Σε μια εξέλιξη που φέρνει ανάσα ελπίδας μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια αιματοβαμμένης σύγκρουσης, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία εξέδωσαν χθες κοινή δήλωση, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία ειρήνης με τη Ρωσία πρέπει να «σέβεται πλήρως την εθνική κυριαρχία» του Κιέβου. Η ανακοίνωση, που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο μετά από εντατικές συνομιλίες στη Γενεύη, χαρακτηρίστηκε ως «σημαντικό βήμα μπροστά» από την αμερικανική πλευρά, με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να εκφράζει «μεγάλο αισιοδοξία» για γρήγορη σύναψη συμφωνίας.
Οι συνομιλίες, που διήρκεσαν όλη την ημέρα της Κυριακής 23 Νοεμβρίου 2025 και ολοκληρώθηκαν βράδυ, συγκέντρωσαν αμερικανούς, ουκρανούς και ευρωπαίους αξιωματούχους στην ουδέτερη Ελβετία. Βασίστηκαν σε ένα σχέδιο 28 σημείων που πρότεινε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου που ξέσπασε με τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου 2022. «Οι συζητήσεις ήταν παραγωγικές, εστιασμένες και σεβαστικές, υπογραμμίζοντας την κοινή μας δέσμευση για δίκαιη και διαρκή ειρήνη», αναφέρει το κείμενο της δήλωσης, το οποίο χαρακτηρίζεται «κοινό» από τις δύο πλευρές.
Κεντρικό σημείο της ανακοίνωσης είναι η κατηγορηματική επιβεβαίωση ότι καμία συμφωνία δεν θα θίξει την κυριαρχία της Ουκρανίας – ένα μήνυμα που φαίνεται να απαντά σε ανησυχίες για πιθανές «εκπτώσεις» υπέρ της Μόσχας. Οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν ότι έχουν συντάξει «νέα εκδοχή» του πλαισίου ειρήνης, «επικαιροποιημένη και επεξεργασμένη», η οποία ενσωματώνει «την πλειονότητα των βασικών προτεραιοτήτων» του Κιέβου, όπως δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ο Αντρίι Γέρμακ, στενός συνεργάτης του Ζελένσκι και επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «πολύ καλή πρόοδο», ενώ ο Ρούμπιο πρόσθεσε ότι νιώθει «πολύ αισιόδοξος» για εξελίξεις «πολύ σύντομα».
Η αρχική πρόταση Τραμπ είχε προκαλέσει αντιδράσεις στο Κίεβο και στους ευρωπαίους συμμάχους, οι οποίοι φοβούνταν ότι θα λειτουργούσε ως «λίστα ευχών» για τη Ρωσία και θα πίεζε την Ουκρανία σε συμβιβασμούς. Χθες, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έσπευσαν στη Γενεύη για να αποτρέψουν κάθε ενδεχόμενο «εξαναγκασμού», ενώ η Ουάσιγκτον είχε δώσει προθεσμία μέχρι τις 27 Νοεμβρίου στον Ζελένσκι να απαντήσει – προειδοποιώντας ότι δεν επρόκειτο για «τελευταία προσφορά». Η νέα εκδοχή φαίνεται να ισορροπεί αυτές τις ενστάσεις, με έμφαση στην «μακροπρόθεσμη ασφάλεια» της Ουκρανίας και σε διαπραγματεύσεις για «διαρκή ειρήνη».
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε κρίσιμη καμπή, με τον πόλεμο να έχει κοστίσει χιλιάδες ζωές και να έχει αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη. Ο Τραμπ, που επανεξελέγη πρόσφατα, έχει κάνει την ειρήνη στην Ουκρανία προτεραιότητα, βλέποντας την ως «γρήγορη νίκη» της εξωτερικής πολιτικής του. Ωστόσο, η Μόσχα δεν έχει ακόμα σχολιάσει επίσημα, ενώ η ΝΑΤΟ προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να αποτρέψει νέες επιθετικές κινήσεις από τη Ρωσία.
Είναι η Γενεύη το πρώτο φως στο τούνελ; Ή απλώς ένα ακόμα βήμα σε ένα μακρύ μονοπάτι; Οι επόμενες μέρες, με την προθεσμία να τελειώνει σύντομα, θα δείξουν αν αυτή η «κοινή δέσμευση» μετατρέπεται σε πραγματική ειρήνη – και αν η Ουκρανία βγαίνει από αυτήν όρθια, με την κυριαρχία της ακέραιη.