Το κοινό σύμπτωμα που μπορεί να δείχνει σοβαρή νόσο, αλλά αγνοούμε γιατί “είναι κάτι απλό”

Η κόπωση –αυτή η αίσθηση εξάντλησης που νιώθουμε μετά από μια κουραστική μέρα ή μια νύχτα με λίγο ύπνο– είναι τόσο συνηθισμένη στην καθημερινότητά μας, που σπάνια την παίρνουμε στα σοβαρά. “Θα φταίει το στρες”, “η δουλειά με έχει εξοντώσει” ή “απλά χρειάζομαι διακοπές”, σκεφτόμαστε, και συνεχίζουμε. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς, η επίμονη, αδικαιολόγητη κόπωση μπορεί να είναι το πρώτο “σήμα κινδύνου” του σώματος για σοβαρές παθήσεις, όπως καρκίνος, διαβήτης, θυρεοειδής ή καρδιακά προβλήματα. Σε αυτή την εποχή ταχείας ζωής, όπου το 70% των ενηλίκων αναφέρει συχνή κόπωση, η αγνόηση αυτού του “απλού” συμπτώματος μπορεί να καθυστερήσει κρίσιμες διαγνώσεις. Σε αυτό το άρθρο, βασισμένοι σε ιατρικές μελέτες και απόψεις ειδικών, εξερευνούμε γιατί η κόπωση δεν είναι πάντα “αθώα” και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε.

Τι είναι η κόπωση και γιατί την υποτιμούμε;

Η κόπωση ορίζεται ως μια βαθιά αίσθηση κούρασης που δεν υποχωρεί με ξεκούραση και επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Ογκολογίας, το 80% των ασθενών με καρκίνο βιώνει κόπωση ως κύριο σύμπτωμα, συχνά πριν από άλλα σημάδια. Στην Ελλάδα, έρευνα του Εθνικού Κέντρου Ερεύνης Φυσικής (ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”) δείχνει ότι η κόπωση επηρεάζει το 60% των εργαζομένων, αλλά μόνο το 20% ζητά ιατρική βοήθεια, αποδίδοντάς την σε lifestyle παράγοντες.

Γιατί την αγνοούμε; Η σύγχρονη ζωή –με μακρές ώρες εργασίας, κακή διατροφή και έλλειψη ύπνου– την κάνει “κανονική”. Μια μελέτη του 2024 στο Journal of Clinical Oncology αποκαλύπτει ότι το 40% των ανθρώπων με επίμονη κόπωση καθυστερεί 6 μήνες πριν επισκεφθεί γιατρό, επιτρέποντας σε παθήσεις όπως η αναιμία ή ο υποθυρεοειδισμός να εξελιχθούν. Ωστόσο, όταν η κόπωση συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως απώλεια βάρους ή δύσπνοια, γίνεται “κόκκινη σημαία”.

Ποιες σοβαρές νόσοι κρύβονται πίσω από την “απλή” κόπωση;

Η κόπωση δεν είναι μοναδική αιτία, αλλά συχνά συνδέεται με υποκείμενες παθήσεις. Εδώ είναι οι πιο κοινές:

• Καρκίνος: Στον καρκίνο νεφρού, η κόπωση εμφανίζεται σε 70% των περιπτώσεων πριν από ορατά συμπτώματα, λόγω αναιμίας από αιμορραγία. Στον παχέος εντέρου, συνδυάζεται με αλλαγές στα κόπρανα.
• Διαβήτης τύπου 2: Η υπεργλυκαιμία προκαλεί χρόνια κόπωση, επηρεάζοντας 1 στους 10 Έλληνες άνω των 40 ετών, σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία.
• Θυρεοειδής: Ο υποθυρεοειδισμός, κοινός στις γυναίκες (1 στις 8), προκαλεί “βαριά” κόπωση λόγω επιβράδυνσης μεταβολισμού.
• Καρδιαγγειακά: Στην καρδιακή ανεπάρκεια, η κόπωση οφείλεται σε μειωμένη οξυγόνωση, με μελέτη του Mayo Clinic να δείχνει ότι αγνοείται στο 50% των περιπτώσεων.
• Αναιμία και λοιμώξεις: Απώλεια σιδήρου από αιμορραγία (π.χ. έλκη) ή χρόνιες λοιμώξεις όπως η ηπατίτιδα προκαλούν κόπωση χωρίς άλλα προφανή σημάδια.

Μια μετα-ανάλυση του 2025 στο The Lancet επιβεβαιώνει ότι η έγκαιρη διάγνωση μέσω κόπωσης μειώνει τη θνησιμότητα από αυτές τις παθήσεις κατά 25%.

Πότε να ανησυχήσετε: Σημάδια ότι “δεν είναι απλό”

Δεν κάθε κόπωση απαιτεί άμεσο έλεγχο, αλλά αν ισχύει κάτι από τα παρακάτω, επισκεφθείτε γιατρό:

Πηγές: Mayo Clinic, Prevention.com

Τι να κάνετε: Πρόληψη και έλεγχος

Αν νιώθετε κόπωση, ξεκινήστε με βασικές αλλαγές: 7-9 ώρες ύπνου, ισορροπημένη διατροφή και άσκηση 150 λεπτά/εβδομάδα. Ωστόσο, μην αυτοθεραπεύεστε – ένα απλό αιματολογικό έλεγχος (TSH, σάκχαρο, αιμοσφαιρίνη) μπορεί να αποκαλύψει τα πάντα. Στην Ελλάδα, το Εθνικό Σύστημα Υγείας προτείνει ετήσιο check-up για άνω των 40, με έμφαση σε γυναίκες λόγω θυρεοειδούς.

Ακούστε το σώμα σας πριν είναι αργά

Η κόπωση μπορεί να είναι “απλή”, αλλά συχνά φωνάζει για βοήθεια. Όπως τονίζει η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, η αγνόηση της αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά 30%. Μην την αποδώσετε σε “μικροπράγματα” – ένας γιατρός μπορεί να σώσει ζωές. Αν νιώθετε εξαντλημένοι χωρίς λόγο, κλείστε ραντεβού σήμερα. Η υγεία σας αξίζει περισσότερο από μια “κακή εβδομάδα”.