Σε μια κίνηση που υπογραμμίζει την κρίσιμη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς αναχωρεί σήμερα, Τετάρτη 29 Οκτωβρίου, για την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Άγκυρα, όπου θα συναντηθεί αύριο Πέμπτη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η συνάντηση, που ανακοινώθηκε από το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, έρχεται σε μια περίοδο έντονων διεθνών προκλήσεων και εσωτερικών εντάσεων στην Τουρκία, με τα βλέμματα στραμμένα τόσο στις διπλωματικές προοπτικές όσο και στις αμφιλεγόμενες εξελίξεις γύρω από την τουρκική αντιπολίτευση.
Οι συνομιλίες αναμένεται να επικεντρωθούν σε κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα, όπου η Τουρκία διαδραματίζει ρόλο μεσολαβητή. Πρώτο θέμα, ο πόλεμος στην Ουκρανία: Ο Ερντογάν, που έχει ήδη συζητήσει το ζήτημα με τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ την προηγούμενη εβδομάδα, θα εξετάσει με τον Μερτς τις προσπάθειες για ειρήνη, συμπεριλαμβανομένων πιθανών διαμεσολαβήσεων για την ανταλλαγή αιχμαλώτων και την παροχή βοήθειας. Η τουρκική προεδρία τόνισε ότι το ζήτημα παραμένει «υψηλή προτεραιότητα» στην ατζέντα της Άγκυρας, με τον Ερντογάν να ενημερώνει τακτικά δυτικούς ηγέτες. Παράλληλα, η ειρήνη στη Μέση Ανατολή θα βρεθεί στο επίκεντρο, με έμφαση στην κατάσταση στη Συρία και τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς, όπου η Τουρκία προωθεί ρόλο γέφυρας μέσω διπλωματικών καναλιών.
Στον πυρήνα των διμερών σχέσεων, η μετανάστευση και η άμυνα αναμένεται να κυριαρχήσουν. Ο Μερτς, αντιμέτωπος με εσωτερικές πιέσεις για αυστηρότερη μετεγκατάσταση, θα πιέσει την Τουρκία να δεχτεί περισσότερους Σύρους πρόσφυγες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου γερμανικού σχεδίου για αύξηση των απωθήσεων. «Η μετανάστευση επηρεάζει την εικόνα ορισμένων γερμανικών πόλεων», δήλωσε πρόσφατα ο Καγκελάριος, προκαλώντας αντιδράσεις από την κυβερνητική συμμαχία του με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD). Στον τομέα της άμυνας, η επίσκεψη έρχεται αμέσως μετά την υπογραφή συμφωνίας την Δευτέρα για την προμήθεια μαχητικών Eurofighter στην Τουρκία – ένα πολυεθνικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία και Ισπανία. Η εξαγωγή απαιτεί έγκριση όλων των εταίρων, και η συμφωνία στέλνει «θετικό σήμα» για βαθύτερη συνεργασία, ιδιαίτερα εν μέσω τουρκικών αιτημάτων για εκσυγχρονισμό του στόλου της.
Ωστόσο, η επίσκεψη ρίχνεται σκιά από τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία. Μόλις χθες, εκδόθηκε νέο ένταλμα σύλληψης κατά του Εκρέμ Ιμάμογλου, δημάρχου Κωνσταντινούπολης και κορυφαίου στελέχους της κεντρώας αντιπολίτευσης CHP, ο οποίος κρατείται από τον Μάρτιο με κατηγορίες για διαφθορά και τώρα για «πολιτική κατασκοπεία». Η Human Rights Watch χαρακτήρισε την κράτηση «σοβαρή επίθεση στη δημοκρατία», ενώ ο ηγέτης του SPD, Λαρς Κλίνγκμπάιλ, την αποκάλεσε «επίθεση στην τουρκική δημοκρατία». Η έρευνα βασίζεται σε «αμφίβολες κατηγορίες» για διαρροή δεδομένων σε ξένες χώρες, εν μέσω ευρύτερης καταστολής κατά της αντιπολίτευσης και των μέσων ενημέρωσης. Ο Γερμανός εκπρόσωπος Στέφεν Μάιερ δήλωσε χθες ότι η ατζέντα περιορίζεται στη συνάντηση με τον Ερντογάν: «Δεν γνωρίζω για άλλες συναντήσεις», απορρίπτοντας ερωτήματα για επαφές με πολιτικούς της αντιπολίτευσης – μια απόφαση που προκαλεί κριτική σε Βερολίνο και Βρυξέλλες.
Αυτή η επίσκεψη σηματοδοτεί την πρώτη επαφή του Μερτς –που ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Μάιο– με την τουρκική ηγεσία, ενισχύοντας τις γερμανοτουρκικές σχέσεις που βασίζονται σε εμπορικούς όγκους άνω των 40 δισ. ευρώ ετησίως και την τουρκική διασπορά στη Γερμανία. Ωστόσο, σε μια εποχή που η Τουρκία κατηγορείται για «παλινδρόμηση στη δημοκρατία» από διεθνείς οργανισμούς, η στάση του Μερτς θα δοκιμαστεί: Θα υψώσει φωνή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ή θα προτεραιοποιήσει τις στρατηγικές συμμαχίες; Μετά τη συνάντηση, αναμένεται κοινή συνέντευξη Τύπου, που μπορεί να δώσει απαντήσεις – ή να πυροδοτήσει νέες συζητήσεις. Σε κάθε περίπτωση, η Άγκυρα παραμένει κλειδί για την ευρωπαϊκή σταθερότητα, και ο Μερτς φαίνεται έτοιμος να το γυρίσει.