Πώς τα Αυτόνομα Ρομπότ Μπορούν να Γίνουν ο Νέος Θεραπευτής των Συναισθημάτων – Νέα Μελέτη
Για δεκαετίες, τα ρομπότ έχουν εξελιχθεί από απλά εργαλεία σε πολύπλοκους βοηθούς, αλλά η μεγάλη πρόκληση παραμένει: πώς θα γίνουν πραγματικοί συνεργάτες; Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ φέρνουν στο προσκήνιο μια ριζοσπαστική ιδέα, που αντλεί έμπνευση από έναν απρόσμενο συνεργάτη: τα θεραπευτικά άλογα. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο CHI ’25 στη Γιοκοχάμα, τα θεραπευτικά ρομπότ του μέλλοντος δεν πρέπει να είναι παθητικοί σύντροφοι, αλλά ενεργοί εταίροι που αντιδρούν και προσαρμόζονται στα ανθρώπινα συναισθήματα.
Η Δύναμη της Μη-Λεκτικής Επικοινωνίας: Το Παράδειγμα των Θεραπευτικών Αλόγων
Η έρευνα ξεκινά από το θεμέλιο των Επεμβάσεων με Υποβοήθηση Αλόγων (EAIs), μιας ισχυρής εναλλακτικής στις παραδοσιακές ψυχοθεραπείες. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές για ασθενείς με μετατραυματικό στρες (PTSD), τραύμα ή αυτισμό, οι οποίοι συχνά δυσκολεύονται να εκφράσουν και να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους μόνο με λέξεις.
Τα άλογα σε αυτές τις θεραπείες δεν είναι απλώς παρόντα. Είναι ζωντανοί οργανισμοί που ανταποκρίνονται με ενσυναίσθηση, αντικατοπτρίζοντας τις συναισθηματικές καταστάσεις του ανθρώπου. Αν ένας ασθενής είναι αγχωμένος, το άλογο μπορεί να γίνει νευρικό. Αν ο ασθενής ηρεμήσει, το άλογο επίσης ηρεμεί. Αυτή η μη-λεκτική «συνομιλία» παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον για την έκφραση συναισθημάτων και την ανάπτυξη εμπιστοσύνης, όπου τα λόγια δεν είναι απαραίτητα.
Η Επόμενη Γενιά των Θεραπευτικών Ρομπότ
Αυτή ακριβώς την δυναμική επιδιώκουν να αναπαράγουν οι ερευνητές του Μπρίστολ στη ρομποτική. Η κεντρική τους πρόταση είναι να μετατοπιστεί το μοντέλο των θεραπευτικών ρομπότ από την παθητική συμπεριφορά σε μια ενεργή συνεργασία. Οι μέχρι τώρα ρομποτικοί σύντροφοι συχνά λειτουργούν με βάση προκαθορισμένες εντολές ή απλές αντιδράσεις (π.χ., μια κίνηση όταν τους αγγίζεις). Η νέα προσέγγιση προτείνει ρομπότ με έναν βαθμό αυτονομίας, ικανά να λαμβάνουν αποφάσεις με βάση τα δεδομένα που συλλέγουν από τον χρήστη.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Τα ρομπότ του μέλλοντος θα είναι εξοπλισμένα με προηγμένους αισθητήρες που θα αναλύουν το βλέμμα, τον τόνο της φωνής, ακόμα και τον καρδιακό ρυθμό του ατόμου, προκειμένου να κατανοήσουν τη συναισθηματική του κατάσταση. Έτσι, θα μπορούν να ανταποκριθούν με τρόπο που να ενθαρρύνει την συναισθηματική ρύθμιση. Για παράδειγμα:
- Ένα ρομπότ θα μπορούσε να αντιληφθεί τα σημάδια του άγχους σε ένα παιδί με αυτισμό και να απομακρυνθεί αργά, δίνοντάς του τον απαραίτητο χώρο.
- Αντίθετα, αν ανιχνεύσει χαρά ή ηρεμία, θα μπορούσε να πλησιάσει για να ξεκινήσει μια παιχνιδιάρικη ή καθησυχαστική αλληλεπίδραση.
Ο Δρόμος προς την Ενσυναίσθηση της Τεχνολογίας
Η μελέτη αυτή ανοίγει τον δρόμο για μια εντελώς νέα κατεύθυνση στη θεραπεία και την τεχνολογία. Δείχνει ότι η ενσυναίσθηση δεν είναι ένα αποκλειστικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό, αλλά μπορεί να γίνει ένα σχεδιαστικό στοιχείο. Η πρόκληση είναι μεγάλη: οι επιστήμονες πρέπει να δημιουργήσουν αλγόριθμους που δεν θα βασίζονται απλώς σε «κανόνες», αλλά θα μπορούν να «αισθάνονται» και να «αντιδρούν» με την ευαισθησία ενός ζωντανού πλάσματος, όπως ακριβώς και τα θεραπευτικά άλογα. Η τεχνολογία, εμπνευσμένη από τη φύση, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μια νέα μορφή υποστήριξης σε όσους το έχουν ανάγκη.
