, την εφαρμογή του Ψηφιακού Νόμου Υπηρεσιών (DSA) και τη χρήση του Άρθρου 122 για το πρόγραμμα SAFE. Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου 2025, με την φον ντερ Λάιεν να χαρακτηρίζει τους υποστηρικτές της μομφής ως «εξτρεμιστές» και «κουκλοθέατρα της Ρωσίας», υπερασπιζόμενη τις αποφάσεις της ως πράξεις ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Η Πολιτική Σκακιέρα του Ευρωκοινοβουλίου
Για να περάσει η πρόταση μομφής, απαιτείται πλειοψηφία 2/3 των ψήφων που θα ρίχνονται, δηλαδή περίπου 470 ψήφοι από τους 705 ευρωβουλευτές, αν όλοι ψηφίσουν. Η τρέχουσα σύνθεση του Κοινοβουλίου περιλαμβάνει:
• Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP): 188 έδρες
• Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D): 136 έδρες
• Πατριώτες για την Ευρώπη (PfE): 84 έδρες
• Ευρωπαϊκοί Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR): 78 έδρες
• Ανανεωτική Ευρώπη (Renew Europe): 77 έδρες
• Πράσινοι/Ελεύθερη Συμμαχία (Greens/EFA): 53 έδρες
• Η Αριστερά: 36 έδρες
• Μη Εγγεγραμμένοι: 56 έδρες
Οι υποστηρικτές της μομφής, κυρίως από τις ομάδες PfE και ECR, μαζί με ορισμένους μη εγγεγραμμένους και την Αριστερά, υπολογίζονται σε περίπου 198 ψήφους – πολύ λιγότερες από τις 470 που απαιτούνται. Το EPP, στο οποίο ανήκει η φον ντερ Λάιεν, έχει δηλώσει ότι θα ψηφίσει κατά, ενώ το S&D εξετάζει το ενδεχόμενο αποχής ή απόρριψης. Το Renew Europe και οι Πράσινοι επίσης αναμένεται να στηρίξουν την Πρόεδρο, καθιστώντας την επιτυχία της μομφής εξαιρετικά απίθανη.
Τι Λένε οι Αριθμοί
Αν το S&D (136 έδρες) απέχει, οι ψήφοι που θα ρίχνονται θα είναι 569, και η μομφή θα χρειάζεται 380 ψήφους υπέρ – αριθμός που παραμένει ανέφικτος με μέγιστο 198 ψήφους υπέρ. Αν το S&D ψηφίσει κατά, οι ψήφοι κατά θα φτάσουν τις 454 (EPP, Renew, Greens/EFA, S&D), καθιστώντας την απόρριψη της μομφής σχεδόν βέβαιη. Πηγές όπως το Reuters και το Euronews αναφέρουν ότι η πρόταση «θα πέσει πολύ μακριά» από την απαιτούμενη πλειοψηφία, με τον Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του EPP, να καταγγέλλει την κίνηση ως πολιτική επίθεση από ακροδεξιούς.
Η Υπεράσπιση της Φον ντερ Λάιεν
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η φον ντερ Λάιεν υπερασπίστηκε το έργο της, υπογραμμίζοντας την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη κατά την πανδημία και απορρίπτοντας τις κατηγορίες ως «ψευδείς ισχυρισμούς». Υποσχέθηκε να συνεργαστεί για ενότητα και συμβιβασμό, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες από τους υποστηρικτές της μομφής. Η στάση της έχει ενισχυθεί από την υποστήριξη κεντρώων ομάδων, όπως το Fine Gael του EPP, που δήλωσε ότι θα απορρίψει την πρόταση.
Ιστορικό Πλαίσιο και Επιπτώσεις
Η τελευταία επιτυχημένη μομφή το 1999 οδήγησε στην παραίτηση της Επιτροπής Σαντέρ λόγω κατηγοριών για κακοδιαχείριση. Ωστόσο, η τρέχουσα πρόταση φαίνεται περισσότερο συμβολική, αντανακλώντας την αυξανόμενη επιρροή ακροδεξιών ομάδων στο Κοινοβούλιο. Ακόμα κι αν απορριφθεί, η μομφή υπογραμμίζει τις προκλήσεις διαφάνειας και την ανάγκη για καλύτερη επικοινωνία μεταξύ της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου. Μια απόρριψη της μομφής πιθανότατα θα ενισχύσει τη θέση της φον ντερ Λάιεν, αλλά μπορεί να αναδείξει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στη διακυβέρνηση της ΕΕ.
Τι να Περιμένουμε
Με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, η πρόταση μομφής αναμένεται να απορριφθεί στις 10 Ιουλίου 2025. Η φον ντερ Λάιεν φαίνεται να διατηρεί την υποστήριξη των μεγάλων πολιτικών ομάδων, και η ψηφοφορία, που θα είναι δημόσια και με ονομαστική κλήση, πιθανότατα θα επιβεβαιώσει τη θέση της. Ωστόσο, η συζήτηση έχει φέρει στο προσκήνιο βαθύτερα ζητήματα για τη διαφάνεια και την ευρωπαϊκή ενότητα, τα οποία θα συνεχίσουν να απασχολούν το πολιτικό τοπίο.
