Παναγία Καταφυγιώτισσα: “Λουκέτο” μπήκε στο εκκλησάκι που εικονογράφησε ο Μυταράς
Η Δημιουργία και η Εικονογράφηση της Παναγίας Καταφυγιώτισσας
Το μικρό εκκλησάκι της Παναγίας Καταφυγιώτισσας, όπου τα έργα του Δημήτρη Μυταρά κοσμούσαν τους τοίχους, υπήρξε σημαντικό σημείο για την κοινότητα, φιλοξενώντας γάμους και άλλες λειτουργίες. Ωστόσο, πρόσφατα, ο ναός έκλεισε μέχρι νεοτέρας, κατόπιν απόφασης του Μητροπολίτη Μεσογαίας, ο οποίος ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας του και χαρακτήρισε τα έργα του Μυταρά ως «τερατογραφήματα». Αυτή η απόφαση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την κοινότητα, καθώς και από τον καλλιτεχνικό κόσμο, ανοίγοντας έναν δημόσιο διάλογο γύρω από την τέχνη, τη θρησκεία και την αισθητική.
Οι λόγοι πίσω από την απόφαση του Μητροπολίτη φαίνεται να βασίζονται σε αισθητικά και θεολογικά κριτήρια. Η αισθητική του Μυταρά, με την έντονη και μοντέρνα προσέγγισή της, έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή εκκλησιαστική τέχνη. Για κάποιους, τα έργα του θεωρούνται μοντέρνες ερμηνείες που δεν συνάδουν με την ιερότητα του χώρου. Από την άλλη πλευρά, πολλοί υποστηρίζουν ότι η τέχνη του Μυταρά αποτελεί μια γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, ανανεώνοντας τον χώρο με σύγχρονα καλλιτεχνικά στοιχεία.
Η κοινότητα αντέδρασε με έκπληξη και θυμό στην απόφαση αυτή. Πολλοί πιστοί και ντόπιοι καλλιτέχνες εκφράζουν την απογοήτευσή τους, υποστηρίζοντας ότι η τέχνη του Μυταρά εμπλουτίζει τον πνευματικό και πολιτιστικό ιστό της περιοχής. Οι αντιδράσεις περιλαμβάνουν δημόσιες συζητήσεις, καλλιτεχνικές εκθέσεις και εκστρατείες στα κοινωνικά μέσα, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την επανεξέταση της απόφασης του Μητροπολίτη.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος Δημήτρης Μυταράς ανέλαβε την εικονογράφηση του εσωτερικού της μικρής εκκλησίας Παναγία Καταφυγιώτισσα στον όρμο Σουνίου. Ο Μυταράς, γνωστός για την έντονη συναισθηματική του προσέγγιση και την πλούσια χρωματική παλέτα του, έθεσε έναν μοναδικό όρο για να δημιουργήσει τα έργα: να διατηρήσει πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία. Αυτή η συνθήκη του επέτρεψε να εκφράσει πλήρως τις καλλιτεχνικές του προθέσεις, με αποτέλεσμα την παραγωγή έργων που συνδυάζουν παραδοσιακά και σύγχρονα στοιχεία.
Η τεχνική του Μυταρά βασίστηκε σε μια μείξη παραδοσιακών και μοντέρνων μεθόδων. Χρησιμοποιώντας χρώματα που αντανακλούν τις φυσικές αποχρώσεις της περιοχής του Σουνίου, κατάφερε να ενσωματώσει τα έργα του στο τοπίο, δημιουργώντας μια αρμονική σχέση μεταξύ του εσωτερικού της εκκλησίας και του φυσικού περιβάλλοντος. Οι εικόνες του είναι γεμάτες ζωντάνια, με λεπτομέρειες που προκαλούν το ενδιαφέρον και την κατάνυξη των πιστών και των επισκεπτών.
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας των έργων του Μυταρά, με τις έντονες εκφράσεις και τα δυναμικά σχήματα, έδωσε νέα πνοή στην Παναγία Καταφυγιώτισσα. Οι φιγούρες των αγίων και οι σκηνές από τη ζωή της Παναγίας αποπνέουν μια αίσθηση κίνησης και ζωντάνιας, που ξεπερνά τις παραδοσιακές εικονογραφικές αναπαραστάσεις.
Η επιρροή και ο αντίκτυπος των έργων του Μυταρά ήταν άμεσοι και αισθητοί. Η κοινότητα της περιοχής και οι επισκέπτες της εκκλησίας εκτίμησαν βαθιά την τέχνη του, αναγνωρίζοντας την αξία και την καινοτομία που έφερε στο χώρο. Τα έργα του δεν είναι απλώς διακοσμητικά στοιχεία, αλλά αναπόσπαστα μέρη της πνευματικής εμπειρίας που προσφέρει η Παναγία Καταφυγιώτισσα. Η συμβολή του Μυταρά ανέδειξε την εκκλησία σε ένα πολιτιστικό και πνευματικό σημείο αναφοράς για ολόκληρη την περιοχή.
Το μικρό εκκλησάκι της Παναγίας Καταφυγιώτισσας, όπου τα έργα του Δημήτρη Μυταρά κοσμούσαν τους τοίχους, υπήρξε σημαντικό σημείο για την κοινότητα, φιλοξενώντας γάμους και άλλες λειτουργίες. Ωστόσο, πρόσφατα, ο ναός έκλεισε μέχρι νεοτέρας, κατόπιν απόφασης του Μητροπολίτη Μεσογαίας, ο οποίος ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας του και χαρακτήρισε τα έργα του Μυταρά ως «τερατογραφήματα». Αυτή η απόφαση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από την κοινότητα, καθώς και από τον καλλιτεχνικό κόσμο, ανοίγοντας έναν δημόσιο διάλογο γύρω από την τέχνη, τη θρησκεία και την αισθητική.
Οι λόγοι πίσω από την απόφαση του Μητροπολίτη φαίνεται να βασίζονται σε αισθητικά και θεολογικά κριτήρια. Η αισθητική του Μυταρά, με την έντονη και μοντέρνα προσέγγισή της, έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή εκκλησιαστική τέχνη. Για κάποιους, τα έργα του θεωρούνται μοντέρνες ερμηνείες που δεν συνάδουν με την ιερότητα του χώρου. Από την άλλη πλευρά, πολλοί υποστηρίζουν ότι η τέχνη του Μυταρά αποτελεί μια γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, ανανεώνοντας τον χώρο με σύγχρονα καλλιτεχνικά στοιχεία.
Η κοινότητα αντέδρασε με έκπληξη και θυμό στην απόφαση αυτή. Πολλοί πιστοί και ντόπιοι καλλιτέχνες εκφράζουν την απογοήτευσή τους, υποστηρίζοντας ότι η τέχνη του Μυταρά εμπλουτίζει τον πνευματικό και πολιτιστικό ιστό της περιοχής. Οι αντιδράσεις περιλαμβάνουν δημόσιες συζητήσεις, καλλιτεχνικές εκθέσεις και εκστρατείες στα κοινωνικά μέσα, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την επανεξέταση της απόφασης του Μητροπολίτη.
Ο Δημήτρης Μυταράς δήλωνε ικανοποιημένος από το τελικό αποτέλεσμα. Με τη δίκη του άποψη είχαν συνταχθεί μια σειρά από επισκέπτες αλλά και κάτοικοι της περιοχής.
«Το εκκλησάκι αυτό είναι μια προσευχή που πάντα χρωστούσα. Όταν σταθείς εκεί θα αισθανθείς την επαφή του Θεού καθώς φυσούν οι άνεμοι. Όταν προσφέρθηκα να εικονογραφήσω το εκκλησάκι είπα ότι δεν θέλω χρήματα, όχι για να πάω στον Παράδεισο, αλλά για να μη μου επιβάλλουν οι άλλοι τις απόψεις τους», είχε πει ο ίδιος.
Η αντίστροφη μέτρηση για την αναίρεση της άδειας λειτουργίας ξεκίνησε πριν από λίγους μήνες όταν ένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου εντόπισε ιερέα που όπως διαπιστώθηκε εκ των υστέρων, είχε αποσχηματιστεί από την Εκκλησία λόγω διαζυγίου και ιερουργούσε με το Παλαιό Ημερολόγιο.
«Εδώ λειτουργίες δεν μπορούσαν να γίνουν», πρόσθεσε ο Χρήστος Καλούμενος, πρόεδρος Συλλόγου «Ο Ποσειδώνας».
Λειτουργίες στο εκκλησάκι γίνονταν κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο και το Πάσχα, ενώ άρχισαν να γίνονται γάμοι και βαπτίσεις σε περιορισμένο αριθμό.
Σε ετήσια βάση τα μυστήρια δεν ξεπερνούσαν τα 25 και τις περισσότερες φορές οι ανάγκες καλύπτονταν από ιερείς της περιοχής που δεν είχαν μυστήριο στις έδρες τους.
«Έχει εμπλακεί και το υπουργείο Πολιτισμού και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα», είπε ο Χρήστος Καλούμενος, πρόεδρος Συλλόγου «Ο Ποσειδώνας».
Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο η Παναγία Καταφυγιώτισσα παραμένει κλειστή χωρίς να γίνονται λειτουργίες.
Η κληρονομιά του Δημήτρη Μυταρά συνεχίζει να εμπνέει και να επηρεάζει. Ο καλλιτέχνης, με το μοναδικό του στυλ, κατάφερε να αφήσει ένα ανεξίτηλο σημάδι στην ελληνική τέχνη. Τα έργα του, ανεξαρτήτως της πρόσφατης αντιπαράθεσης, εξακολουθούν να αποτελούν πηγή έμπνευσης και συζήτησης για την τέχνη και την αισθητική στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, η τέχνη του Μυταρά εξακολουθεί να είναι παρούσα, προκαλώντας διάλογο και προσφέροντας νέες προοπτικές στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τέχνη στους ιερούς χώρους.
