Στο Παρίσι, η καρδιά της γαλλικής δικαιοσύνης, έκλεισε χθες οι πύλες ενός δίκη που ξεπέρασε τα όρια ενός απλού δικαστηρίου και έγινε σύμβολο της μάχης κατά του διαδικτυακού μίσους. Δέκα άτομα –οκτώ άνδρες και δύο γυναίκες, ηλικίας από 41 έως 60 ετών– κάθισαν στο εδώλιο του Ποινικού Δικαστηρίου, κατηγορούμενα για σεξιστικό διαδικτυακό εκφοβισμό εναντίον της Μπριζίτ Μακρόν, συζύγου του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Οι κατηγορίες; Η διάδοση ψευδών και προσβλητικών σχολίων για το φύλο, τη σεξουαλικότητα και τη διαφορά ηλικίας της με τον σύζυγό της, που συχνά παρομοιάζονταν με “παιδεραστία” σε αναρτήσεις που γίνονταν viral στα κοινωνικά δίκτυα.
Η υπόθεση ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2024, όταν η Μπριζίτ Μακρόν κατέθεσε μήνυση στην ειδική Ταξιαρχία Καταστολής Αδικημάτων κατά του Προσώπου (BRDP), η οποία ειδικεύεται σε εγκλήματα που πλήττουν την προσωπικότητα. Η έρευνα οδήγησε σε δύο κύματα συλλήψεων, τον Δεκέμβριο του 2024 και τον Φεβρουάριο του 2025, αποκαλύπτοντας ένα δίκτυο αναρτήσεων που ενίσχυαν μια θεωρία συνωμοσίας: ότι η Πρώτη Κυρία της Γαλλίας γεννήθηκε άνδρας με το όνομα Ζαν-Μισέλ Τρογκνό (το όνομα του αδελφού της). Αυτή η φήμη, που ξεκίνησε από ακροδεξιά μέσα στις ΗΠΑ και εξαπλώθηκε παγκοσμίως, δεν ήταν απλώς “αστείο” – ήταν μέρος ενός συστηματικού εκφοβισμού που πλήγωσε βαθιά την οικογένεια Μακρόν.
Ανάμεσα στους κατηγορούμενους, άνθρωποι από διαφορετικά επαγγέλματα που θα περίμενε κανείς να γνωρίζουν καλύτερα τα όρια της ελευθερίας του λόγου: ένας διαφημιστής γνωστός ως “Zoe Sagan” στα social media, ένας εκλεγμένος αξιωματούχος, ένας γκαλερίστας, ένας δάσκαλος, μια μέντιουμ και άλλοι. Ο “Zoe Sagan”, ο Aurélien Poirson-Atlan, ξεχώρισε με τις πιο σκληρές αναρτήσεις του, χαρακτηρίζοντας τη σχέση των Μακρόν ως “παιδεραστία” λόγω της διαφοράς ηλικίας (η Μπριζίτ είναι 24 χρόνια μεγαλύτερη από τον Εμανουέλ). Στην απολογία του, ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για “σατιρικά” σχόλια, προστατευόμενα από την ελευθερία της έκφρασης – ένα επιχείρημα που επανέλαβαν πολλοί από τους συνηγορούμενους, επικαλούμενοι τον “πνεύμα του Charlie Hebdo”. Ωστόσο, ο εισαγγελέας Hervé Tétier δεν πείστηκε: Ζήτησε ποινές φυλάκισης από 3 έως 12 μήνες με αναστολή και πρόστιμα έως 8.000 ευρώ για εννέα από τους δέκα κατηγορούμενους, υπογραμμίζοντας ότι οι αναρτήσεις τους δεν ήταν μεμονωμένες, αλλά μέρος ενός “μαζικού εκφοβισμού” που προκάλεσε “υποβάθμιση της σωματικής και ψυχικής υγείας” της Μπριζίτ Μακρόν.
Η πιο συγκινητική στιγμή της δίκης ήρθε χθες, στον δεύτερο και τελευταίο ακροατήριο, όταν η 41χρονη κόρη της Μπριζίτ, η δικηγόρος Tiphaine Auzière, ανέβηκε στο βήμα των μαρτύρων. Με φωνή σταθερή αλλά φορτισμένη από συναίσθημα, η Tiphaine περιέγραψε πώς το “μίσος” αυτό εισέβαλε στην καθημερινότητα της μητέρας της: “Αρχικά, υποτίμησα την έκταση του φαινομένου. Αλλά σιγά-σιγά είδα πώς δημιουργεί άγχος όχι μόνο στη μαμά μου, αλλά και στα εγγόνια μου, που με ρωτούν ‘γιατί λένε ότι η γιαγιά είναι άντρας;'”. Η κόρη της Πρώτης Κυρίας αποκάλυψε ότι η Μπριζίτ ζει πλέον με συνεχή επιφυλακή: Πρέπει να προσέχει τι φοράει, πώς κάθεται στις φωτογραφίες, φοβούμενη ότι κάθε εικόνα της μπορεί να “παραμορφωθεί” και να γίνει όπλο στα δίκτυα. “Δεν μπορεί να αγνοήσει τα φρικτά πράγματα που λένε γι’ αυτήν”, είπε, βασιζόμενη σε ιατρικές εκθέσεις που επιβεβαιώνουν την επιδείνωση της ψυχικής της υγείας. Η απουσία της ίδιας της Μπριζίτ από τη δίκη –ως μάρτυρας, όχι ως κατηγορούμενη– υπογραμμίζει τον πόνο της: Δεν ήθελε να δώσει ικανοποίηση στους θύτες της.
Αυτή η δίκη δεν είναι μεμονωμένη. Είναι η γαλλική πλευρά μιας μεγαλύτερης διαμάχης που έχει διασχίσει τον Ατλαντικό. Τον Ιούλιο, το προεδρικό ζεύγος κατέθεσε αγωγή δυσφήμησης στο Ντέλαγουερ των ΗΠΑ εναντίον της ακροδεξιάς podcaster Candace Owens, δημιουργού της σειράς βίντεο “Becoming Brigitte”, που ενίσχυσε τη φήμη αυτή σε εκατομμύρια θεατές. Η Owens, με 4,5 εκατομμύρια followers στο YouTube, χαρακτήρισε την ιστορία “το μεγαλύτερο σκάνδαλο της πολιτικής ιστορίας”. Η αγωγή ζητά “σημαντικές αποζημιώσεις” και θα εκδικαστεί αργότερα, δείχνοντας ότι η μάχη κατά των fake news δεν σταματά στα σύνορα.
Οι κατηγορούμενοι αρνούνται τις κατηγορίες, ισχυριζόμενοι ότι επρόκειτο για “χιούμορ” ή “κριτική” σε δημόσιο πρόσωπο. Οι συνήγοροί τους, όπως ο Juan Branco για τον Poirson-Atlan, μιλούν για “δίκη της ελευθερίας της έκφρασης”. Αλλά οι ερευνητές της BRDP είναι κατηγορηματικοί: Οι αναρτήσεις δεν ήταν τυχαίες – συντονίστηκαν σε “meute” (αγέλη), ενισχύοντας ένα κύμα μίσους που πέρασε από τα ΗΠΑ στη Γαλλία και τον κόσμο. Το δικαστήριο θα αποφασίσει τον Ιανουάριο του 2026, αλλά ήδη η υπόθεση στέλνει ένα μήνυμα: Στο διαδίκτυο, η ελευθερία τελειώνει όπου αρχίζει η βλάβη.
Πέρα από τα νούμερα –ποινές με αναστολή, πρόστιμα– αυτή η ιστορία θυμίζει πόσο εύθραυστη είναι η αλήθεια στα social media. Η Μπριζίτ Μακρόν, δασκάλα στο παρελθόν και σύμβολο κομψότητας στο πλευρό του προέδρου, έγινε στόχος όχι για πολιτικές της επιλογές, αλλά για την ίδια της την ύπαρξη. Η μαρτυρία της κόρης της, η αγωνία των εγγονών, η καθημερινή επιφυλακή: Αυτά δεν είναι αφηγήματα ταινίας, αλλά η σκληρή πραγματικότητα ενός κόσμου όπου ένα ψέμα μπορεί να γίνει όπλο. Σήμερα, η Γαλλία υπενθυμίζει ότι η δικαιοσύνη δεν είναι μόνο για τους ισχυρούς – είναι για όλους όσους πέφτουν θύματα του ψηφιακού σκότους. Και ίσως, μέσα από αυτή τη δίκη, να βρούμε τον δρόμο για ένα καθαρότερο, πιο ανθρώπινο διαδίκτυο.