Μια επαναστατική έρευνα αποκαλύπτει ότι οι χιμπατζήδες δεν είναι απλώς έξυπνοι – είναι λογικοί σκεπτόμενοι που μπορούν να αλλάξουν γνώμη όταν δουν καλύτερα στοιχεία! Σε πειράματα που θυμίζουν παιχνίδι μυαλού, οι πίθηκοι επέλεξαν σωστά ανάμεσα σε δύο κουτιά με φαγητό, αναθεωρώντας την απόφασή τους μόλις έλαβαν πιο πειστική πληροφορία. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι η λογική σκέψη δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων – αλλά ένα κοινό χαρακτηριστικό με τους στενούς εξελικτικούς μας ξαδέλφους.
Η έρευνα διεξήχθη στο Καταφύγιο Χιμπατζήδων Ngamba Island στην Ουγκάντα, από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ (UC Berkeley) και του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης. Οι ερευνητές έβαλαν φαγητό σε ένα από δύο κουτιά και έδωσαν στους χιμπατζήδες πρώτα μια αδύναμη υπόδειξη (π.χ. ένα μικρό σημάδι) και μετά μια πιο ξεκάθαρη (π.χ. μεγαλύτερο ή πιο εμφανές). Παρατήρησαν ότι οι περισσότεροι πίθηκοι άλλαξαν επιλογή όταν είδαν το καλύτερο στοιχείο – ακριβώς όπως κάνουν τα παιδιά 4 ετών!
«Οι χιμπατζήδες αναθεωρούν τις πεποιθήσεις τους όταν εμφανίζεται καλύτερη απόδειξη», δήλωσε η Έμιλι Σάνφορντ, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εργαστήριο Κοινωνικών Αρχών του UC Berkeley. «Αυτό το είδος ευέλικτης σκέψης το συνδέαμε μόνο με μικρά παιδιά. Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε ότι το κάνουν και οι χιμπατζήδες».
Για να αποκλείσουν ότι οι πίθηκοι απλώς αντιδρούσαν ενστικτωδώς ή προτιμούσαν την τελευταία πληροφορία (φαινόμενο “τελευταίας εντύπωσης”), οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν υπολογιστικά μοντέλα. Αυτά έδειξαν ότι οι αποφάσεις ακολουθούσαν λογικά μοτίβα αναθεώρησης πεποιθήσεων, όχι τυχαίες ή παρορμητικές αντιδράσεις. «Καταγράψαμε την πρώτη και τη δεύτερη επιλογή τους και συγκρίναμε αν αναθεωρούσαν λογικά», εξήγησε η Σάνφορντ.
Η ανακάλυψη αυτή καταρρίπτει την ιδέα ότι η λογική σκέψη είναι αποκλειστικά ανθρώπινη. «Η διαφορά μεταξύ ανθρώπων και χιμπατζήδων δεν είναι άσπρο-μαύρο. Είναι μια συνέχεια», τόνισε η ερευνήτρια. Οι χιμπατζήδες μοιράζονται μαζί μας το 98,8% του DNA – και τώρα αποδεικνύεται ότι μοιράζονται και τον τρόπο που μαθαίνουμε από νέα στοιχεία.
Τι Σημαίνει Αυτό για Εμάς;
- Για τα παιδιά: Μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς μαθαίνουν τα μικρά παιδιά να σκέφτονται κριτικά.
- Για την Τεχνητή Νοημοσύνη: Τα μοντέλα AI θα μπορούσαν να “δανειστούν” αυτή τη λογική για να γίνουν πιο ευέλικτα.
- Για την εξέλιξη: Η λογική σκέψη δεν εμφανίστηκε ξαφνικά στους Homo sapiens – υπήρχε ήδη πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Αυτή η έρευνα δεν δείχνει απλώς ότι οι χιμπατζήδες είναι έξυπνοι – δείχνει ότι η λογική είναι βαθιά ριζωμένη στη φύση μας. Και ίσως, την επόμενη φορά που αλλάξεις γνώμη για κάτι, να σκεφτείς: «Το έκανα σαν χιμπατζής – και αυτό είναι καλό!»
Photo: pexels-francesco-ungaro