Η γενιά Z, όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012, εισέρχεται δυναμικά στην ελληνική οικονομία, φέρνοντας μαζί της μια ψηφιακή επανάσταση που ξεκινά από πλατφόρμες όπως το TikTok και καταλήγει σε καινοτόμες μορφές οικονομικής συμπεριφοράς, όπως τα ψηφιακά πορτοφόλια. Σε μια χώρα που παλεύει με υψηλή νεανική ανεργία, χαμηλούς μισθούς και “brain drain”, οι νέοι αυτοί δεν περιμένουν παθητικά αλλαγές – τις δημιουργούν μέσω των καθημερινών τους επιλογών. Σύμφωνα με έρευνες του Eteron και της McKinsey, η Gen Z στην Ελλάδα, που αντιπροσωπεύει το 30% των χρηστών TikTok, επαναπροσδιορίζει την κατανάλωση, την εργασία και την οικονομική διαχείριση, ενισχύοντας την ψηφιακή οικονομία ενώ προκαλεί προκλήσεις όπως η υπερχρέωση και η εξάρτηση από social media. Ας δούμε πώς αυτή η μετάβαση διαμορφώνει το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.
1. Το TikTok ως νέο εργαλείο αναζήτησης εργασίας και καριέρας
Στην Ελλάδα, όπου η νεανική ανεργία αγγίζει το 25%, η Gen Z στρέφεται στο TikTok για συμβουλές καριέρας, μετατρέποντάς το σε “νέο LinkedIn”. Βίντεο με tips για βιογραφικά, συνεντεύξεις και ισορροπία εργασίας-ζωής προσελκύουν εκατομμύρια views, βοηθώντας νέους να προσαρμοστούν σε μια αγορά εργασίας που απαιτεί ψηφιακές δεξιότητες. Αυτή η τάση ενισχύει την επιχειρηματικότητα: πολλοί νέοι ξεκινούν side hustles, όπως content creation, αυξάνοντας τα έσοδα από gig economy κατά 20% τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Oliver Wyman. Το αποτέλεσμα; Μια πιο ευέλικτη αγορά εργασίας, όπου οι εταιρείες αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε απαιτήσεις για remote work και fair pay.
2. Social commerce: Από scroll σε αγορά με ένα swipe
Το TikTok δεν είναι πια μόνο ψυχαγωγία – είναι εμπορικό κανάλι. Στην Ελλάδα, το 50% της Gen Z χρησιμοποιεί την πλατφόρμα για ψώνια, εμπνευσμένοι από trends όπως το #TikTokMadeMeBuyIt, που έχει δισεκατομμύρια views παγκοσμίως. Αυτό ωθεί brands να επενδύσουν σε influencer marketing, αυξάνοντας τις πωλήσεις κατά 30% σε τομείς όπως fashion και beauty. Ωστόσο, προκαλεί και υπερκατανάλωση: Έρευνα του Deloitte δείχνει ότι το 20% των Ελλήνων νέων νιώθει οικονομικό άγχος λόγω FOMO (fear of missing out), οδηγώντας σε αυξημένα χρέη πιστωτικών καρτών. Η ελληνική οικονομία κερδίζει από αυτή την ψηφιακή κατανάλωση, αλλά χρειάζεται ρυθμίσεις για βιώσιμη ανάπτυξη.
3. Ψηφιακά πορτοφόλια: Η απόρριψη του μετρητών και η άνοδος του cashless
Η Gen Z στην Ελλάδα απορρίπτει τα μετρητά, προτιμώντας apps όπως Apple Pay, Google Pay και Revolut. Σύμφωνα με έρευνα της Thunes, το 51% των νέων χρησιμοποιεί mobile wallets καθημερινά, μειώνοντας τα κόστη συναλλαγών και ενισχύοντας την τραπεζική ψηφιοποίηση. Αυτό επιταχύνει την οικονομία: Οι συναλλαγές αυξάνονται 40% ετησίως, βοηθώντας μικρές επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε δεδομένα πελατών και να βελτιστοποιήσουν πωλήσεις. Σε μια χώρα με υψηλή φοροδιαφυγή, τα ψηφιακά πορτοφόλια προάγουν διαφάνεια, μειώνοντας την “μαύρη” οικονομία κατά εκτιμώμενο 5-10%.
4. Η “underconsumption core”: Λιγότερα ψώνια, περισσότερη βιωσιμότητα
Αντίθετα με την εικόνα υπερκαταναλωτή, ένα trend στο TikTok, η “underconsumption core”, προωθεί τη μείωση αγορών για οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Στην Ελλάδα, όπου το 25% της Gen Z αμφιβάλλει για σύνταξη, το 60% ακολουθεί τέτοια βίντεο, μειώνοντας δαπάνες κατά 15-20%. Αυτό αλλάζει την οικονομία: Ενισχύει sustainable brands, πιέζοντας εταιρείες να υιοθετήσουν πράσινες πρακτικές, και μειώνει το χρέος, βελτιώνοντας την οικονομική σταθερότητα των νέων.
5. Επιρροή στην εργασία: Αξιοπρέπεια και ισορροπία
Η Gen Z αρνείται την “πολιτιστική εργασίας” των προηγούμενων γενεών, απαιτώντας fair wages και ελεύθερο χρόνο. Στην Ελλάδα, όπου οι μισθοί μειώθηκαν 26-35% από το 2009, οι νέοι χρησιμοποιούν TikTok για να εκφράσουν δυσαρέσκεια, πιέζοντας εταιρείες για αλλαγές. Αυτό οδηγεί σε άνοδο του freelance και remote work, αυξάνοντας την παραγωγικότητα κατά 10% σε ψηφιακούς κλάδους, σύμφωνα με την Bank of America.
6. Πολιτική και κοινωνική ακτιβισμός μέσω social
Το TikTok γίνεται εργαλείο ακτιβισμού: Στην Ελλάδα, η Gen Z χρησιμοποιεί την πλατφόρμα για θέματα όπως κλιματική αλλαγή και ισότητα, επηρεάζοντας πολιτικές. Με 75% μη-πολιτικού περιεχομένου, αλλά υψηλή εμπλοκή σε κοινωνικά ζητήματα, ωθεί brands σε ethical πρακτικές, ενισχύοντας “πράσινη” οικονομία.
7. Χρηματοοικονομική εκπαίδευση: FinTok και AI
Το #FinTok διδάσκει budgeting και επενδύσεις, με 34% της Gen Z να παίρνει συμβουλές από TikTok. Συνδυαστικά με AI εργαλεία σε apps, βελτιώνει την οικονομική α literacy, μειώνοντας παρορμητικές αγορές και προωθώντας αποταμίευση.
8. Brain drain και η επιστροφή με ψηφιακά skills
Πολλοί νέοι φεύγουν λόγω έλλειψης ευκαιριών, αλλά επιστρέφουν με remote jobs, φέρνοντας ξένα έσοδα. Η Gen Z πιέζει για αλλαγές, όπως καλύτερη πρόσβαση σε funding για startups.
9. Επιπτώσεις στην κατανάλωση: Ηθική και βιώσιμη
Η Gen Z προτιμά brands με ηθική, αγνοώντας παραδοσιακά μοντέλα. Στην Ελλάδα, αυτό ενισχύει e-commerce, με αύξηση 25% σε sustainable προϊόντα.
10. Μακροπρόθεσμες προκλήσεις: Από υπερκατανάλωση σε ισορροπία
Παρά τα οφέλη, η εξάρτηση από TikTok μπορεί να οδηγήσει σε χρέη, με 52% να αγοράζει λόγω app. Η οικονομία πρέπει να προσαρμοστεί με εκπαίδευση και ρυθμίσεις.
Η Gen Z μεταμορφώνει την ελληνική οικονομία από παθητική σε ψηφιακή, ενισχύοντας καινοτομία και βιωσιμότητα, αλλά θέτοντας προκλήσεις όπως η οικονομική πίεση. Με σταθερή καθοδήγηση, μπορεί να γίνει καταλύτης ανάπτυξης – αρκεί η κοινωνία να ακούσει τη φωνή της. Η αλλαγή ξεκινά από ένα scroll, αλλά χτίζεται με υπεύθυνες επιλογές.
PHOTO: pexels-mart-production