Ο Πούτιν στην Κίνα: “Η σύνοδος θα ενισχύσει την ικανότητα της SCO να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις και απειλές”
O Πούτιν στην Κίνα: Θα ενισχύσουμε την SCO για έναν δικαιότερο πολυπολικό κόσμο
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έφτασε στις 31 Αυγούστου 2025 στην Τιαντζίν της Κίνας για να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής της Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), που φιλοξενείται από τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Η σύνοδος, η οποία πραγματοποιείται στις 31 Αυγούστου και 1 Σεπτεμβρίου, συγκεντρώνει περισσότερους από 20 ηγέτες από την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία και τη Νοτιοανατολική Ασία, σε μια επίδειξη ισχύος της Κίνας ως παγκόσμιου διπλωματικού παίκτη. Ο Πούτιν, σε συνέντευξή του στο κινεζικό πρακτορείο Xinhua, δήλωσε ότι η σύνοδος θα «ενισχύσει την ικανότητα της SCO να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις και απειλές και να εδραιώσει την αλληλεγγύη στον κοινό ευρασιατικό χώρο», προσθέτοντας ότι «όλα αυτά θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση ενός δικαιότερου πολυπολικού παγκόσμιου συστήματος».
Η σημασία της συνόδου SCO
Η SCO, που ιδρύθηκε το 2001 από την Κίνα, τη Ρωσία και τέσσερις κεντροασιατικές χώρες (Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν), έχει εξελιχθεί σε μια περιφερειακή οργάνωση με 10 μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας, του Πακιστάν, του Ιράν και της Λευκορωσίας, καθώς και 16 παρατηρητές και «εταίρους διαλόγου». Η σύνοδος του 2025, που φιλοξενείται στην Τιαντζίν, είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία της οργάνωσης, με τη συμμετοχή ηγετών όπως ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Κίνα και η Ρωσία παρουσιάζουν την SCO ως εναλλακτική λύση στη δυτική επιρροή, ιδιαίτερα έναντι του ΝΑΤΟ, προωθώντας ένα «δημοκρατικότερο» μοντέλο διεθνών σχέσεων, όπως ανέφερε ο Ντίλαν Λοχ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Nanyang της Σιγκαπούρης.
Η σύνοδος έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς οι ΗΠΑ, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, έχουν επιβάλει αυστηρούς δασμούς σε χώρες όπως η Ινδία (50%) για την αγορά ρωσικού πετρελαίου και απειλούν με κυρώσεις τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Κίνα εκμεταλλεύεται αυτές τις εντάσεις για να ενισχύσει τη θέση της ως «απαραίτητος μεσολαβητής» στην Ευρασία, όπως σημείωσε η Ράμπια Ακχτάρ από το Πανεπιστήμιο του Λαχόρ. Ο Σι Τζινπίνγκ, μέσω της SCO, επιδιώκει να προωθήσει τη συνεργασία σε τομείς όπως η αντιτρομοκρατία, η ενέργεια, το εμπόριο και η ψηφιακή οικονομία, ενώ παράλληλα προβάλλει την Κίνα ως σταθερό εταίρο σε έναν κόσμο που κλονίζεται από τις εμπορικές πολιτικές του Τραμπ.
Διπλωματικές κινήσεις και διμερείς συναντήσεις
Ο Πούτιν έφτασε στην Τιαντζίν με πολυμελή αντιπροσωπεία πολιτικών και επιχειρηματιών, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας με την Κίνα, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας. Σύμφωνα με το Reuters, το διμερές εμπόριο Ρωσίας-Κίνας, που έφτασε τα 245 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, μειώθηκε κατά 8,1% από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2025, γεγονός που ανησυχεί τη Μόσχα. Ο Πούτιν αναμένεται να συζητήσει με τον Σι τρόπους ενίσχυσης του εμπορίου, ιδιαίτερα στους τομείς της γεωργίας και της ενέργειας. Επιπρόσθετα, ο Πούτιν θα συναντηθεί τη Δευτέρα με τον Ερντογάν και τον Πεζεσκιάν για να συζητήσουν το Ουκρανικό και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αντίστοιχα, καθώς η Τουρκία έχει φιλοξενήσει τρεις γύρους ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου το 2025 χωρίς επιτυχία.
Ο Σι Τζινπίνγκ, από την πλευρά του, διεξήγαγε διμερείς συναντήσεις με ηγέτες από τις Μαλδίβες, το Αζερμπαϊτζάν, την Κιργιστάν και τη Λευκορωσία, ενώ συναντήθηκε και με τον Ναρέντρα Μόντι, στην πρώτη επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού στην Κίνα μετά το 2018. Η συνάντηση Σι-Μόντι σηματοδοτεί μια απόψυξη στις σχέσεις Κίνας-Ινδίας, που είχαν επιδεινωθεί μετά τη φονική συνοριακή σύγκρουση του 2020. Ο Μόντι δήλωσε ότι η Ινδία είναι «δεσμευμένη να προωθήσει τις σχέσεις μας με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη, αξιοπρέπεια και ευαισθησία», ενώ ο Σι τόνισε ότι οι δύο χώρες πρέπει να είναι «εταίροι, όχι αντίπαλοι». Η απόφαση της Ινδίας να συμμετάσχει στη σύνοδο εν μέσω αμερικανικών δασμών υπογραμμίζει τη στρατηγική στροφή του Μόντι προς την Κίνα.
Ουκρανία και γεωπολιτικές εντάσεις
Η παρουσία του Πούτιν στην Κίνα έρχεται σε μια περίοδο που η Ρωσία αντιμετωπίζει αυξανόμενη διεθνή πίεση για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Πούτιν, που είναι καταζητούμενος από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου, επωφελείται από τη διπλωματική στήριξη της Κίνας, η οποία διατηρεί ουδέτερη στάση στο Ουκρανικό, καλώντας για ειρηνική επίλυση. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κατηγορούν το Πεκίνο ότι υποστηρίζει τη Μόσχα παρέχοντας εξαρτήματα για τον πολεμικό της μηχανισμό. Ο Σι, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν στις 8 Αυγούστου 2025, εξέφρασε υποστήριξη για τις επαφές Ρωσίας-ΗΠΑ για το Ουκρανικό, σημειώνοντας ότι «τα περίπλοκα ζητήματα δεν έχουν απλές λύσεις».
Η σύνοδος SCO παρέχει στον Πούτιν μια πλατφόρμα για να αντιμετωπίσει τη διεθνή απομόνωση, ενώ η Κίνα εκμεταλλεύεται την παρουσία του για να προβάλλει τη δική της επιρροή. Η παρουσία του Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας στην επερχόμενη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο στις 3 Σεπτεμβρίου, που τιμά τα 80 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενισχύει περαιτέρω το μήνυμα του Σι για έναν «πολυπολικό κόσμο» έναντι της δυτικής κυριαρχίας.
Οικονομικές και στρατηγικές διαστάσεις
Η Κίνα παραμένει κρίσιμος εταίρος για τη Ρωσία, ιδιαίτερα μετά τις δυτικές κυρώσεις λόγω της Ουκρανίας. Η Μόσχα εξαρτάται από το Πεκίνο για εξαγωγές πετρελαίου και εισαγωγές τεχνολογίας, ενώ η Κίνα επωφελείται από τη στρατηγική εταιρική σχέση για να προωθήσει την πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» και να ενισχύσει τη θέση της στην Ευρασία. Ωστόσο, η ανισορροπία στη σχέση είναι εμφανής: η κινεζική οικονομία είναι εννιά φορές μεγαλύτερη από τη ρωσική, γεγονός που καθιστά το Πεκίνο τον κυρίαρχο εταίρο.
Η σύνοδος SCO και η επερχόμενη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο αποτελούν ευκαιρίες για τον Σι να προβάλλει τη στρατιωτική και διπλωματική ισχύ της Κίνας. Η παρέλαση, που θα περιλαμβάνει νέους πυραύλους και μαχητικά αεροσκάφη, θα τιμήσει τη νίκη του Κομμουνιστικού Κόμματος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και ιστορικοί υποστηρίζουν ότι οι Εθνικιστές της Κίνας έπαιξαν μεγαλύτερο ρόλο στη μάχη κατά της Ιαπωνίας.
Η σύνοδος SCO στην Τιαντζίν και η παρουσία του Πούτιν υπογραμμίζουν τη στρατηγική εταιρική σχέση Κίνας-Ρωσίας, που στοχεύει στην αναδιαμόρφωση της παγκόσμιας τάξης μακριά από την αμερικανική κυριαρχία. Ο Σι Τζινπίνγκ, φιλοξενώντας ηγέτες όπως ο Πούτιν και ο Μόντι, ενισχύει τη θέση της Κίνας ως «αρχιτέκτονα» της ευρασιατικής συνεργασίας, ενώ ο Πούτιν εκμεταλλεύεται την πλατφόρμα για να αντιμετωπίσει τη διεθνή απομόνωση. Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται, με τις ΗΠΑ να επιβάλλουν δασμούς και κυρώσεις, η SCO αναδεικνύεται σε κρίσιμο πεδίο για τη διαμόρφωση ενός πολυπολικού κόσμου, με την Κίνα να ηγείται και τη Ρωσία να αναζητά διέξοδο από την πίεση της Δύσης.
