Τουρκία: Φιλοδοξίες Υπερδύναμης και Τριβές με το Ισραήλ στη Μέση Ανατολή
Η στρατηγική του Ερντογάν, η πυρηνική κούρσα και οι τεταμένες σχέσεις με το Τελ Αβίβ
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναδεικνύεται σε κεντρικό παίκτη στη Μέση Ανατολή, επιδιώκοντας να εδραιώσει την επιρροή της μέσω φιλόδοξων στρατιωτικών και ενεργειακών προγραμμάτων. Ωστόσο, οι κινήσεις της, από το πυρηνικό έργο στο Ακκουγιού μέχρι την υποστήριξη οργανώσεων όπως η Χαμάς, προκαλούν ανησυχίες, ιδιαίτερα στο Ισραήλ, με το οποίο οι σχέσεις της παραμένουν τεταμένες. Η Ελλάδα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, ενισχύει τη στρατηγική της συνεργασία με το Ισραήλ, ενώ η Άγκυρα φαίνεται να παίζει ένα διπλό παιχνίδι, συνδυάζοντας επιθετική ρητορική με παρασκηνιακές συνεργασίες.
Το Πυρηνικό Πρόγραμμα του Ακκουγιού
Το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακκουγιού, που κατασκευάζεται με ρωσική συνεργασία, αποτελεί τομή για την ενεργειακή πολιτική της Τουρκίας. Με την πρώτη μονάδα να τίθεται σε λειτουργία το 2025, η Άγκυρα στοχεύει στην ενεργειακή αυτονομία. Ωστόσο, η επιμονή της στον εμπλουτισμό ουρανίου έχει εγείρει ερωτήματα για πιθανές στρατιωτικές φιλοδοξίες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται περιορισμούς στην πυρηνική της ανάπτυξη, συγκρίνοντας τη θέση της με αυτή του Ισραήλ. Η συνεργασία με χώρες όπως το Πακιστάν και ο Νίγηρας, που παρέχουν τεχνογνωσία και πρώτες ύλες, ενισχύει τις ανησυχίες για τις προθέσεις της Άγκυρας.
Στρατιωτική Κλιμάκωση και Περιφερειακές Εντάσεις
Η Τουρκία επενδύει σημαντικά στην αμυντική της βιομηχανία, με τον βαλλιστικό πύραυλο «Τυφώνας» (εμβέλεια 560 χλμ.) και το stealth μαχητικό «Kaan» να αποτελούν κεντρικά στοιχεία της στρατηγικής της. Δηλώσεις Ερντογάν για πιθανή στόχευση της Αθήνας σε περίπτωση κλιμάκωσης με την Ελλάδα έχουν προκαλέσει αντιδράσεις, ενώ η τουρκική παρουσία στη Σομαλία, με στρατιωτικές βάσεις μακριά από διεθνή επιτήρηση, εντείνει τις ανησυχίες. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», η Τουρκία επιδιώκει να μετατρέψει τη Συρία σε προτεκτοράτο, κίνηση που φέρνει την Άγκυρα σε τροχιά σύγκρουσης με το Ισραήλ, το οποίο βλέπει την τουρκική επιρροή ως απειλή.
Τουρκία και Ισραήλ: Μια Σχέση σε Κρίση
Οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ έχουν περάσει από πολλά στάδια, από περιόδους συνεργασίας έως ανοιχτές κρίσεις. Το περιστατικό του «Mavi Marmara» το 2010, όταν ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν 10 Τούρκους ακτιβιστές, σηματοδότησε μια δραματική επιδείνωση. Παρά τις προσπάθειες αποκατάστασης το 2020-2023, με συναντήσεις υψηλού επιπέδου, όπως αυτή του Ερντογάν με τον Νετανιάχου στη Νέα Υόρκη το 2023, οι εντάσεις παραμένουν. Ο Ερντογάν, υιοθετώντας μια φιλοπαλαιστινιακή στάση, έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για τις επιχειρήσεις του στη Γάζα, ενώ η υποστήριξή του στη Χαμάς έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στο Τελ Αβίβ.
Παράλληλα, η Τουρκία διατηρεί εμπορικές σχέσεις με το Ισραήλ, με τον όγκο συναλλαγών να φτάνει τα 9 δισ. δολάρια ετησίως πριν το τουρκικό εμπάργκο του 2024, το οποίο, σύμφωνα με τη «Ναυτεμπορική», οδήγησε το Ισραήλ να στραφεί στην Ελλάδα ως εναλλακτικό εμπορικό εταίρο. Η Άγκυρα, ωστόσο, συνεχίζει να παίζει διπλό παιχνίδι, συνεργαζόμενη με τη Δύση και το Ισραήλ στο παρασκήνιο, ενώ δημοσίως υιοθετεί επιθετική ρητορική.
Η Ελληνική Διάσταση
Η Ελλάδα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις, ενισχύει τη στρατηγική της συμμαχία με το Ισραήλ. Η προμήθεια ισραηλινών οπλικών συστημάτων, όπως οι πύραυλοι PULS και Spike NLOS, προκαλεί ανησυχία στην Τουρκία, με τον τουρκικό Τύπο να αναφέρει ότι αυτά τα όπλα μπορούν να πλήξουν στόχους βαθιά στο τουρκικό έδαφος. Η Αθήνα, σύμφωνα με την «Καθημερινή», διατηρεί ανοιχτούς διαύλους με το Ισραήλ, βλέποντας τη συνεργασία ως «ομπρέλα προστασίας» έναντι των τουρκικών φιλοδοξιών. Παράλληλα, η τουριστική ροή από την Τουρκία προς την Ελλάδα παραμένει υψηλή, με 1,4 εκατ. επισκέπτες το 2025, αν και μειωμένη κατά 7% σε σχέση με το 2024.
Συμπέρασμα
Η Τουρκία επιδιώκει να εδραιωθεί ως περιφερειακή υπερδύναμη, αλλά οι φιλοδοξίες της συγκρούονται με τα συμφέροντα του Ισραήλ, ιδιαίτερα στη Συρία και τη Γάζα. Η σχέση της με το Τελ Αβίβ παραμένει τεταμένη, με περιοδικές απόπειρες συμφιλίωσης να υπονομεύονται από την υποστήριξη της Άγκυρας στη Χαμάς και την επιθετική της ρητορική. Η Ελλάδα, ενισχύοντας τους δεσμούς της με το Ισραήλ, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, διατηρώντας μια λεπτή ισορροπία στις σχέσεις της με την Τουρκία. Η Μέση Ανατολή παραμένει ένα ευαίσθητο πεδίο, όπου οι κινήσεις της Τουρκίας θα καθορίσουν το μέλλον της περιφερειακής σταθερότητας.
