Μια κοινή διατροφική έλλειψη, η χαμηλή πρόσληψη χολίνης, μπορεί να προκαλεί αόρατες βλάβες στον εγκέφαλο νεαρών ενηλίκων με παχυσαρκία, σύμφωνα με νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Κράτους της Αριζόνας (ASU). Η μελέτη αποκαλύπτει πρώιμα σημάδια φλεγμονής, ηπατικής καταπόνησης και νευρικής βλάβης, παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται σε ηλικιωμένους με γνωστική εξασθένηση, υποδηλώνοντας ότι οι μεταβολικές διαταραχές ξεκινούν νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Οι ερευνητές, υπό την καθοδήγηση του Ramón Velazquez από το ASU-Banner Neurodegenerative Disease Research Center, εξέτασαν 30 νέους ενήλικες ηλικίας 20-30 ετών, μισούς με παχυσαρκία και μισούς με φυσιολογικό βάρος. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν χθες στο περιοδικό Aging and Disease, έδειξαν ότι όσοι είχαν παχυσαρκία παρουσίαζαν υψηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών που προκαλούν χρόνια φλεγμονή, ενζύμων ηπατικής καταπόνησης, αντίστασης στην ινσουλίνη και –κυρίως– neurofilament light chain (NfL), ενός βιοδείκτη νευρικής βλάβης. Αυτά τα ευρήματα θυμίζουν μοτίβα που βλέπουμε σε ασθενείς με ήπια γνωστική εξασθένηση ή Αλτσχάιμερ, αλλά σε πολύ νεότερη ηλικία.
Η έκπληξη ήρθε από τα επίπεδα χολίνης στο αίμα: Οι συμμετέχοντες με παχυσαρκία είχαν δραματικά χαμηλότερα, και αυτή η έλλειψη συνδέθηκε άμεσα με τα υψηλότερα NfL και τα άλλα δείκτες. Η χολίνη, ένα θρεπτικό συστατικό που βρίσκεται σε τρόφιμα όπως αυγά, μπρόκολο, φασόλια και κρέας, είναι απαραίτητη για την υγεία του ήπατος, τον έλεγχο της φλεγμονής και την παραγωγή ακετυλοχολίνης –ενός νευροδιαβιβαστή που υποστηρίζει τη μνήμη και τη μάθηση. Εθνικές έρευνες διατροφής δείχνουν ότι πάνω από 90% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων στις ΗΠΑ δεν καλύπτουν τις συνιστώμενες ημερήσιες ανάγκες, κάνοντας την έλλειψη αυτή μια «κρυφή» απειλή.
«Η έρευνα ενισχύει την ιδέα ότι η χολίνη είναι βασικός δείκτης μεταβολικής και εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, και υπογραμμίζει την ανάγκη για επαρκή πρόσληψη», δηλώνει ο Velazquez, σε συνεργασία με ερευνητές από το ASU School of Life Sciences, το Banner Sun Health Research Institute και το Mayo Clinic. Η χαμηλή χολίνη φαίνεται να επιδεινώνει τις επιδράσεις της παχυσαρκίας, δημιουργώντας ένα «τοξικό» περιβάλλον που μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμο κίνδυνο νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ –που επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες, οι οποίες δείχνουν ακόμα χαμηλότερα επίπεδα χολίνης.
Αυτή η μελέτη δεν είναι μεμονωμένη: Πρόσφατες δημοσιεύσεις συνδέουν την έλλειψη χολίνης με συμπεριφορικές αλλαγές, όπως άγχος και προβλήματα μνήμης, καθώς και με ευρύτερες μεταβολικές διαταραχές. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι, ενώ η παχυσαρκία είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθειες και διαβήτη τύπου 2, η επίδρασή της στον εγκέφαλο ξεκινά «σιωπηλά» από τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής, πριν εμφανιστούν συμπτώματα.
Οι ερευνητές προτείνουν περαιτέρω μελέτες για να εξετάσουν πώς η συμπλήρωση χολίνης –ίσως σε συνδυασμό με θεραπείες όπως τα φάρμακα GLP-1 για την παχυσαρκία– μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο. Μέχρι τότε, η απλή συμβουλή είναι ξεκάθαρη: Ενισχύστε τη διατροφή σας με πλούσια σε χολίνη τρόφιμα, για να «προστατεύσετε» τον εγκέφαλό σας από νωρίς.
Photo: pexels-shvetsa