Σε μια νέα, εκρηκτική κατηγορία που ρίχνει φως στις σκοτεινές πλευρές του πολέμου στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποκάλυψε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί τον περίφημο «shadow fleet» –έναν μυστικό στόλο παλιών δεξαμενών πετρελαίου– όχι μόνο για να χρηματοδοτεί την εισβολή, αλλά και ως πλωτή βάση για κατασκοπεία, σαμποτάζ και ακόμη και εκτοξεύσεις drones εναντίον ευρωπαϊκών στόχων. Η ανακοίνωση, που έγινε γνωστή χθες βράδυ, προκαλεί συναγερμό στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και ενισχύει τις εκκλήσεις για αυστηρότερες κυρώσεις.
Ο Ζελένσκι, σε ανάρτηση του στο X (πρώην Twitter), περιέγραψε πώς η ουκρανική υπηρεσία Εξωτερικής Πληροφοριών (SZR), υπό τον διευθυντή Όλεχ Ιβάσενκο, εργάζεται πυρετωδώς με διεθνείς εταίρους για να εμποδίσει αυτές τις «απειλές αποσταθεροποίησης». «Οι Ρώσοι χρησιμοποιούν αυτά τα τάνκερ όχι μόνο για να βγάζουν χρήματα για τον πόλεμο, αλλά και για αναγνώριση και σαμποτάζ. Αυτό μπορεί να σταματήσει απόλυτα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ουκρανός ηγέτης, καλώντας τους συμμάχους να λάβουν «συγκεκριμένα βήματα» βασισμένα σε στοιχεία που μοιράζεται το Κίεβο.
Τι Είναι ο «Shadow Fleet» και Πώς Γίνεται Όπλο;
Ο «shadow fleet» είναι ένας αόρατος στόλος από εκατοντάδες παλιά, συχνά μη ασφαλή πλοία, που η Ρωσία έχει συγκροτήσει για να παρακάμπτει τις διεθνείς κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο. Αυτά τα τάνκερ, που πλέουν υπό σημαίες «ευκολίας» από χώρες όπως ο Παναμάς ή η Λιβερία, μεταφέρουν εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου σε Ασία και Ευρώπη, παρά τις απαγορεύσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο στόλος αυτός αποφέρει στη Μόσχα δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, χρηματοδοτώντας άμεσα την πολεμική μηχανή.
Όμως, η νέα κατηγορία μετατρέπει αυτά τα πλοία από απλά εμπορικά σκάφη σε «πλωτά εργοστάσια» υβριδικού πολέμου. Σε βιντεοσυζήτηση αργά το βράδυ, ο Ζελένσκι ανέφερε συγκεκριμένα «πρόσφατες εκτοξεύσεις drones από τάνκερ» ως παράδειγμα ρωσικών ενεργειών σαμποτάζ. Πληροφορίες από ουκρανικές πηγές υποδηλώνουν ότι τα πλοία αυτά χρησιμοποιούνται για να εκτοξεύουν και να ελέγχουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Gerbera, τα οποία μπορούν να χτυπήσουν στόχους σε ευρωπαϊκές πόλεις, προκαλώντας χάος σε ενεργειακές υποδομές ή λιμάνια. «Πρόκειται για μια απειλή που αγγίζει την καρδιά της Ευρώπης», σχολίασε ο Ζελένσκι, τονίζοντας ότι η Ρωσία δεν έχει «φιλικές προθέσεις».
Διεθνής Αναταραχή και Κλήση για Δράση
Η αποκάλυψη αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η Ευρώπη εντείνει τις προσπάθειες για νέες κυρώσεις κατά του ρωσικού ενεργειακού τομέα. Το Reuters ανέφερε ότι η ΕΕ εξετάζει μέτρα για να «κλείσει» τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βαλτική σε ρωσικά τάνκερ, ενώ η DW τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης ναυτικών ελέγχων. «Η Ουκρανία μοιράζεται όλα τα δεδομένα με εταίρους. Είναι ώρα για ορατά βήματα κατά της Ρωσίας», πρόσθεσε ο Ζελένσκι, δίνοντας εντολή στον Ιβάσενκο να ενισχύσει τη συνεργασία για «πιο απτά» προμήθειες όπλων.
Σε ανάλογο τόνο, η Ukrainska Pravda και η Liga.net επιβεβαίωσαν ότι η SZR παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του στόλου, ενώ το Defense Express προειδοποιεί για πραγματική απειλή από drones που εκτοξεύονται από αυτά τα πλοία. Ακόμη και η Anadolu Agency, σε ανακοίνωσή της από την Κωνσταντινούπολη, υπογράμμισε την κρισιμότητα των πληροφοριών που μοιράζεται το Κίεβο.
Μια Ευρύτερη Στρατηγική Απειλής;
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο «shadow fleet» μπαίνει στο στόχαστρο. Πριν από λίγες ημέρες, ο Ζελένσκι είχε προειδοποιήσει για πιθανές drone επιθέσεις από τάνκερ στη Βαλτική, ενώ αναφορές από το Kyiv Independent μιλούν για ρωσικές προσπάθειες ελέγχου ευρωπαϊκών αεροδρόμιων μέσω τέτοιων μέσων. Το Interfax ανέφερε ότι η Ρωσία αλλάζει τακτικές παραπληροφόρησης, κάνοντας τον υβριδικό πόλεμο ακόμα πιο ύπουλο.
Για την Ουκρανία, που δέχεται καθημερινά ρωσικές επιθέσεις, αυτή η κατηγορία είναι ένα ακόμα όπλο στη διπλωματική της φαρέτρα. «Χρειαζόμαστε όχι λόγια, αλλά πράξεις – όπλα, κυρώσεις, προστασία», κατέληξε ο Ζελένσκι. Καθώς η Ευρώπη ξυπνάει σε αυτή την «θαλάσσια απειλή», η ερώτηση παραμένει: Θα κλείσουν οι θάλασσες στους Ρώσους, ή θα γίνουν πεδίο νέας σύγκρουσης;