Χασάπικο: Ο ελληνικός χορός που μαγεύει – Η ιστορία του

Το Χασάπικο ή Χασάπικος είναι χορός και τύπος τραγουδιών των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία, τη Μακεδονία και την Κωνσταντινούπολη. Οι ρίζες του ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο, όταν αποτελούσε χορευτική μίμηση μάχης με σπαθιά από τη συντεχνία των Ελλήνων κρεοπωλών στη Μακεδονία.

Μπορεί στις μέρες μας να θεωρείται λαϊκός χορός στη σύγχρονη μορφή του, αλλά διασώζεται και στην παραδοσιακή του μορφή και πάνω απ’ όλα, θα πρέπει να θεωρείται παραδοσιακός χορός. Πίσω του κρύβεται μια λαϊκή φιλοσοφία και η ιστορία μας.

Ο τρόπος που τον χόρευαν δεν είναι γνωστός λεπτομερώς, τα βήματα και η περιγραφή έμοιαζε και μοιάζει με την παράθεση τελετουργικών κινήσεων σε μια προσπάθεια σύνδεσης του χορού με την αρχαιότητα, με τον τρόπο στάσης και τακτικής  κίνησης, στο στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή την αναπαράσταση τις στάσης των πολεμιστών του.

Οι χορευτές «στέκονται σε σειρά ο ένας δίπλα στον άλλον και κρατιόνται από τους ώμους για να είναι ακόμα πιο σφιχτά δεμένοι. Κάνουν το ίδιο βήμα και φαίνονται σαν να είναι όλοι ένα σώμα».

Παλιότερα, για να χορέψει κάποιος χασάπικο, έπρεπε να φοράει τραγιάσκα με σηκωμένο γείσο, κάνοντας το ίδιο βήμα σαν να είναι όλοι ένα σώμα. Τα βήματα και η περιγραφή έμοιαζαν και μοιάζουν με την παράθεση τελετουργικών κινήσεων σε μια προσπάθεια σύνδεσης του χορού με την αρχαιότητα, με τον τρόπο στάσης και τακτικής κίνησης, στο στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή την αναπαράσταση των στάσεων των πολεμιστών του.

Η γραμμή του χασάπικου δεν κινείται κυκλικά, αλλά μπρος, πίσω, δεξιά και αριστερά με μέτωπο προς τους θεατές. Αυτό τον κάνει ιδιαίτερα θεαματικό, αλλά και δύσκολο.

Χορογραφήθηκε και εξελίχθηκε επηρεασμένος από τον παλιό Ελληνικό κινηματογράφο, σε κάτι τελείως διαφορετικό από την αρχική του προέλευση. Οι ταινίες της εποχής ήταν όλες εμπλουτισμένες με μουσικές και χορευτικές σκηνές σε νυχτερινά κέντρα στις οποίες συμμετείχαν και χόρευαν οι πρωταγωνιστές και χορευτές. Αυτό έκανε το χασάπικο πολύ δημοφιλές και την πρώτη επιλογή στις διάφορες σχολές χορού για χρόνια. Πάρα πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν να χορεύουν τον χασάπικο σε μια όμοια σχεδόν με μικρές παραλλαγές χορογραφία. Η χορογραφία είναι φανερό ότι είναι φτιαγμένη από τις κινηματογραφικές χορευτικές σκηνές.

Η κυρία Ελισάβετ Λομάκα-Σενιέ (μητέρα του Γάλλου ποιητή Αντρέ Σενιέ), τον θεωρούσε χορό αρχαίο (που συμβολιζε την εκστρατεία του Μεγάλου Αλέξανδρου κατά του Δαρείου). Αναφορά γίνεται στις επιστολές της Μαντάμ Σενιέ (Ελισάβετ Σάντη-Λουμάκη) στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, η οποία αναφέρεται στο χορό που τον χόρευαν οι Έλληνες χασάπηδες της Πόλης. Υπάρχουν πολλά είδη «χασάπικου», που χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες: τους αργούς και τους γρήγορους.

Το χασάπικο αποτέλεσε βάση για το συρτάκι (δημοφιλές από την ταινία “Αλέξης Ζορμπάς” κι έτσι στο εξωτερικό θεωρείται από τους πιο αντιπροσωπευτικούς ελληνικός χορός.