Πύλη από Ροζ Γρανίτη Ανοίγει το Μυστήριο του Πρίγκιπα Ουσερεφρέ: Ανακαλύφθηκε ο Τάφος του στη Σακκάρα
Σε μια συγκλονιστική αρχαιολογική αποκάλυψη, η ομάδα του διακεκριμένου Αιγυπτιολόγου Ζάχι Χαουάς, σε συνεργασία με το Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων και το Ίδρυμα Ζάχι Χαουάς για την Αρχαιολογία και την Κληρονομιά, έφερε στο φως τον τάφο του Πρίγκιπα Ουσερεφρέ, γιου του Φαραώ Ουσερκάφ, ιδρυτή της Πέμπτης Δυναστείας της Αιγύπτου (περ. 2465–2458 π.Χ.). Ο τάφος, που χρονολογείται πριν από 4.400 χρόνια, βρέθηκε στη νεκρόπολη της Σακκάρας, νότια του Καΐρου, και ξεχωρίζει για την παρουσία μιας μοναδικής ψευδοπόρτας από ροζ γρανίτη, της μεγαλύτερης που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Αίγυπτο, με διαστάσεις 4,5 μέτρα ύψος και 1,15 μέτρα πλάτος. Η ανακάλυψη αυτή, που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, φωτίζει τις ταφικές πρακτικές της Παλαιάς Αυτοκρατορίας και προσθέτει ένα ακόμα κεφάλαιο στην πλούσια ιστορία της περιοχής.
Η Ανακάλυψη του Τάφου
Η Σακκάρα, γνωστή για τη φιλοξενία της Βαθμιδωτής Πυραμίδας του Φαραώ Τζοσέρ, της παλαιότερης πυραμίδας στην Αίγυπτο, παραμένει ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά κέντρα παγκοσμίως. Ο τάφος του Ουσερεφρέ, που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών, αποτελεί μια σημαντική προσθήκη στις γνώσεις μας για την Πέμπτη Δυναστεία. Ο Ουσερεφρέ, όπως αποκαλύπτουν οι επιγραφές στην ψευδοπόρτα, κατείχε υψηλούς τίτλους, όπως «Κληρονομικός Πρίγκιπας», «Κυβερνήτης του Μπούτο και του Νεχέμπ», «Βασιλικός Γραφέας», «Βεζίρης», «Δικαστής» και «Ιερέας των Ψαλμωδιών». Πριν από αυτή την ανακάλυψη, η ύπαρξή του ήταν άγνωστη στους μελετητές, όπως δήλωσε ο καθηγητής Ρόναλντ Λεπροχόν από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο οποίος δεν συμμετείχε στην ανασκαφή.
Η ψευδοπόρτα, κατασκευασμένη από σπάνιο ροζ γρανίτη που προέρχεται από τα λατομεία του Ασουάν, 400 μίλια νότια της Σακκάρας, αποτελεί μοναδικό εύρημα λόγω του μεγέθους και του υλικού της. Οι ψευδοπόρτες, κοινό χαρακτηριστικό στους αιγυπτιακούς τάφους, θεωρούνταν πύλες μέσω των οποίων η ψυχή του νεκρού (ka) μπορούσε να κινείται μεταξύ του κόσμου των ζωντανών και του επέκεινα. Μπροστά από την πύλη βρέθηκε μια στρογγυλή πλάκα από ροζ γρανίτη, όπου τοποθετούνταν προσφορές, καθώς και ένας δίσκος από κόκκινο γρανίτη, διαμέτρου 92,5 εκατοστών, με χαραγμένες λεπτομερείς λίστες τελετουργικών προσφορών.
Εντυπωσιακά Εευρήματα και Ιστορικές Ενδείξεις
Η ανασκαφή αποκάλυψε επίσης μια σειρά από σημαντικά ευρήματα, όπως 13 αγάλματα από ροζ γρανίτη, τοποθετημένα σε υψηλούς θρόνους, που πιστεύεται ότι αναπαριστούν τις συζύγους του πρίγκιπα, αν και δύο από αυτά είναι ακέφαλα. Επιπρόσθετα, βρέθηκε ένα άγαλμα από μαύρο γρανίτη, ύψους 1,17 μέτρων, που χρονολογείται στην 26η Δυναστεία (688–525 π.Χ.), υποδηλώνοντας ότι ο τάφος επαναχρησιμοποιήθηκε αιώνες μετά την αρχική του κατασκευή. Ένα ακόμα εντυπωσιακό εύρημα είναι μια ομάδα αγαλμάτων που απεικονίζουν τον Φαραώ Τζοσέρ (3η Δυναστεία, περ. 2630–2611 π.Χ.), τη σύζυγό του και τις δέκα κόρες τους, τα οποία πιθανότατα μεταφέρθηκαν από αίθουσα κοντά στη Βαθμιδωτή Πυραμίδα του Τζοσέρ για λόγους που παραμένουν άγνωστοι.
Η παρουσία αυτών των αγαλμάτων, που χρονολογούνται από διαφορετικές περιόδους, υποδεικνύει τη μακροχρόνια χρήση και σημασία του τάφου. Η Λάρα Βάις, Διευθύνουσα Σύμβουλος του Μουσείου Ρέμερ και Πελιζαίους στη Γερμανία, τόνισε ότι η ανακάλυψη ενισχύει την άποψη ότι η Σακκάρα παρέμεινε ένας κύριος τόπος ταφής κατά την Πέμπτη Δυναστεία, ακόμα και όταν οι βασιλικοί τάφοι μεταφέρθηκαν στο Αμπουσίρ. Η καθηγήτρια Αν Μέισι Ροθ από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης υπογράμμισε τη σπανιότητα των γλυπτών της 3ης Δυναστείας, καθιστώντας την εύρεση του αγάλματος της οικογένειας του Τζοσέρ ιδιαίτερα σημαντική.
Η Σημασία της Ανακάλυψης
Η ανακάλυψη του τάφου του Ουσερεφρέ προσφέρει νέες πληροφορίες για τη βασιλική οικογένεια και τις ταφικές πρακτικές της Πέμπτης Δυναστείας. Η χρήση ροζ γρανίτη, ένα υλικό που απαιτούσε σημαντικούς πόρους και δεξιοτεχνία για τη μεταφορά και την επεξεργασία του, υπογραμμίζει την υψηλή θέση του πρίγκιπα και τη δέσμευση της δυναστείας σε πολυτελείς ταφικές κατασκευές. Η επαναχρησιμοποίηση του τάφου κατά την 26η Δυναστεία υποδηλώνει τη διαχρονική σημασία της Σακκάρας ως τόπου ταφής και λατρείας.
Ο Υπουργός Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, Σερίφ Φάθι, χαρακτήρισε την ανακάλυψη «ορόσημο» για την αποκάλυψη νέων στρωμάτων της αρχαίας αιγυπτιακής ιστορίας, τονίζοντας ότι έγινε εξ ολοκλήρου από αιγυπτιακή ομάδα. Οι συνεχιζόμενες ανασκαφές αναμένεται να αποκαλύψουν περισσότερα για τον ταφικό θάλαμο του πρίγκιπα, που δεν έχει ακόμα εντοπιστεί, και να ρίξουν φως στα μυστήρια της μεταφοράς των αγαλμάτων του Τζοσέρ.
Η εύρεση του τάφου του Πρίγκιπα Ουσερεφρέ, με την εντυπωσιακή ψευδοπόρτα από ροζ γρανίτη και τα μοναδικά ευρήματα, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις των τελευταίων ετών στη Σακκάρα. Η ανακάλυψη όχι μόνο εμπλουτίζει την κατανόησή μας για την Πέμπτη Δυναστεία, αλλά υπογραμμίζει και τη διαρκή γοητεία της αρχαίας Αιγύπτου. Καθώς οι ανασκαφές συνεχίζονται, η Σακκάρα συνεχίζει να αποκαλύπτει τα μυστικά της, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν μέσω των εντυπωσιακών της μνημείων.
