Μπορούν οι Σκύλοι να Κρίνουν τον Χαρακτήρα μας; Τι Αποκαλύπτει Νέα Έρευνα
Οι σκύλοι, οι πιστοί μας σύντροφοι, θεωρούνται συχνά αλάνθαστοι κριτές του ανθρώπινου χαρακτήρα. Ένας σκύλος που κουνάει την ουρά του σε έναν φίλο ή γρυλίζει σε έναν ξένο πυροδοτεί συχνά την πεποίθηση ότι μπορεί να «μυρίζει» την καλοσύνη ή την κακία. Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Κιότο, που δημοσιεύτηκε στις 28 Ιουνίου 2025, ανατρέπει αυτή την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη, αποκαλύπτοντας ότι οι σκύλοι ίσως δεν κρίνουν τους ανθρώπους με τον τρόπο που πιστεύαμε.
Μια Αναπάντεχη Ανακάλυψη
Η έρευνα, με επικεφαλής την Hoi-Lam Jim, εξέτασε 40 κατοικίδια σκυλιά διαφορετικών ηλικιών, από 1 έως 12 ετών, για να διερευνήσει αν σχηματίζουν απόψεις για τους ανθρώπους με βάση την παρατήρηση της συμπεριφοράς τους ή την άμεση αλληλεπίδραση. Σε ένα πείραμα, οι σκύλοι παρακολούθησαν έναν άνθρωπο να προσφέρει τροφή σε έναν άλλο σκύλο (γενναιόδωρη συμπεριφορά) και έναν δεύτερο να την αρνείται (εγωιστική συμπεριφορά). Στη συνέχεια, οι σκύλοι είχαν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν απευθείας με τους δύο ανθρώπους. Οι ερευνητές κατέγραψαν ποιο άτομο πλησίαζαν πρώτα, καθώς και συμπεριφορές όπως το πηδηματάκι ή η εγγύτητα με κάθε άνθρωπο.
Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά: οι σκύλοι δεν έδειξαν καμία σταθερή προτίμηση για τον «γενναιόδωρο» άνθρωπο έναντι του «εγωιστή», ούτε μετά την παρατήρηση ούτε μετά την άμεση επαφή. Μόνο τρία από τα 40 σκυλιά εμφάνισαν στατιστικά σημαντική προτίμηση, με δύο να επιλέγουν τον γενναιόδωρο και ένα, παραδόξως, τον εγωιστή. «Η δημιουργία φήμης φαίνεται πιο πολύπλοκη από ό,τι νομίζαμε, ακόμα και για ζώα όπως οι σκύλοι που συνεργάζονται στενά με τους ανθρώπους», δήλωσε η Jim, τονίζοντας ότι η έλλειψη προτίμησης ίσως οφείλεται σε μεθοδολογικούς περιορισμούς, όπως η χρήση δοκιμασίας δύο επιλογών.
Γιατί οι Σκύλοι δεν Κρίνουν όπως Εμείς;
Η μελέτη υποδηλώνει ότι οι σκύλοι μπορεί να μην αξιολογούν τους ανθρώπους με βάση ηθικά κριτήρια, όπως η γενναιοδωρία ή η εγωιστικότητα, αλλά να ανταποκρίνονται σε πιο άμεσα ερεθίσματα: Ποιος έχει φαγητό; Ποιος προσφέρει προσοχή ή ασφάλεια; Σε αντίθεση με τα άγρια ζώα, όπως οι λύκοι, που βασίζονται σε πολύπλοκες κοινωνικές ιεραρχίες, οι εξημερωμένοι σκύλοι έχουν εκτραφεί επί χιλιάδες χρόνια για να είναι φιλικοί και εμπιστευτικοί προς τους ανθρώπους, κάτι που ίσως εξηγεί την απουσία κρίσης με βάση τη φήμη. «Οι σκύλοι ίσως δίνουν προτεραιότητα σε πρακτικά κριτήρια παρά σε ηθικές αξιολογήσεις», σημείωσε η ερευνητική ομάδα.
Η έρευνα έρχεται σε αντίθεση με παλαιότερες μελέτες, όπως αυτή του 2015 από το ίδιο πανεπιστήμιο, που έδειξε ότι οι σκύλοι αποφεύγουν ανθρώπους που συμπεριφέρονται αρνητικά προς τους ιδιοκτήτες τους, υποδηλώνοντας κάποιο επίπεδο κοινωνικής αξιολόγησης. Ωστόσο, η νέα μελέτη υπογραμμίζει ότι τέτοιες ικανότητες μπορεί να εξαρτώνται από συγκεκριμένες συνθήκες ή να είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθούν με τα υπάρχοντα πειραματικά μοντέλα.
Τι Σημαίνει Αυτό για τη Σχέση μας με τους Σκύλους;
Η αποκάλυψη ότι οι σκύλοι ίσως δεν κρίνουν τον χαρακτήρα μας όπως πιστεύαμε δεν μειώνει τη μοναδική τους ικανότητα να δημιουργούν δεσμούς με τους ανθρώπους. Οι σκύλοι παραμένουν εξαιρετικά ευαίσθητοι στα συναισθήματα και τη γλώσσα του σώματός μας, συχνά αντιλαμβανόμενοι τις διαθέσεις μας καλύτερα από ό,τι οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ωστόσο, η έρευνα υποδεικνύει ότι η αντίληψή τους για την ανθρώπινη συμπεριφορά μπορεί να είναι πιο απλή και λιγότερο «ηθική» από ό,τι φανταζόμαστε.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να περιλαμβάνουν ευρύτερα δείγματα σκύλων, όπως αδέσποτους, εκπαιδευμένους για υπηρεσίες ή αστυνομικούς σκύλους, για να διερευνηθεί αν η εμπειρία ή η εκπαίδευση επηρεάζει την ικανότητά τους να σχηματίζουν φήμες. Επιπλέον, η βελτίωση των πειραματικών μεθόδων, πέρα από τη δοκιμασία δύο επιλογών, ίσως αποκαλύψει πιο ξεκάθαρα τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Ένας Κόσμος Χωρίς Κρίση;
Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Κιότο μας καλεί να επανεξετάσουμε τις προσδοκίες μας από τους τετράποδους φίλους μας. Ίσως η γοητεία των σκύλων να έγκειται ακριβώς στην απλότητα της προσέγγισής τους: δεν μας κρίνουν για τις προθέσεις μας, αλλά μας αποδέχονται για την παρουσία και τη φροντίδα μας. Την επόμενη φορά που ο σκύλος σας σας κοιτάξει με εκείνο το γνώριμο βλέμμα, ίσως δεν σας κρίνει, αλλά απλώς περιμένει το επόμενο χάδι ή λιχουδιά.
