Σε μια δήλωση που φέρνει νέα ελπίδα αλλά και σταθερές «κόκκινες γραμμές» στον πόλεμο της Ουκρανίας, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι το Κίεβο είναι «πλήρως έτοιμο» για ειρηνευτικές συνομιλίες «άμεσα και σε οποιοδήποτε μέρος εκτός Ρωσίας και Λευκορωσίας», εφόσον αυτές οδηγήσουν σε πραγματική λήξη των εχθροπραξιών. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις «δεν θα κάνουν ούτε βήμα πίσω» στο πεδίο της μάχης, αποκλείοντας οιαδήποτε παραχώρηση εδαφών – μια στάση που αφήνει ανοιχτή την πόρτα για διαπραγματεύσεις, αλλά βάζει φρένο σε πιέσεις από σύμμαχους όπως ο Ντόναλντ Τραμπ.
Οι δηλώσεις Ζελένσκι, που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα σε συνέντευξη Τύπου με δημοσιογράφους, έρχονται σε μια κρίσιμη καμπή: Με τον πόλεμο να διαρκεί πάνω από 1.000 ημέρες, η Ουκρανία αντιμετωπίζει προκλήσεις από μειωμένη αμερικανική βοήθεια και αυξανόμενες πιέσεις για συμβιβασμό. Παράλληλα, κάλεσε το αμερικανικό Κογκρέσο να ενισχύσει τις κυρώσεις κατά της Μόσχας και τόνισε την ανάγκη για «σταθερή χρηματοδότηση» από την Ευρώπη για τα επόμενα 2-3 χρόνια, ώστε να διατηρηθεί η αμυντική ικανότητα του Κιέβου.
Η Πρόταση για Συνομιλίες: «Άμεσα, Αλλά Χωρίς Υποχωρήσεις»
«Είμαστε έτοιμοι για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις οπουδήποτε στον κόσμο – εκτός από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, που δεν μπορούν να είναι ουδέτεροι εγγυητές», δήλωσε ο Ζελένσκι, τονίζοντας ότι η πρόταση βασίζεται στην τρέχουσα γραμμή επαφής, χωρίς περαιτέρω απώλειες εδάφους. Αυτή η στάση έρχεται μετά από πρόσφατες συναντήσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, όπου ο Ζελένσκι απέρριψε κατηγορηματικά αιτήματα για παραχωρήσεις, όπως η εκχώρηση του Ντονμπάς, χαρακτηρίζοντάς τα «μη αποδεκτά» και «μη ρεαλιστικά».
Η δήλωση αντηχεί παλιότερες προτάσεις του Ζελένσκι, όπως η ιδέα τοποθέτησης ουκρανικών εδαφών υπό «ομπρέλα ΝΑΤΟ» για εγγύηση ειρήνης, χωρίς να θίγονται ζητήματα όπως η Κριμαία – που ο ίδιος χαρακτήρισε «αιώνια ουκρανική χερσόνησο». «Δεν θα αφήσουμε τον εχθρό να υπαγορεύει όρους. Η ειρήνη πρέπει να βασίζεται στη δικαιοσύνη, όχι στην ισχύ», πρόσθεσε, απευθυνόμενος σε σύμμαχους που πιέζουν για γρήγορη λύση.
Κυρώσεις και Χρηματοδότηση: «Χρειαζόμαστε Στήριξη, Όχι Συμβιβασμούς»
Πέρα από τις συνομιλίες, ο Ουκρανός πρόεδρος στράφηκε στο οικονομικό και διπλωματικό μέτωπο. Κάλεσε τους Αμερικανούς βουλευτές να ψηφίσουν «αυστηρότερες κυρώσεις» κατά της Ρωσίας, επισημαίνοντας ότι η Μόσχα συνεχίζει να αποκομίζει οφέλη από εμπόριο με τρίτες χώρες. «Χωρίς πίεση, δεν υπάρχει ειρήνη», είπε, ενώ ζήτησε από την ΕΕ σταθερή οικονομική βοήθεια – τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ ετησίως για πυρομαχικά και υποδομές – για να καλύψει τις ανάγκες μέχρι το 2027-2028.
Αυτές οι απαιτήσεις έρχονται εν μέσω ανησυχιών για μείωση της αμερικανικής βοήθειας υπό Τραμπ, ο οποίος έχει προτείνει «παγώσιμο» της τρέχουσας γραμμής μάχης ως βάση ειρήνης. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, υποστήριξαν τον Ζελένσκι, τονίζοντας ότι «η Ουκρανία δεν μπορεί να θυσιάσει εδάφη για να ικανοποιήσει την Μόσχα».
Το Μεγαλύτερο Πλαίσιο: Μια Ευκαιρία ή Νέα Αδιέξοδα;
Οι δηλώσεις Ζελένσκι έρχονται λίγες ημέρες μετά από προτάσεις για νέες συνομιλίες σε ουδέτερο έδαφος, όπως η Σαουδική Αραβία, όπου Ουκρανία και ΗΠΑ θα συζητήσουν σχέδια ειρήνης. Ωστόσο, η Ρωσία επιμένει σε «εδαφικές εγγυήσεις» πριν από οποιαδήποτε εκεχειρία, κάτι που ο Ζελένσκι αποκλείει κατηγορηματικά. «Η Ρωσία πρέπει να αποσυρθεί από όλα τα κατεχόμενα εδάφη. Διαφορετικά, οι συνομιλίες θα είναι φάρσα», προειδοποίησε.
Αυτή η στάση ενισχύει την εθνική ενότητα στην Ουκρανία, όπου δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 80% των πολιτών απορρίπτει παραχωρήσεις. Ωστόσο, βάζει σε δοκιμή τις σχέσεις με τον Τραμπ, ο οποίος βλέπει τον πόλεμο ως «ακριβό βάρος» για τις ΗΠΑ. «Η ειρήνη είναι προτεραιότητα, αλλά όχι με θυσίες της κυριαρχίας μας», κατέληξε ο Ζελένσκι.
Συνοψίζοντας, η Ουκρανία ανοίγει το δρόμο για διάλογο, αλλά με όρους που υπερασπίζονται την ακεραιότητά της. Σε μια εποχή όπου η διπλωματία κρέμεται από μια κλωστή, οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν η «άμεση ειρήνη» είναι εφικτή – ή αν ο πόλεμος θα συνεχιστεί χωρίς τέλος.