Σε μια κίνηση που φέρνει ελπίδα για αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σήμερα, 30 Οκτωβρίου 2025, ότι οι ΗΠΑ θα μειώσουν τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές από το 57% στο 47%, ενώ η Κίνα θα άρει τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών – ενός κρίσιμου υλικού για την υψηλή τεχνολογία. Η συνάντηση Τραμπ-Σι Τζινπίνγκ στο Μπusan της Νότιας Κορέας, στα πλαίσια της Συνόδου APEC, διήρκεσε λιγότερο από δύο ώρες, αλλά χαρακτηρίστηκε από τον Τραμπ ως “φανταστική” και “12/10” σε επιτυχία. Η κινεζική πλευρά, πιο συγκρατημένη, μίλησε για “συναίνεση σε βασικά εμπορικά ζητήματα”, ανοίγοντας τον δρόμο για μια πλήρη συμφωνία “πολύ σύντομα”.
Μια Συνάντηση που Άλλαξε το Κλίμα: Από την Ένταση στην Αισιοδοξία
Η συνάντηση, η πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο των δύο ηγετών εδώ και έξι χρόνια, έλαβε χώρα στο Διεθνές Αεροδρόμιο Γκίμχε του Μπusan, εν μέσω ενός πλούσιου προγράμματος της ασιατικής περιοδείας του Τραμπ. Οι εντάσεις είχαν κλιμακωθεί τον Οκτώβριο, με την Κίνα να επιβάλλει ελέγχους εξαγωγών σε σπάνιες γαίες και τις ΗΠΑ να απειλούν με δασμούς 100% σε κινεζικά προϊόντα. Ωστόσο, προκαταρκτικές συνομιλίες στη Μαλαισία έθεσαν τα θεμέλια για αυτή την “έκπληξη”, όπως την αποκάλεσε ο Τραμπ.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος, μιλώντας σε δημοσιογράφους εν πτήσει με το Air Force One προς Ουάσινγκτον, τόνισε: “Συμφωνήσαμε σχεδόν σε όλα. Η διαφορά με τις σπάνιες γαίες λύθηκε για όλο τον κόσμο”. Η Κίνα, από την πλευρά της, δεσμεύτηκε να επαναλάβει τις αγορές αμερικανικής σόγιας και να ενισχύσει τους ελέγχους στην εξαγωγή προδρόμων χημικών για φεντανύλη – το συνθετικό οπιοειδές που προκαλεί χιλιάδες θανάτους στις ΗΠΑ ετησίως. Σε αντάλλαγμα, οι δασμοί που σχετίζονται με τη φεντανύλη πέφτουν από 20% σε 10%, μειώνοντας το συνολικό βάρος.
Η συμφωνία, διάρκειας ενός έτους, παρατείνει μια προηγούμενη εκεχειρία και αποτρέπει περαιτέρω κλιμάκωση. Ο Τραμπ προανήγγειλε επίσης επίσκεψη στην Κίνα τον Απρίλιο, ενώ ο Σι μπορεί να επισκεφθεί τις ΗΠΑ αργότερα, ενδεχομένως στο Μαϊάμι ή το Παλμ Μπιτς.
Η Συζήτηση για την Ουκρανία: Μια Αναπάντεχη Συνεργασία για Ειρήνη
Πέρα από τα εμπορικά, η συνάντηση έφερε στο προσκήνιο και γεωπολιτικά ζητήματα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να αναδεικνύεται ως κεντρικό θέμα. Ο Τραμπ αποκάλυψε ότι η σύγκρουση “ήρθε πολύ έντονα στην επιφάνεια” και ότι συζητήθηκε “για μεγάλο διάστημα”, με τους δύο ηγέτες να συμφωνούν να “συνεργαστούν” για να βρεθεί λύση και να σταματήσουν οι θάνατοι. “Ο Σι θα μας βοηθήσει, και θα δουλέψουμε μαζί στην Ουκρανία”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός Πρόεδρος, προσθέτοντας ότι “συμφωνούμε ότι οι πλευρές είναι κλειδωμένες σε μάχες, και μερικές φορές πρέπει να τις αφήσεις να πολεμήσουν, αλλά τώρα θα δράσουμε”.
Η κινεζική πλευρά, σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών, δεν σχολίασε λεπτομερώς το θέμα στην επίσημη ανακοίνωση, εστιάζοντας στα εμπορικά, αλλά αναλυτές βλέπουν αυτή τη συμφωνία ως σημείο καμπής, δεδομένης της στενής σχέσης Πεκίνου-Μόσχας. Η Κίνα, που έχει επωφεληθεί οικονομικά από τον πόλεμο αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο και αέριο αξίας 219 δισ. δολαρίων, έχει δηλώσει παλαιότερα ότι “ένας παρατεταμένος πόλεμος δεν εξυπηρετεί κανέναν”, ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι προειδοποιούσε την ΕΕ ότι μια ήττα της Ρωσίας θα στρέψει τις ΗΠΑ προς την Κίνα. Ο Τραμπ, που έχει θέσει ως προτεραιότητα την “ειρήνη” στην Ουκρανία, φαίνεται να βλέπει τον Σι ως “μεγάλο επιδραστικό παράγοντα” στον Πούτιν, ανοίγοντας δρόμο για μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Οι Σπάνιες Γαίες: Ο “Κρυφός Θησαυρός” της Τεχνολογίας και Γιατί οι ΗΠΑ τις Χρειάζονται Απεγνωσμένα
Αλλά τι ακριβώς είναι οι σπάνιες γαίες και γιατί προκαλούν τόσο θόρυβο; Πρόκειται για μια ομάδα 17 χημικών στοιχείων –όπως νεοδύμιο, προσεοδύμιο, λανθάνιο και ίτριο– που, παρόλο που δεν είναι τόσο “σπάνια” όσο το όνομά τους υποδηλώνει (κάποια είναι πιο άφθονα από τον χρυσό), δυσκολεύονται να εξορυχθούν σε οικονομικά βιώσιμες ποσότητες λόγω της διάσπαρτης κατανομής τους στο έδαφος.
Η Κίνα ελέγχει το 85-90% της παγκόσμιας επεξεργασίας αυτών των μετάλλων, κάνοντας τις ΗΠΑ εξαρτημένες σε ποσοστό 80% από κινεζικές εισαγωγές. Γιατί είναι τόσο κρίσιμα; Χρησιμοποιούνται σε πάνω από 200 προϊόντα καθημερινής χρήσης και υψηλής τεχνολογίας:
- Ηλεκτρικά οχήματα και ανανεώσιμες πηγές: Μαγνήτες από νεοδύμιο τροφοδοτούν μοτέρ ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ανεμογεννήτριες, συμβάλλοντας στην πράσινη μετάβαση.
- Ηλεκτρονικά: Σκληροί δίσκοι υπολογιστών, οθόνες smartphones, LED φώτα και μπαταρίες λιθίου βασίζονται σε αυτά για σταθερότητα και απόδοση.
- Άμυνα και ιατρική: Συστήματα καθοδήγησης πυραύλων, ραντάρ, λέιζερ, αλλά και ιατρικές εικόνες (MRI) και εξοπλισμός διύλισης πετρελαίου.
Χωρίς σταθερή προμήθεια, η αμερικανική οικονομία –και ειδικά οι τομείς εθνικής ασφάλειας και ενέργειας– κινδυνεύει να παγώσει. Η πρόσφατη κινεζική “απειλή” με ελέγχους εξαγωγών είχε σπινθήρα παγκόσμιας ανησυχίας, καθώς οι ΗΠΑ επενδύουν δισεκατομμύρια σε εγχώριες εξορύξεις για να μειώσουν την εξάρτηση.
Οι Αντιδράσεις: Αισιοδοξία από Δύση, Προσοχή από Ανατολή
Η Δύση χειροκροτεί: “Μια νίκη για την παγκόσμια οικονομία”, δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει ευκαιρίες για σταθερές αλυσίδες εφοδιασμού. Στην Ασία, η Νότια Κορέα –πλήρης επιτυχίας από τη δική της συμφωνία με Τραμπ (μείωση δασμών 25% σε 15%)– βλέπει θετικά την αποκλιμάκωση.
Η Κίνα, ωστόσο, παραμένει προσεκτική: Το Υπουργείο Εμπορίου της ανέφερε “συναίνεση για επίλυση μεγάλων ζητημάτων”, χωρίς λεπτομέρειες για τις σπάνιες γαίες ή τη φεντανύλη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για “αμοιβαίο σεβασμό”. Αναλυτές βλέπουν αυτή την “ήρεμη” στάση ως στρατηγική, καθώς το Πεκίνο ενισχύει εμπορικές σχέσεις με ASEAN και άλλους εταίρους.
Τι Σημαίνει Αυτό για το Μέλλον;
Αυτή η συμφωνία δεν λύνει τα πάντα – ζητήματα όπως το TikTok, η τεχνητή νοημοσύνη και οι γεωπολιτικές εντάσεις παραμένουν–, αλλά δίνει χρόνο για διαπραγματεύσεις. Για τις ΗΠΑ, σημαίνει φθηνότερα κινεζικά προϊόντα και ασφαλή προμήθεια υλικών για την καινοτομία. Για την Κίνα, ενισχύει τις εξαγωγές και μειώνει πιέσεις. Με την προσθήκη της συνεργασίας για την Ουκρανία, η “έκπληξη” του Μπusan μπορεί να σηματοδοτήσει μια ευρύτερη αποκλιμάκωση.
Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία τρέχει μπροστά από τις πολιτικές, η σημερινή “έκπληξη” του Μπusan υπενθυμίζει ότι η διπλωματία μπορεί να γυρίσει το ρολόι πίσω από την αντιπαράθεση. Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν αυτή η αισιοδοξία θα γίνει μόνιμη ειρήνη – ή απλώς μια παύση πριν την επόμενη καταιγίδα.