Arnaldo Pomodoro (1926–2025): Ένας γίγαντας της σύγχρονης γλυπτικής έφυγε από τη ζωή
Ο Arnaldo Pomodoro, ο σπουδαίος Ιταλός γλύπτης που άλλαξε την παγκόσμια γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τις θρυλικές μπρούντζινες σφαίρες του, πέθανε σε ηλικία 98 ετών την Κυριακή, 22 Ιουνίου 2025, στο σπίτι του στο Μιλάνο. Ο θάνατός του σηματοδοτεί το τέλος μιας μακράς και γόνιμης δημιουργικής πορείας που διήρκεσε περισσότερες από έξι δεκαετίες.
Γεννημένος το 1926 στο Morciano di Romagna, στην ιταλική περιφέρεια της Εμίλια-Ρομάνια, ο Pomodoro αρχικά σπούδασε τεχνικά και καλλιτεχνικά αντικείμενα, προτού στραφεί οριστικά στη γλυπτική τη δεκαετία του 1950. Από τις πρώτες του δουλειές φάνηκε ότι δεν επρόκειτο για έναν απλό τεχνίτη της ύλης, αλλά για έναν στοχαστή του χώρου, του υλικού και του ανθρώπινου ψυχισμού.
Το πιο αναγνωρίσιμο έργο του, η σειρά “Sfera con Sfera” (Σφαίρα μέσα στη Σφαίρα), αποτελεί μια μεταλλική μεταφορά της έντασης ανάμεσα στο εξωτερικό και το εσωτερικό, στην τελειότητα και το ρήγμα, στη μορφή και το περιεχόμενο. Τα έργα αυτά κοσμούν εμβληματικούς δημόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο: από το Βατικανό και τα Ηνωμένα Έθνη μέχρι το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ και το Trinity College στο Δουβλίνο.
Ο Pomodoro πίστευε ότι η τέχνη πρέπει να είναι δημόσια, απτή και ανοιχτή σε ερμηνείες. Μέσα από τις μεταλλικές του τομές, καλούσε το κοινό να κοιτάξει πίσω από την επιφάνεια, να αναρωτηθεί για το τι βρίσκεται στο βάθος της ανθρώπινης εμπειρίας και της κοινωνικής μηχανικής. Το έργο του λειτουργούσε σαν μια σχισμή στην επιφάνεια της καθημερινότητας, μέσα από την οποία μπορούσε κανείς να δει κάτι πιο σκοτεινό, πιο εύθραυστο, αλλά και πιο αληθινό.
Το 1995 ίδρυσε το Ίδρυμα Arnaldo Pomodoro στο Μιλάνο, έναν χώρο αφιερωμένο στη μελέτη και προβολή της σύγχρονης γλυπτικής. Μέχρι τα τελευταία του χρόνια παρέμεινε ενεργός, οργανώνοντας εκθέσεις, συμμετέχοντας σε θεωρητικές συζητήσεις για την τέχνη και δημιουργώντας νέα έργα.
Η τέχνη του Pomodoro ήταν βαθιά πολιτική, όχι με την έννοια της διακήρυξης, αλλά με την έννοια της επίμονης αποκάλυψης: ότι κάτω από κάθε στιλπνή επιφάνεια – είτε πρόκειται για υλικό, κοινωνικό σύστημα ή ανθρώπινη σχέση – κρύβεται ένας σύνθετος και συχνά εύθραυστος εσωτερικός κόσμος.
Ο θάνατός του αφήνει ένα μεγάλο κενό στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης, αλλά το έργο του συνεχίζει να μιλά δυνατά και καθαρά, διαπερνώντας τον χρόνο και τον χώρο, όπως οι τομές στις σφαίρες του.
