Υπόθεση Μέρτεν: Ο Ναζί «Δήμιος της Θεσσαλονίκης», η Δίκη στην Αθήνα και το Διπλωματικό Θρίλερ που Συντάραξε την Ελλάδα
Η «Υπόθεση Μέρτεν» αποτελεί μία από τις πιο σκοτεινές σελίδες της μεταπολεμικής Ελλάδας, φέρνοντας στο φως εγκλήματα πολέμου, διπλωματικές εντάσεις και πολιτικές αναταράξεις.
Ο «Δήμιος της Θεσσαλονίκης»
Ο Μαξιμίλιαν (Μαξ) Μέρτεν, γεννημένος στις 8 Σεπτεμβρίου 1911 στο Βερολίνο, ήταν ανώτερος εισαγγελέας της Ναζιστικής Γερμανίας με τον βαθμό του λοχαγού. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρέτησε ως ανώτερος δικαστικός σύμβουλος στη Θεσσαλονίκη, όπου ευθύνεται για φρικτά εγκλήματα, όπως η εκτόπιση και εξόντωση της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. Οι πράξεις του του απέφεραν τα προσωνύμια «Δήμιος» ή «Χασάπης της Θεσσαλονίκης».
Σύλληψη και Δίκη στην Αθήνα
Το 1957, ο Μέρτεν συνελήφθη τυχαία στην Αθήνα. Η δίκη του ξεκίνησε στις 11 Φεβρουαρίου 1959 στο Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου της Αθήνας, προκαλώντας διεθνές ενδιαφέρον. Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι μάρτυρες κατηγορίας απαρίθμησαν τα εγκλήματά του στη Θεσσαλονίκη. Στις 5 Μαρτίου 1959, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 25 ετών.
Διπλωματικό Επεισόδιο και Πολιτικές Προεκτάσεις
Η καταδίκη του Μέρτεν προκάλεσε έντονες πιέσεις από τη Δυτική Γερμανία για την αποφυλάκισή του. Υπό την πίεση της ελληνικής και διεθνούς κοινής γνώμης, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε την εξαίρεση της υπόθεσης Μέρτεν από τον νόμο (ν.δ. 3933/1959). Τελικά, ο Μέρτεν αποφυλακίστηκε και απελάθηκε στη Γερμανία, όπου συνέχισε την καριέρα του ως κρατικός αξιωματούχος μέχρι τον θάνατό του το 1971.
Η υπόθεση αυτή ανέδειξε τις μεταπολεμικές διπλωματικές ισορροπίες και τις πολιτικές εντάσεις στην Ελλάδα, αφήνοντας ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία της χώρας.
