Σε μια αποκάλυψη που σοκάρει όσους βασίζονται στη μελατονίνη για να νικήσουν την αϋπνία, νέα έρευνα δείχνει ότι η μακροχρόνια χρήση αυτού του δημοφιλούς συμπληρώματος μπορεί να κρύβει σοβαρούς κινδύνους για την καρδιά. Αν και θεωρείται «φυσική» λύση για καλύτερο ύπνο, η μελατονίνη φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, εισαγωγής στο νοσοκομείο και ακόμα και θανάτου, σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη που παρουσιάστηκε στις 3 Νοεμβρίου 2025, ενόψει του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (AHA) στη Νέα Ορλεάνη. Η έρευνα, βασισμένη σε δεδομένα από πάνω από 130.000 ενήλικες με χρόνια αϋπνία, προειδοποιεί: Μην την παίρνετε ελαφέστατα, ειδικά για μήνες ή χρόνια.
Η μελατονίνη είναι η ορμόνη που παράγει φυσικά ο εγκέφαλος –συγκεκριμένα η επινεφριδική (pineal) αδένας– για να ρυθμίσει τον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης. Τα επίπεδά της ανεβαίνουν το βράδυ, βοηθώντας μας να χαλαρώσουμε, και πέφτουν με το φως της μέρας. Τα συνθετικά συμπληρώματα, που είναι πανομοιότυπα με την φυσική ορμόνη, πωλούνται χωρίς συνταγή σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ως εύκολη λύση για αϋπνία, jet lag ή διαταραχές ύπνου. Στην Ευρώπη και αλλού, συχνά χρειάζεται συνταγή. Αλλά επειδή δεν ρυθμίζονται αυστηρά στις ΗΠΑ, τα προϊόντα μπορεί να διαφέρουν σε καθαρότητα και δόση, κάτι που προσθέτει αβεβαιότητα.
Η μελέτη, με επικεφαλής τον δρ Ekenedilichukwu Nnadi από το SUNY Downstate/Kings County Primary Care στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, ανέλυσε δεδομένα πέντε ετών από το διεθνές δίκτυο TriNetX Global Research Network –μια βάση ανωνύμων ιατρικών αρχείων. Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες: αυτούς που έπαιρναν μελατονίνη για τουλάχιστον ένα έτος (η «ομάδα μελατονίνης») και αυτούς με χρόνια αϋπνία που δεν την είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ (η «ομάδα χωρίς μελατονίνη»). Απέκλεισαν όσους είχαν ήδη καρδιακή ανεπάρκεια ή έπαιρναν άλλα φάρμακα ύπνου, για να εστιάσουν καθαρά στην επίδραση της μελατονίνης.
Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά: Σε πενταετή περίοδο, η ομάδα μελατονίνης είχε 90% υψηλότερο κίνδυνο να διαγνωστεί με νέα καρδιακή ανεπάρκεια (4,6% έναντι 2,7% στην ομάδα χωρίς μελατονίνη). Παρόμοια, όσοι είχαν τουλάχιστον δύο συνταγές μελατονίνης με διαφορά 90 ημερών είχαν 82% υψηλότερο κίνδυνο. Σε δευτερεύουσα ανάλυση, η πιθανότητα εισαγωγής στο νοσοκομείο για καρδιακή ανεπάρκεια ήταν 3,5 φορές μεγαλύτερη (19% έναντι 6,6%), ενώ ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία διπλασιάστηκε σχεδόν (7,8% έναντι 4,3%). Η καρδιακή ανεπάρκεια, όπως εξηγεί η AHA, συμβαίνει όταν η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αρκετό οξυγονωμένο αίμα στα όργανα, επηρεάζοντας 6,7 εκατομμύρια Αμερικανούς ετησίως.
«Τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορεί να μην είναι τόσο ακίνδυνα όσο νομίζουμε», δήλωσε ο δρ Nnadi. «Αν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα, αυτό θα αλλάξει τον τρόπο που οι γιατροί συμβουλεύουν τους ασθενείς για βοηθήματα ύπνου». Ωστόσο, η μελέτη είναι παρατηρητική –δεν αποδεικνύει αιτιότητα. Μπορεί η μακροχρόνια χρήση να υποδηλώνει σοβαρότερα προβλήματα υγείας (π.χ. στρες, παχυσαρκία) που συνδέονται με την αϋπνία, ή η ίδια η μελατονίνη να επηρεάζει την καρδιακή λειτουργία μέσω μηχανισμών όπως η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της φλεγμονής.
Η βιομηχανία συμπληρωμάτων αντιδρά: «Η μελατονίνη είναι ασφαλής βραχυπρόθεσμα, και η μελέτη χρειάζεται περαιτέρω έρευνα», λένε εκπρόσωποι, ενώ ειδικοί όπως η δρ Marie-Pierre St-Onge από την AHA προειδοποιούν: «Μην την παίρνετε χρόνια χωρίς ιατρική καθοδήγηση –στην Αμερική δεν είναι εγκεκριμένη για χρόνια αϋπνία». Άλλοι, όπως ο δρ Muhammad Rishi από την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου, τονίζουν ότι η κακή ποιότητα ύπνου από μόνη της βλάπτει την καρδιά.
Σήμερα, 4 Νοεμβρίου 2025, ενώ το συνέδριο της AHA πλησιάζει (7-10 Νοεμβρίου), αυτή η έρευνα καλεί σε προσοχή: Η μελατονίνη μπορεί να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα, αλλά για μακροχρόνια λύση, καλύτερα να δείτε γιατρό. Ο καλός ύπνος είναι κλειδί για υγιή καρδιά –αλλά όχι με κάθε τίμημα. Περισσότερες μελέτες έρχονται, αλλά μέχρι τότε, σκεφτείτε διπλά πριν πιάσετε το μπουκάλι δίπλα στο κρεβάτι σας.
Photo: pexels-vanyaoboleninov