Σε μια σπάνια στιγμή πολιτικής ενότητας, δύο από τους πιο ένθερμους επικριτές του Ντόναλντ Τραμπ – ο Τζο Μπάιντεν και ο Μπιλ Κλίντον – βρήκαν λόγια επαίνου για τον Αμερικανό πρόεδρο, χαιρετίζοντας την επιτυχία του να φέρει εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων στη Γάζα. Η συμφωνία, που υπεγράφη χθες στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, βάζει τέλος σε δύο χρόνια αιματοβαμμένης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, με την απελευθέρωση των τελευταίων 20 ζωντανών Ισραηλινών ομήρων και την ανταλλαγή με σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους. «Η ειρήνη δεν ήρθε εύκολα, αλλά ήρθε», δήλωσε ο Τραμπ από το Air Force One, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία «το μεγαλύτερο επίτευγμά μου».
Η Ιστορική Συμφωνία: Από τον Εφιάλτη στην Ανακούφιση
Η σύγκρουση ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2023, με την επίθεση της Χαμάς που σκότωσε 1.200 Ισραηλινούς και απήγαγε 251, προκαλώντας αντίποινα που κόστισαν τη ζωή σε πάνω από 60.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με οργανισμούς όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Η συμφωνία του Τραμπ, βασισμένη σε ένα 20-σημείο σχέδιο, περιλαμβάνει άμεση εκεχειρία, αποστρατιωτικοποίηση περιοχών της Γάζας και εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας – από φαγητό και φάρμακα μέχρι υλικά ανοικοδόμησης. «Οι όμηροι βλέπουν πάλι τις οικογένειές τους, και η Γάζα αναπνέει ξανά», σχολίασε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ η Χαμάς χαρακτήρισε την εκεχειρία «νίκη για τον παλαιστινιακό λαό».
Ο Τραμπ, που μεσολάβησε προσωπικά σε διαπραγματεύσεις με Κατάρ, Τουρκία και Αίγυπτο, έφτασε χθες στο Τελ Αβίβ, όπου μίλησε στο Κοινοβούλιο (Κνεσέτ) και υπέγραψε τη συμφωνία. «Ο πόλεμος τελείωσε», δήλωσε χαρακτηριστικά, ενώ οι εικόνες Ισραηλινών οικογενειών να αγκαλιάζουν τους αγνοούμενους συγγενείς συγκίνησαν τον κόσμο.
Οι Έπαινοι που Ξάφνιασαν: Μπάιντεν και Κλίντον Σπάνε το Παραπέτασμα
Οι δηλώσεις Μπάιντεν και Κλίντον, δημοσιευμένες στο X χθες βράδυ, ήρθαν ύστερα από ώρες σιωπής από την πρώην ηγεσία των Δημοκρατικών, προκαλώντας κύμα αντιδράσεων στα social media. Ο Μπάιντεν, που ως πρόεδρος (2021-2025) προσπάθησε ανεπιτυχώς να πετύχει εκεχειρία – φτάνοντας σε μια βραχύβια συμφωνία τον Ιανουάριο του 2025 που απέτυχε – έγραψε: «Είμαι βαθιά ευγνώμων και ανακουφισμένος που έφτασε αυτή η μέρα για τους τελευταίους 20 ζωντανούς ομήρους, που πέρασαν αδιανόητη κόλαση, και για τους πολίτες της Γάζας που υπέφεραν απίστευτες απώλειες και θα ξαναχτίσουν τις ζωές τους. Η κυβέρνησή μου δούλεψε ακούραστα για να φέρει ομήρους σπίτι, να δώσει ανακούφιση στους Παλαιστίνιους και να τελειώσει ο πόλεμος. Συγχαίρω τον πρόεδρο Τραμπ και την ομάδα του για τη δουλειά τους να ολοκληρώσουν αυτή την εκεχειρία».
Ο Κλίντον, που επίσης προσπάθησε μάταια για ειρήνη στη Μέση Ανατολή κατά τη θητεία του (1993-2001), ήταν ακόμα πιο άμεσος: «Είμαι ευγνώμων που η εκεχειρία κρατάει, που απελευθερώθηκαν οι τελευταίοι 20 όμηροι και που η απελπισμένα αναγκαία βοήθεια αρχίζει να ρέει στη Γάζα. Ο πρόεδρος Τραμπ και η κυβέρνησή του, μαζί με το Κατάρ και άλλους περιφερειακούς παράγοντες, αξίζουν μεγάλο πίστο. Τώρα, το Ισραήλ και η Χαμάς πρέπει να μετατρέψουν αυτή την εύθραυστη στιγμή σε διαρκή ειρήνη, με αξιοπρέπεια και ασφάλεια για Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς».
Η Καμάλα Χάρις, πρώην αντιπρόεδρος, πρόσθεσε: «Είμαι ευγνώμων και βαθιά ενθαρρυμένη που οι Ισραηλινοί όμηροι επέστρεψαν στις αγκαλιές των αγαπημένων τους και οι παλαιστινιακές οικογένειες θα λάβουν ανακούφιση από ανείπωτο πόνο. Υπάρχει ακόμα δουλειά για διαρκή ειρήνη». Ωστόσο, ο Μπαράκ Ομπάμα, σε ανάρτηση την προηγούμενη εβδομάδα, χαιρέτισε την ειρήνη χωρίς να αναφέρει τον Τραμπ, κάτι που προκάλεσε σχόλια από το περιβάλλον του Λευκού Οίκου.
Η Αντίδραση του Τραμπ: «Πολύ Ωραία» και Μνήμες από Παλιούς «Φίλους»
Ο Τραμπ, γνωστός για την αιχμηρή του ρητορική, ανταποκρίθηκε θερμά στην ανάρτηση του Κλίντον ενώ μιλούσε σε δημοσιογράφους στο Air Force One: «Ήταν πολύ ωραία, στην πραγματικότητα. Ο Μπιλ έλεγε την αλήθεια. Ήταν φίλος μου παλιά, ήρθε στον γάμο μου – όπως και εκείνη [η Χίλαρι]». Για τον Μπάιντεν, δεν υπήρξε άμεσο σχόλιο, αλλά πηγές του Λευκού Οίκου λένε ότι ο πρόεδρος χαμογέλασε διαβάζοντας την ανάρτηση, βλέποντας σε αυτήν μια «νίκη για την Αμερική». Η απάντηση αντανακλά την περίπλοκη ιστορία Τραμπ με τους Δημοκρατικούς: Από αντίπαλοι σε εκλογές, σε απροσδόκητους συμμάχους για το καλό της ειρήνης.
Οι επαίνες αυτοί έρχονται σε αντίθεση με την έντονη πολιτική πόλωση στις ΗΠΑ, όπου ο Τραμπ κατηγορείται συχνά για διχασμό. Αναλυτές βλέπουν εδώ ένα παράδειγμα «υπεράνω κομμάτων» διπλωματίας, παρόμοιο με εκείνη του Χένρι Κίσινγκερ.
Το Μέλλον της Ειρήνης: Ανοικοδόμηση και Προκλήσεις
Με την εκεχειρία να κρατάει, η εστίαση στρέφεται στην ανοικοδόμηση: Η Γάζα, ρημαγμένη από βομβαρδισμούς και λιμό, χρειάζεται δισεκατομμύρια δολάρια για σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία. Η συμφωνία προβλέπει δεύτερη φάση διαπραγματεύσεων για μακροπρόθεσμη ειρήνη, με εγγυήσεις από ΗΠΑ και Αραβικούς συμμάχους. «Αυτό είναι μόνο η αρχή – η ειρήνη πρέπει να διαρκέσει», προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Οι οικογένειες των ομήρων μιλούν για «θαύμα»: Μια μητέρα στο Τελ Αβίβ είπε: «Ο γιος μου γύρισε σπίτι χάρη σε αυτόν τον άντρα [Τραμπ]. Δεν έχει σημασία το κόμμα – έχει σημασία η ζωή». Σήμερα, καθώς η Γάζα βλέπει τα πρώτα φορτία βοήθειας, οι επαίνες Μπάιντεν και Κλίντον υπενθυμίζουν ότι, πέρα από πολιτικές διαφορές, η ειρήνη ενώνει. Μια ελπίδα για μια Μέση Ανατολή που, επιτέλους, μπορεί να αναπνεύσει.