Σε μια σπάνια και άκρως ειλικρινή εξαφάνιση από την προεδρική του εστία, ο Ντόναλντ Τραμπ άνοιξε την καρδιά του για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον άνθρωπο που κάποτε χαρακτήριζε «φίλο» και «δύσκολο αντίπαλο». «Είμαι πολύ απογοητευμένος», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια ενός γεύματος στο Λευκό Οίκο με τον Αργεντινό ομόλογό του Χαβιέ Μίλεϊ. «Ο Πούτιν και εγώ είχαμε εξαιρετικές σχέσεις. Ίσως να τις έχουμε ακόμα. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί συνεχίζει αυτόν τον πόλεμο. Πρέπει πραγματικά να τον διευθετήσει».
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται σε μια κρίσιμη καμπή για τον πόλεμο στην Ουκρανία, που διαρκεί πλέον σχεδόν τέσσερα χρόνια και έχει στοιχίσει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές – πολιτών και στρατιωτικών – από κάθε πλευρά. Ο Τραμπ, γνωστός για την αμείλικτη ρητορική του, χαρακτήρισε τη σύγκρουση «το μεγαλύτερο γεγονός από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όσον αφορά τους θανάτους», υπογραμμίζοντας την τραγωδία που εξελίσσεται στην Ευρώπη. «Αυτός ο πόλεμος είναι καταστροφή για εκείνον [τον Πούτιν]. Θα έπρεπε να είχε τελειώσει σε μια εβδομάδα», πρόσθεσε, αποκαλύπτοντας μια νότα απογοήτευσης που σπάνια ακούγεται από τα χείλη του.
Μια σχέση που δοκιμάζεται από τα ερείπια της Ουκρανίας
Η ιστορία της σχέσης Τραμπ-Πούτιν είναι γεμάτη αντιφάσεις. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ είχε επαινέσει τον Ρώσο ηγέτη ως «έξυπνο» και «ισχυρό», ενώ συναντήσεις όπως αυτή στο Άκρε, στην Αλάσκα, τον Αύγουστο του 2025, είχαν δείξει ελπίδες για διπλωματική πρόοδο. Ωστόσο, η παρατεταμένη σύγκρουση φαίνεται να έχει αλλάξει τα δεδομένα. «Σκέφτηκα τέσσερις φορές ότι ήμασταν κοντά σε συμφωνία, αλλά εκείνος χτυπάει πάλι το Κίεβο», είπε ο Τραμπ σε πρόσφατη συνέντευξη, αναφερόμενος σε πρόσφατες ρωσικές επιθέσεις με drones και πυραύλους που προκάλεσαν πρωτοφανείς απώλειες σε άμαχους.
Οι σημερινές δηλώσεις δεν είναι μεμονωμένες. Μόλις χθες, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ θα στείλουν πυραύλους Tomahawk στην Ουκρανία – όπλα με εμβέλεια άνω των 2.500 χιλιομέτρων – αν δεν υπάρξει εκεχειρία σύντομα. «Αυτό θα φτάσει μέχρι το Κρεμλίνο», σχολίασε χαρακτηριστικά, προκαλώντας ανησυχίες για κλιμάκωση. Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος προετοιμάζεται για συνάντηση με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι αύριο στο Λευκό Οίκο, όπου αναμένεται να συζητηθεί η ενίσχυση της αμερικανικής βοήθειας στο Κίεβο.
Η αντίδραση από Μόσχα και οι διεθνείς αναταράξεις
Από τη Μόσχα, η ανταπόκριση ήταν προσεκτική αλλά σκληρή. Ο Λευκορώσος σύμμαχος του Πούτιν, Αλεξάντερ Λουκασένκο, προειδοποίησε ότι η προμήθεια τέτοιων όπλων «θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο», ενώ Ρώσοι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τις δηλώσεις Τραμπ «άκαρπα μπλα-μπλα». Στο μεταξύ, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, κάλεσε σήμερα για ενίσχυση των αμυντικών γραμμών στην Ανατολική Ευρώπη, αναφέροντας «υβριδικές απειλές» από ρωσικά drones και παραβιάσεις εναέριου χώρου.
Στην Ευρώπη, οι πρωθυπουργοί της Πολωνίας και της Φινλανδίας εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις δηλώσεις Τραμπ, ενώ ο Πρωθυπουργός της Ουκρανίας κάλεσε για «άμεση δράση». «Ο Πόλεμος αυτός δεν αφορά μόνο την Ουκρανία – απειλεί την παγκόσμια ειρήνη», δήλωσε ο Ζελένσκι μέσω X (πρώην Twitter), τονίζοντας την ανάγκη για ενότητα.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον;
Οι δηλώσεις του Τραμπ έρχονται μετά την επιτυχία του στην προεδρία του στη διαμεσολάβηση για ειρήνη στη Γάζα, κάνοντας πολλούς να ελπίζουν ότι μπορεί να εφαρμόσει παρόμοια τακτική και εδώ. Ωστόσο, αναλυτές προειδοποιούν ότι η «καλή χημεία» Τραμπ-Πούτιν μπορεί να είναι διπλο锋: από τη μια διευκολύνει διαλόγους, από την άλλη κρύβει κινδύνους συμβιβασμών εις βάρος της Ουκρανίας.
Σήμερα, καθώς οι μάχες μαίνονται στο Χάρκοβο και το Ντονμπάς, οι λέξεις του Τραμπ αντηχούν σαν προειδοποίηση: ο χρόνος τελειώνει. «Δεν έχω τελειώσει με τον Πούτιν», κατέληξε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Αλλά αν δεν σταματήσει το αίμα, θα δράσουμε». Μια δήλωση που, σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, μπορεί να αλλάξει την πορεία ενός πολέμου – ή να την κάνει ακόμα πιο επικίνδυνη.