Οι Γυναίκες του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Ένας Κόσμος Έρωτα, Δύναμης και Πολιτικής
Οι Γυναίκες του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Ο θρυλικός στρατηλάτης Αλέξανδρος ο Μέγας, άφησε το στίγμα του στην ιστορία όχι μόνο για τις πολεμικές του νίκες, αλλά και για τις περίπλοκες σχέσεις του με τις γυναίκες. Αν και ο γάμος του με την Ρωξάνη, κόρη του Σογδιανού σατράπη Οξυάρτη, αποτελεί το πιο γνωστό κεφάλαιο, η ζωή του περιλάμβανε και άλλες γυναικείες φιγούρες, καθεμιά με τη δική της ιστορία και επιρροή.
Ρωξάνη: Η “βάρβαρη” σύζυγος, όπως την αποκαλούσαν, γοήτευσε τον Αλέξανδρο με την ομορφιά και τη δυναμική της. Ο γάμος τους, το 329 π.Χ., ερμηνεύεται ως πολιτική κίνηση για την εδραίωση της εξουσίας του στην Ασία. Μαζί απέκτησαν έναν γιο, τον Αλέξανδρο Δ’, ο οποίος όμως δολοφονήθηκε μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου. Η Ρωξάνη ακολούθησε τραγική μοίρα, φυλακισμένη και δολοφονημένη πιθανότατα από τον Κάσσανδρο, διεκδικητή του θρόνου.
Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι η Ρωξάνη ήταν η μεγαλύτερη αδυναμία του Αλέξανδρου. Έχασε την καρδιά του για εκείνη όταν ήταν 28 ετών και με αυτή τη σχέση έχασε και το ενδιαφέρον του για άλλες γυναίκες. Χαρακτηρίστηκε από τους συγγραφείς που την είδαν ως μια από τις πιο όμορφες γυναίκες σε όλη την Ασία. Το αφγανικό της όνομα ήταν Roshanak, που σημαίνει «μικρό αστέρι». Οι αρχαίοι ιστορικοί λένε ότι ήταν Περσία.
Η Ρωξάνη και ο Αλέξανδρος παντρεύτηκαν και για πολιτικούς λόγους. Αφού κατέκτησε πολλά εδάφη στην Ασία, ο Αλέξανδρος ήθελε να ενισχύσει τους δεσμούς με τα νέα μέρη της Αυτοκρατορίας του. Ο γάμος έγινε την άνοιξη ή τον Αύγουστο του 327 π.Χ. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, η Ρωξάνα έγινε το μεγαλύτερο πάθος του Αλέξανδρου. Ήταν τόσο γοητευμένος από την ομορφιά και τη σοφία της που περνούσε περισσότερο χρόνο μαζί της από όσο τον ήθελαν οι στρατιώτες του.
Όταν ο Αλέξανδρος πέθανε το 323 π.Χ., η θέση της Ρωξάνης ήταν ακόμα ισχυρή, αλλά γνώριζε ήδη τους σκληρούς τρόπους των βασιλικών αυλών. Αποφάσισε να σκοτώσει δύο από τις άλλες γυναίκες του Αλέξανδρου, ελπίζοντας να προστατεύσει τον εαυτό της και τον αγέννητο γιο της. Γέννησε ένα αγόρι που ονομάστηκε Αλέξανδρος (Αλέξανδρος Δ’), έξι μήνες μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το 320 π.Χ., η Ρωξάνη τέθηκε υπό κράτηση από τον αντιβασιλέα της Μακεδονίας (και πρώην φίλο του Αλέξανδρου) ονόματι Αντίπατρος. Δολοφονήθηκε από τον γιο του, Κάσσανδρο, το 320 π.Χ.
Στάτειρα: Η κόρη του Δαρείου Γ΄, του ηττημένου βασιλιά των Περσών, υιοθετήθηκε από τον Αλέξανδρο ως σύμβολο συμφιλίωσης. Ο γάμος τους, το 324 π.Χ., ερμηνεύτηκε ως ένδειξη σεβασμού προς τους ηττημένους και επιθυμία για ενοποίηση της αυτοκρατορίας. Η Στάτειρα πέθανε αιφνιδιαστικά λίγο μετά, αφήνοντας ερωτήματα για την αιτία θανάτου της.
Παρυσάτιδα: Η τρίτη σύζυγος του Αλέξανδρου, φημολογείται ότι ήταν κόρη του Αρταξέρξη Γ΄, βασιλιά της Περσίας. Η ύπαρξη και ο ρόλος της αμφισβητούνται από ιστορικούς, με κάποιους να θεωρούν ότι συγχέεται με την Στάτειρα.
Εκτός από τις επίσημες συζύγους, η ζωή του Αλέξανδρου περιλάμβανε και άλλες γυναικείες φιγούρες. Η Βαρσίνη, αιχμάλωτη από την πόλη της Πριένης, απέκτησε μαζί του έναν γιο, τον Ηρακλή. Η Ολυμπιάδα, η ισχυρή μητέρα του Αλέξανδρου, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην άνοδό του στην εξουσία και στις πολιτικές του δολοπλοκίες.
Η Βαρσίνη ήταν κάποτε σύζυγος του Μέμνονα. Ήταν επίσης κόρη του ισχυρού Αρτάβαζου. Μετά τον θάνατο του Μέμνονα το 333 π.Χ., ένιωσε ότι ήταν ελεύθερη να αναζητήσει άλλη σχέση. Όταν είδε τον Μέγα Αλέξανδρο, ήξερε ότι ήταν η καλύτερη επιλογή της. Όπως έγραψε ο Πλούταρχος:
«Ούτως ή άλλως, έτσι φαίνεται, ο Αλέξανδρος θεώρησε ότι είναι πιο άξιο ένας βασιλιάς να υποτάξει τα πάθη του παρά να κατακτήσει τους εχθρούς του, και έτσι δεν πλησίασε ποτέ αυτές τις γυναίκες, ούτε συναναστράφηκε με καμία άλλη πριν από το γάμο του, με την Η γυναίκα αυτή, η χήρα του Έλληνα μισθοφόρου διοικητή, αιχμαλωτίστηκε στη Δαμασκό, είχε ευγενική διάθεση και μπορούσε να διεκδικήσει βασιλική καταγωγή, αφού ο πατέρας της ήταν ο Αρτάβαζος. Μια από τις κόρες των Περσών βασιλιάδων αυτές οι ιδιότητες έκαναν τον Αλέξανδρο τόσο πιο πρόθυμο να τον ενθάρρυνε ο Παρμένιος, οπότε ο Αριστόβουλος μας λέει να δεσμευτούμε με μια γυναίκα τέτοιας ομορφιάς και ευγενούς καταγωγής. (Πλούταρχος, Αλέξανδρος, 21).
Οι γυναίκες που περικύκλωσαν τον Μέγα Αλέξανδρο και που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του σπάνια συζητούνται. Η Ολυμπιάδα, η μητέρα του, οι γυναίκες του η Ρωξάνη, η Βαρσίνη, η Στάτειρα, η θεραπαίνιδα του Λανίκη, η βασίλισσα των Περσών Σισυγγάμπρις, μεταξύ πολλών άλλων. Γυναίκες που αγαπούσαν ή αγαπήθηκαν από τον νεαρό βασιλιά, με τον οποίο είχε σημαντικούς συναισθηματικούς δεσμούς και, άλλες φορές, που χρησίμευε ως πρόσχημα ή πολιτική στρατηγική για την ένωση μεταξύ διαφορετικών λαών ή εθνοτήτων.
Η πιο σημαντική γυναίκα στη ζωή του Αλέξανδρου ήταν η μητέρα του Ολυμπιάδα, αλλά η Βαρσίνη και η Ρωξάνη φαίνεται να είχαν επίσης βασικές επιρροές πάνω του. Ορισμένα από τα μικρότερα ειδύλλια του Μακεδόνα βασιλιά επηρέασαν επίσης θετικά τη ζωή του. Αξίζει να αναρωτηθεί κανείς αν θα ήταν τόσο επιτυχημένος άνθρωπος αν δεν είχε στο πλευρό του τις δυνατές γυναίκες που τον φρόντιζαν.
Ολυμπιάδα– Μητέρα, προστάτιδα και καλύτερη φίλη
Η Ολυμπιάδα ήταν η μητέρα, η προστάτιδα και η καλύτερη φίλη του Αλέξανδρου. Ήταν μια γυναίκα που πολέμησε σαν λιοντάρι για να προστατεύσει τον γιο της και θυσίασε ακόμη και τον σύζυγό της, βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β΄, για να στηρίξει τον Αλέξανδρο.
Το όνομά της ήταν Μυρτλή και ήταν κόρη του Νεοπτόλεμου, του βασιλιά της Ηπείρου. Ο θρύλος λέει ότι είχε συγγενείς που πολέμησαν στον Τρωικό πόλεμο.
Η Ολυμπιάδα δεν ήταν τυχερή στο γάμο της. Όταν δεν μπορούσε να κάνει περισσότερα παιδιά, ο Φίλιππος άρχισε να ενδιαφέρεται για άλλες γυναίκες. Δεν δέχτηκε τη μονογαμία και η Ολυμπιάδα υπέφερε. Υποσχέθηκε στον εαυτό της ότι θα έκανε ό,τι μπορούσε για να μην επιτρέψει σε κανέναν από τους άλλους γιους του Φίλιππου να γίνει βασιλιάς – μόνο ο δικός της. Έγινε η πιο απαιτητική δασκάλα και υποστηρικτής του Αλέξανδρου. Προσέλαβε έναν στρατό ανθρώπων που κέρδισαν πολλά χρήματα για να προστατεύσουν το αγόρι που θα γινόταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας.
Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, η Ολυμπιάδα έκανε ό,τι μπορούσε για να είναι η ίδια πηγή υποστήριξης και δύναμης για τη γυναίκα και τον γιο του. Ήλπιζε ότι ο εγγονός της θα μπορούσε να συνεχίσει τη βασιλεία του Αλέξανδρου, αλλά δυστυχώς τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα σχεδίαζε. Η Ολυμπιάδα δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο γύρω στο 310 π.Χ. Την λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου.
Οι γυναίκες του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν ήταν απλά κοσμήματα στην αυλή του. Διεκδίκησαν εξουσία, επηρέασαν αποφάσεις, δημιούργησαν συμμαχίες και αντιπαλότητες. Η μελέτη της ζωής τους προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τον περίπλοκο χαρακτήρα του Αλέξανδρου και το ταραχώδες πολιτικό τοπίο της εποχής.
Πέρα από τα ιστορικά γεγονότα, οι γυναίκες αυτές γοητεύουν με τις ατομικές τους ιστορίες. Η Ρωξάνη, σύμβολο έρωτα και τραγωδίας, η Στάτειρα, θύμα πολιτικών παιχνιδιών, η Παρυσάτιδα, μια αινιγματική φιγούρα χαμένη στην ιστορία.
Η κληρονομιά τους ζει, υπενθυμίζοντας μας ότι πίσω από τον θρύλο του Μεγάλου Αλέξανδρου, υπήρχαν γυναίκες με δικές τους φωνές, φιλοδοξίες και δράματα.
