Κατά την κατάθεσή του στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής, που διερευνά το σύστημα καταβολής ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων, ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (2/2022–5/2023) Γιώργος Γεωργαντάς αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις που έκανε υπέρ της διαφάνειας στον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και στις αντιδράσεις που προκάλεσαν.
Ο ίδιος περιέγραψε ότι όταν ανέλαβε καθήκοντα (8 Φεβρουαρίου 2022), ο Οργανισμός λειτουργούσε χωρίς τεχνικό σύμβουλο και είχε ήδη ξεκινήσει η διαδικασία μεταφοράς των αιτήσεων στο κυβερνητικό cloud. Σύμφωνα με τον ίδιο, μέρος των υπαλλήλων είχε δυσκολία προσαρμογής, ενώ άλλοι φέρεται να επιχείρησαν να εμποδίσουν τη μετάβαση. Επιπλέον, ορισμένα ΚΥΔ εξέφρασαν έντονες δημόσιες αντιρρήσεις, γεγονός που —όπως είπε— καλλιέργησε κλίμα ανησυχίας στους αγρότες.
Παρά τα εμπόδια, με την υποστήριξη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι αιτήσεις του 2022 ολοκληρώθηκαν στο κυβερνητικό νέφος, χωρίς αναγκαία εξωτερική τεχνική υποστήριξη.
Αναφερόμενος στον Γιώργο Ξυλούρη ο κ. Γεωργαντάς είπε ότι τον γνώρισε στο Υπουργείο ωστόσο μετά από 2-3 συναντήσεις δεν τον ξαναείδε και τον παρέπεμψε στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι στις επισυνδέσεις της δικογραφίας ο κ. Ξυλούρης λέει ότι επί Γεωργαντά είχε απαγορευτικό να μπαίνει στο Υπουργείο.
Το εθνικό απόθεμα και η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας
Ο κ. Γεωργαντάς αναφέρθηκε εν συνεχεία στο ζήτημα του εθνικού αποθέματος, που —κατά τον ίδιο— είχε εξελιχθεί σε εστία στρεβλώσεων: πολίτες που εμφανίζονταν ως νέοι αγρότες λάμβαναν ενισχύσεις χωρίς πραγματική παραγωγή, αξιοποιώντας «τεχνητές συνθήκες» για παράνομους πόρους.
Γι’ αυτό, τον Ιούνιο του 2022, έθεσε δέσμευση σε 2.021 ΑΦΜ με ύποπτα στοιχεία, καλώντας τους δικαιούχους να καταθέσουν αποδείξεις νομιμότητας. Από αυτές, μόλις 91 αιτήσεις εγκρίθηκαν με επαρκή τεκμηρίωση μέχρι το φθινόπωρο του 2022.
Ο πρώην υπουργός υπογράμμισε επίσης ότι η απουσία λειτουργικού Κτηματολογίου και διασύνδεσης υπηρεσιών επέτρεψε την εμφάνιση δημοσίων εκτάσεων ως ιδιωτικών, με μισθωτήρια συμβόλαια, χωρίς επαρκή έλεγχο νομιμότητας.
Κυκλικές μισθώσεις & νέα κριτήρια
Αναφερόμενος στο φαινόμενο των «κυκλικών» μισθώσεων —όπου η ίδια έκταση δηλωνόταν κάθε έτος από διαφορετικό αιτούντα— έκανε λόγο για πρακτική απαξιωτική για το πολιτικό σύστημα.
Το 2022 εισήγαγε νέα προαπαιτούμενα για το εθνικό απόθεμα, συνδέοντας τις αιτήσεις με:
- κατοχή ζωικού κεφαλαίου,
- ελάχιστη παραγωγή,
- και ελάχιστο τζίρο ύψους 2.000 ευρώ.
Παράλληλα, τροποποίησε την εγκύκλιο ελέγχων, απαιτώντας πλέον ισχυρότερα αποδεικτικά νομή και κατοχής.
Πειθαρχικός έλεγχος που δεν προχώρησε
Τον Νοέμβριο του 2022 ζήτησε πειθαρχικό έλεγχο για υπηρεσιακούς παράγοντες που, κατά τον ίδιο, δεν διενεργούσαν τις απαιτούμενες ουσιαστικές επαληθεύσεις. Ωστόσο, η διαδικασία δεν εξετάστηκε επί της ουσίας από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Kατήγγειλε eπιχείρηση υπονόμευσης της μετάβασης των υπηρεσιών του ΟΠΕΚΕΠΕ στο gov.gr από συγκεκριμένα ιδιωτικά συμφέροντα ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καταθέτοντας στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής που ερευνά τις διαρθρωτικές παθογένειες του μηχανισμού καταβολής αγροτικών ενισχύσεων.
Τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων
Σύμφωνα με τον κ. Γεωργαντά:
- Το 2022 ήταν η χρονιά με 20 φορές μικρότερη κατανομή εθνικού αποθέματος σε σχέση με προηγούμενες περιόδους.
- Στην ενίσχυση για ζωοτροφές (Ιανουάριος 2023) απορρίφθηκαν 19.000 από 87.000 αιτήσεις λόγω μη ύπαρξης ελάχιστης παραγωγής.
Όπως τόνισε, δεν μπορεί να επιδοτείται παραγωγή που δεν υφίσταται.
Ολοκληρώνοντας, υποστήριξε ότι κάθε υπουργός ενεργεί με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και τις εισηγήσεις των υπηρεσιών, με πρόθεση την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
ο κ. Γεωργαντάς έσπευσε να καλύψει πλήρως τον τότε πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ Ευάγγελο Σημανδράκο αναφέροντας ότι «είμαι απόλυτα βέβαιος» για το σύννομο των πληρωμών του 2022.
Υπενθυμίζεται ότι ο διάδοχος του κ. Γεωργαντά στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης ανέφερε στην δική του κατάθεση στην εξεταστική ότι ζήτησε την παραίτηση Σημανδράκου λόγω της λανθασμένης πληρωμής του 2022 που επέφερε πρόστιμο 160 εκατ. ευρώ από την αρμόδια ευρωπαϊκή επιτροπή.
«Ο Υπουργός δεν έχει την δυνατότητα να δώσει το εντέλλεσθαι. Εγώ στα αγροτοπεριβαλλοντικά, αυτό που επισήμανα με επιστολή μου προς τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ (εννοεί Σημανδράκο) είναι ότι πρέπει να είμαστε εντάξει με τις κανονιστικές υποχρεώσεις. Ζητούσα και επισήμανα τον κίνδυνο και να μην υπερβούμε τις ημερομηνίες και να πληρωθούν οι αγρότες. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι με σύννομο τρόπο έγινε η όποια διαδικασία» ανέφερε ο κ. Γεωργαντάς.