Πλαστικά στην Παιδική Ηλικία: Ο “Αόρατος Εχθρός” που Προκαλεί Παχυσαρκία, Στειρότητα και Άσθμα – O Συναγερμός των Ειδικών

Φανταστείτε τα παιδιά σας να παίζουν με τα αγαπημένα τους παιχνίδια, να τρώνε από πλαστικά πιάτα και να πίνουν από μπουκάλια νερού – όλα αυτά τα καθημερινά αντικείμενα που φαίνονται ακίνδυνα, αλλά κρύβουν μια “σιωπηλή απειλή”. Σύμφωνα με μια νέα, εκτενή έρευνα από το NYU Langone Health, η έκθεση σε χημικές ουσίες από πλαστικά κατά την παιδική ηλικία μπορεί να “προγραμματίσει” προβλήματα υγείας που θα διαρκέσουν μια ζωή: από παχυσαρκία και στειρότητα μέχρι άσθμα και ακόμη και καθυστερήσεις στην εγκεφαλική ανάπτυξη. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε χθες, 21 Σεπτεμβρίου 2025, στο έγκριτο περιοδικό The Lancet Child & Adolescent Health, βασίζεται σε εκατοντάδες πρόσφατες έρευνες και έρχεται να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, εν μέσω μιας παγκόσμιας συζήτησης για τα πλαστικά και την υγεία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δρ Λεονάρντο Τρασάντε, διευθυντή του Τμήματος Παιδιατρικής Περιβαλλοντικής Ιατρικής στο NYU Grossman School of Medicine, αναλύουν πώς αυτές οι χημικές ουσίες –όπως τα φθαλικά, οι βισφαινόλες και τα επιβραδυντικά φλόγας– εισβάλλουν στο σώμα των παιδιών μέσω συσκευασιών τροφίμων, καλλυντικών, παιχνιδιών και οικιακών ειδών. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς το αναπτυσσόμενο σώμα τους απορροφά εύκολα αυτές τις ουσίες, που λειτουργούν σαν “ψεύτικες ορμόνες” και διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Αποτέλεσμα; Χρόνια φλεγμονή, που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία και στειρότητα αργότερα στη ζωή, ενώ αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος και μειώνει το IQ κατά μερικές μονάδες. “Αυτές οι επιδράσεις ξεκινούν από την παιδική ηλικία και μπορεί να εκδηλωθούν δεκαετίες μετά”, εξηγεί ο Τρασάντε, τονίζοντας ότι τα πλαστικά δεν είναι απλώς “βρώμικα” – είναι “τοξικά” για την ανάπτυξη.

Η έρευνα δεν μένει στα αρνητικά: Προτείνει άμεσες λύσεις, τόσο σε προσωπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για τους γονείς, απλές αλλαγές όπως η χρήση γυάλινων ή ανοξείδωτων δοχείων για φαγητό, η αποφυγή θέρμανσης φαγητού σε πλαστικά και η επιλογή φυσικών καλλυντικών μπορούν να μειώσουν την έκθεση χωρίς μεγάλο κόστος. Σε ευρύτερο πλαίσιο, οι ειδικοί καλούν για αυστηρότερες πολιτικές, όπως η μείωση της χρήσης μη ανακυκλώσιμων πλαστικών και η προώθηση του Παγκόσμιου Συμφώνου για τα Πλαστικά (Global Plastics Treaty), που θα συζητηθεί σήμερα, 22 Σεπτεμβρίου, σε συμπόσιο του NYU Langone Health στη Νέα Υόρκη – ένα γεγονός που μεταδίδεται ζωντανά στο YouTube.

Αυτή η “πλαστική κρίση” δεν είναι μακρινή απειλή: Τα πλαστικά είναι παντού, από τα παιδικά μπουκάλια μέχρι τα σχολικά σνακ, και η έκθεσή μας σε αυτά έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια. Οι οικονομικές επιπτώσεις; Μόνο στις ΗΠΑ, κοστίζουν δισεκατομμύρια σε θεραπείες για χρόνια νοσήματα, ενώ παγκοσμίως ξεπερνούν τα 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, πλήττοντας δυσανάλογα φτωχές και ευάλωτες κοινότητες. Η έρευνα του Lancet έρχεται να ενώσει φωνές από όλο τον κόσμο, υπενθυμίζοντας ότι η υγεία των παιδιών μας δεν είναι πολυτέλεια – είναι προτεραιότητα.

Στο τέλος της ημέρας, τα πλαστικά μπορεί να είναι βολικά, αλλά το τίμημα για την υγεία είναι υπερβολικά υψηλό. Με μικρές αλλαγές στο σπίτι και μεγαλύτερη πίεση στους νόμους, μπορούμε να προστατεύσουμε τις επόμενες γενιές. Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο μας: Θα επιλέξουμε το εύκολο ή το υγιές;