Το TikTok, με πάνω από 1,7 δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως το 2025, έχει εξελιχθεί σε έναν απροσδόκητο σύμβουλο υγείας, ιδίως για τη νέα γενιά. Hashtags όπως το #HealthTok (2,4 δισεκατομμύρια προβολές) και το #MedicalTikTok (7,6 δισεκατομμύρια) γεμίζουν με βίντεο για διατροφή, ψυχική υγεία και ιατρικές συμβουλές – από viral “detox” ροφήματα μέχρι ασκήσεις για άγχος. Στην Ελλάδα, όπου το 87% των Gen Z χρησιμοποιεί το TikTok καθημερινά, η πλατφόρμα επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες και την ψυχική ευεξία, αλλά και εγείρει ανησυχίες για παραπληροφόρηση. Είναι αυτή η αλλαγή μια ευκαιρία για δημοκρατικοποίηση της γνώσης υγείας ή μια παγίδα που εκθέτει χρήστες σε κινδύνους; Βασισμένοι σε πρόσφατες μελέτες και μαρτυρίες, εξερευνούμε τα υπέρ και τα κατά, με έμφαση στην ελληνική πραγματικότητα.
Η άνοδος του TikTok ως “γιατρού” στην τσέπη μας
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, το TikTok έγινε καταφύγιο για εκατομμύρια, με χρήστες να μοιράζονται εμπειρίες υγείας και συμβουλές. Σήμερα, μια έρευνα του 2024 στο JMIR Infodemiology δείχνει ότι το 1/3 των νεαρών γυναιών στις ΗΠΑ (ηλικίας 18-29) βλέπει υγειονομικά βίντεο καθημερινά, προτιμώντας επαγγελματίες υγείας από influencers. Στην Ελλάδα, η χρήση φτάνει τις 1,8 ώρες ημερησίως, με τη Generation Z να ξεπερνά τις 2,4 ώρες, σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ, 2025). Το αλγόριθμο προωθεί εξατομικευμένο περιεχόμενο, κάνοντας την υγεία προσιτή – αλλά και εθιστική.
Παραδείγματα; Στην Ελλάδα, viral trends όπως το “κοκτέιλ κορτιζόλης” (με πορτοκάλι, ξηρούς καρπούς και μέλι) υπόσχονται μείωση στρες, εμπνευσμένο από διεθνή βίντεο. Το TikTok εισήγαγε και λειτουργίες ευεξίας, όπως καθοδηγούμενος διαλογισμός και συνεργασίες με οργανισμούς ψυχικής υγείας, ενισχύοντας την πρόσβαση σε πόρους.
Τα οφέλη: Πρόσβαση, ευαισθητοποίηση και κοινότητα
Το TikTok μπορεί να είναι χρήσιμο, ιδίως για απομονωμένους χρήστες. Μια συστηματική ανασκόπηση του 2025 στο Digital Health δείχνει ότι βελτιώνει την ψηφιακή υγεία literacy, βοηθώντας νέους να κατανοήσουν συμπτώματα και να αναζητήσουν βοήθεια. Για παράδειγμα, βίντεο για ψυχική υγεία (#MentalHealth) λαμβάνουν δισεκατομμύρια προβολές, μειώνοντας το στίγμα: Στη Βρετανική Κολούμπια, έρευνα του 2024 βρήκε ότι νέοι χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για peer support, νιώθοντας λιγότερο μόνοι.
Στην Ελλάδα, το TikTok έχει γίνει εργαλείο για ευαισθητοποίηση σε θέματα όπως η αλλεργία από skincare routines, με γιατρούς να προειδοποιούν για κινδύνους όπως δερματικές αντιδράσεις από viral προϊόντα. Επιπλέον, η πλατφόρμα ενισχύει την πρόληψη: Trends όπως το “cozy cardio” (ήπια άσκηση στο σπίτι) προάγουν κίνηση χωρίς πίεση, βελτιώνοντας την ψυχική υγεία ηλικιωμένων ακόμα και κατά την πανδημία. Για πολλούς, είναι σωτήριο: Αμερίκανοι με χρόνιες παθήσεις βρίσκουν κοινότητες και εισοδήματα μέσω crowdfunding για θεραπείες.
Οι κίνδυνοι: Παραπληροφόρηση, εθισμός και υγειονομικές απειλές
Ωστόσο, το TikTok είναι “το καλό, το κακό και το άσχημο” της υγείας, όπως το περιγράφει μελέτη του Πανεπιστημίου του Σικάγο (2024). Πάνω από το 50% των trending βίντεο ψυχικής υγείας περιέχει παραπληροφόρηση, σύμφωνα με έρευνα του 2025, με μη επαληθευμένες συμβουλές να συγκεντρώνουν περισσότερα likes και shares. Στην Ελλάδα, influencers διασπείρουν ψευδείς πληροφορίες για ιατρικές εξετάσεις, προκαλώντας οικονομικό και υγειονομικό κίνδυνο.
Ο εθισμός είναι πραγματικότητα: Μελέτη ΕΚΠΑ (2025) δείχνει ότι 19,5% της Gen Z στην Ελλάδα εμφανίζει συμπτώματα, συνδεδεμένα με μοναξιά και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Trends όπως ωμά αυγά για “ενέργεια” ή “skinny challenges” οδηγούν σε διατροφικές διαταραχές και αλλεργίες, με 1/11 Gen Z να αναφέρει προβλήματα υγείας μετά από συμβουλές. Σε X (πρώην Twitter), χρήστες προειδοποιούν για “TikTok wisdom” που υποκαθιστά επιστήμη, όπως σε περιπτώσεις ψυχικών παθήσεων.
Σύγκριση: Χρήσιμο vs Επικίνδυνο
| Πτυχή | Χρήσιμο | Επικίνδυνο |
| Πληροφόρηση | Πρόσβαση σε STEM και peer support (2,4 δισ. views #HealthTok) | 33% βίντεο παραπληροφόρηση, >1 δισ. views |
| Ψυχική Υγεία | Μείωση στίγματος, διαλογισμός | Εθισμός (19,5% Gen Z Ελλ.), μοναξιά |
| Διατροφή/Άσκηση | Vegan tips, cozy cardio για ηλικιωμένους | Viral ροφήματα με ζάχαρη, αλλεργίες skincare |
| Επιπτώσεις | Βελτίωση literacy, crowdfunding θεραπειών | Υγειονομικά ζητήματα (1/11 Gen Z), ιατρικό trauma |
Ισορροπημένη χρήση για υγιή scroll
Το TikTok αλλάζει ριζικά την υγεία μας: Χρήσιμο για ευαισθητοποίηση και πρόσβαση, αλλά επικίνδυνο όταν αντικαθιστά επαγγελματική συμβουλή. Στην Ελλάδα, με υψηλά ποσοστά εθισμού και παραπληροφόρησης, χρειαζόμαστε εκπαίδευση σε media literacy και ρυθμίσεις για ακριβές περιεχόμενο. Όπως προτείνει έρευνα του 2025, οι γιατροί πρέπει να μπουν στο παιχνίδι, δημιουργώντας αξιόπιστα βίντεο. Εσύ, εμπιστεύεσαι ένα 15δευτερολέπτο βίντεο για την υγεία σου; Ίσως είναι ώρα να ρωτήσεις και τον γιατρό σου.
PHOTO: pexels-cottonbro