Σκάνδαλο Sde Teiman: Ο Νετανιάχου καταγγέλλει τη διαρροή βίντεο κακοποίησης Παλαιστίνιου κρατούμενου από κορυφαία δικηγόρο του IDF
Ι μια πρωτοφανή κριτική που αποκαλύπτει βαθιές ρωγμές στο εσωτερικό του ισραηλινού στρατού και της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε σήμερα την παραίτηση της κορυφαίας νομικής συμβούλου του Ισραηλινού Στρατού Απελευθέρωσης (IDF), Ταξιαρχίας Γενικής Γιφάτ Τόμερ-Γιερουσαλάμι, ως πηγή της «χειρότερης καταστροφής δημοσίων σχέσεων που έχει βιώσει ποτέ το Ισραήλ». Η δήλωση έγινε κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, εν μέσω ενός σκανδάλου που έχει πυροδοτήσει έρευνες, πολιτικές αντιπαραθέσεις και ερωτήματα για την εμπιστοσύνη στο νομικό σύστημα του IDF.
Η Τόμερ-Γιερουσαλάμι, η οποία υπηρετούσε ως Στρατιωτική Γενική Εισαγγελέας (Military Advocate General), υπέβαλε την παραίτησή της την Παρασκευή, αναλαμβάνοντας πλήρη ευθύνη για την έγκριση διαρροής ευαίσθητου βίντεο από το κέντρο κράτησης Sde Teiman, το οποίο φέρεται να δείχνει Ισραηλινούς στρατιώτες να κακοποιούν βάναυσα έναν Παλαιστίνιο κρατούμενο ασφαλείας από τη Γάζα. Το περιστατικό καταγράφηκε τον Ιούλιο του 2024, κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, και το βίντεο δημοσιεύτηκε από ισραηλινά ΜΜΕ τον Αύγουστο του ίδιου έτους, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή και ενδοϊσραηλινές εντάσεις.
Η παραίτηση και η διαρροή: Μια προσπάθεια «αντεπίθεσης» που γύρισε μπούμερανγκ
Στην επιστολή παραίτησής της προς τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του IDF, Λοχαγό Γενικό Έγιαλ Ζαμίρ, η Τόμερ-Γιερουσαλάμι εξήγησε ότι ενέκρινε τη διαρροή του υλικού «σε μια προσπάθεια να αντεπεξέλθει σε ψευδή προπαγάνδα εναντίον των αρχών επιβολής του νόμου του στρατού». Σύμφωνα με την ίδια, η απόφαση ελήφθη εν μέσω πιέσεων από ακροδεξιούς πολιτικούς και διαδηλωτές, οι οποίοι είχαν εισβάλει στο Sde Teiman τον Ιούλιο του 2024 για να διαμαρτυρηθούν για τη σύλληψη στρατιωτών που ερευνώνταν για την κακοποίηση. Η εισβολή αυτή, που καταδίκασαν ο τότε υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ και ο ίδιος ο Νετανιάχου, είχε πυροδοτήσει φόβους για πολιτική παρέμβαση στις δικαστικές διαδικασίες.
Ωστόσο, η παραίτηση ήρθε μετά από έρευνα της Σιν Μπετ (υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας) και της στρατιωτικής αστυνομίας, η οποία αποκάλυψε ότι η Τόμερ-Γιερουσαλάμι και ανώτεροι αξιωματικοί του νομικού τμήματος του IDF είχαν εμπλακεί σε συντονισμό μέσω ομάδας WhatsApp για τη διαρροή. Η έρευνα ξεκίνησε από μια τυπική εξέταση πολυγράφου σε ανώτερο αξιωματικό κοντά της, η οποία οδήγησε σε ποινική διερεύνηση. Ο υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ δήλωσε ότι «η σοβαρότητα των υποψιών» εναντίον της καθιστά αδύνατη την επανένταξή της, ενώ ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ κάλεσε για ευρύτερη έρευνα σε «όλες τις εμπλεκόμενες νομικές αρχές».
Το βίντεο, που διαρρεύτηκε στο κανάλι 12 του ισραηλινών ειδήσεων, δείχνει στρατιώτες να απομακρύνουν έναν τυφλωμένο κρατούμενο, να τον περικυκλώνουν με ασπίδες εξέγερσης για να εμποδίσουν την ορατότητα και να τον κακοποιούν σεξουαλικά για περίπου 15 λεπτά, χρησιμοποιώντας ρόπαλα, ηλεκτρικό κλομπ και άλλα αντικείμενα. Πέντε εφέδροι στρατιώτες από τη Μονάδα 100, υπεύθυνη για υψηλού κινδύνου περιστατικά σε κέντρα κράτησης, κατηγορήθηκαν για βαριά κακοποίηση και πρόκληση σοβαρών σωματικών βλαβών. Οι κατηγορούμενοι αρνούνται τις κατηγορίες και έχουν ζητήσει την ακύρωση της δίκης τους, ισχυριζόμενοι ότι το νομικό σύστημα τους «προδίδει».
Η αντίδραση του Νετανιάχου: Απαίτηση για ανεξάρτητη έρευνα
Μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο, ο Νετανιάχου τόνισε ότι το σκάνδαλο «προκάλεσε τεράστια ζημιά στην εικόνα του Κράτους του Ισραήλ, του IDF και των στρατιωτών μας». «Δεν θυμάμαι περίπτωση με τέτοια συγκεντρωμένη ένταση. Απαιτείται ανεξάρτητη, εξωτερική έρευνα, και περιμένω να διεξαχθεί», δήλωσε, αποκαλώντας το «ίσως την πιο σοβαρή προπαγανδιστική επίθεση που έχει δεχθεί το Ισραήλ από την ίδρυσή του». Η δήλωση αυτή εντάσσεται σε ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο, όπου η κυβέρνηση Νετανιάχου κατηγορείται από αριστερούς και κεντρώους πολιτικούς ότι εκμεταλλεύεται το σκάνδαλο για να υπονομεύσει το δικαστικό σύστημα, στο πλαίσιο των προσπαθειών μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης.
Πολιτικοί όπως ο υπουργός Οικονομικών Μπετσάλελ Σμότριτς χαρακτήρισαν τις πράξεις της Τόμερ-Γιερουσαλάμι ως «αντισημιτική συκοφαντία αίματος» εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών, ενώ ο πρώην υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ ισχυρίστηκε ότι η ίδια του είχε ψεύσει σχετικά με την ταυτοποίηση του διαρροέα. Από την άλλη πλευρά, διεθνείς οργανισμοί όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έχουν καταγράψει πολλαπλές καταγγελίες για συστηματικές κακοποιήσεις σε κέντρα όπως το Sde Teiman, όπου κρατούνται μέλη της Χαμάς και Παλαιστίνιοι μαχητές από τη Γάζα.
Οι εφέδροι στρατιώτες: «Προδοσία από το σύστημα – Θα συνεχίσουμε τον αγώνα για δικαιοσύνη»
Οι πέντε εφέδροι από τη Μονάδα 100, σε συνέντευξη Τύπου σήμερα, κατήγγειλαν το νομικό σύστημα ως «προδοτικό» και ζήτησαν την ακύρωση της δίκης τους, επικαλούμενοι τη διαρροή ως απόδειξη μεροληψίας. «Υπηρετήσαμε με τιμή σε υψηλού κινδύνου περιβάλλοντα, κρατώντας τρομοκράτες που σκότωσαν αθώους Ισραηλινούς. Τώρα, το σύστημα που θα έπρεπε να μας προστατεύει μας εκθέτει διεθνώς», δήλωσε ένας από τους κατηγορούμενους, προσθέτοντας ότι «θα συνεχίσουμε τον αγώνα για δικαιοσύνη, ακόμα και αν χρειαστεί να φτάσουμε στα ανώτατα δικαστήρια». Οι δηλώσεις αυτές αντανακλούν την οργή δεξιών κύκλων, οι οποίοι βλέπουν στην υπόθεση μια ευκαιρία να ενισχύσουν τη ρητορική κατά του «βαθέος κράτους».
Ευρύτερες επιπτώσεις: Ένα σκάνδαλο που πλήττει την εμπιστοσύνη και διχάζει την ισραηλινή κοινωνία
Το σκάνδαλο του Sde Teiman δεν είναι μεμονωμένο. Το κέντρο κράτησης, που φιλοξενεί εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους από τον πόλεμο της Γάζας, έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα από οργανώσεις όπως η Amnesty International και η Human Rights Watch για βασανιστήρια, στέρηση τροφής και ιατρικής φροντίδας. Το IDF ισχυρίζεται ότι ερευνά δεκάδες παρόμοιες περιπτώσεις, αλλά τονίζει ότι οι κακοποιήσεις δεν είναι συστηματικές. Ωστόσο, η παραίτηση της Τόμερ-Γιερουσαλάμι – η οποία, σύμφωνα με πηγές, απέφευγε έρευνες για άλλα περιστατικά κακοποιήσεων στη Γάζα λόγω δεξιών πιέσεων – έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για την ανεξαρτησία του στρατιωτικού δικαστικού συστήματος.
Διεθνώς, η υπόθεση ενισχύει τις κατηγορίες για παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ενώ εντός Ισραήλ, εντείνει τις πολιτικές διαιρέσεις. Ο Γενικός Εισαγγελέας Γκάλι Μπαχάραβ-Μιάρα δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει πολιτικές παρεμβάσεις στην έρευνα, ενώ ο Νετανιάχου πιέζει για «ανεξάρτητη» εξωτερική διερεύνηση. Το αποτέλεσμα; Μια χώρα βαθιά διχασμένη, όπου η εθνική ασφάλεια συγκρούεται με τις αρχές του κράτους δικαίου, και η εμπιστοσύνη στο IDF δοκιμάζεται όπως ποτέ άλλοτε.
