Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ξεκινά σήμερα τριήμερη επίσημη επίσκεψη στην Κίνα, σε μια κίνηση που αντανακλά τις πολυεπίπεδες προκλήσεις της Ευρώπης: από την οικονομική εξάρτηση από την ασιατική υπερδύναμη μέχρι την ανάγκη για διπλωματική πίεση σε ζητήματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επεκτατική πολιτική του Πεκίνου στον Ειρηνικό. Η επίσκεψη, η τέταρτη του Μακρόν στην Κίνα από το 2017, έρχεται σε μια περίοδο έντονων εντάσεων, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίζει εμπορικό έλλειμμα ρεκόρ 357 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Κίνα και ανησυχίες για την υποστήριξη του Πεκίνου στη Ρωσία. Ο Μακρόν, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μπριζίτ, θα ξεκινήσει με επίσκεψη στην Απαγορευμένη Πόλη, πριν συναντήσει τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ την Πέμπτη στο Πεκίνο και ξανά την Παρασκευή στο Τσενγκντού, πρωτεύουσα της επαρχίας Σιτσουάν.
Ουκρανία στο επίκεντρο: Πίεση για εκεχειρία, αλλά χωρίς ψευδαισθήσεις
Κεντρικό θέμα της ατζέντας είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Μακρόν να επιδιώκει να πείσει την Κίνα –μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ– να ασκήσει επιρροή στη Μόσχα για εκεχειρία. Η Γαλλία, όπως δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης, βλέπει την Κίνα να «παίζει κατασκευαστικό ρόλο» στην προώθηση πολιτικής λύσης, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Παρά επανειλημμένες εκκλήσεις από Ευρωπαίους ηγέτες, το Πεκίνο δεν έχει δείξει καμία πρόθεση να αποστασιοποιηθεί από τη Ρωσία, παρέχοντας τεχνολογία και οικονομική στήριξη που βοηθούν την πολεμική προσπάθεια της Μόσχας. «Θέλουμε η Κίνα να πείσει τη Ρωσία να προχωρήσει σε εκεχειρία το ταχύτερο δυνατό και να εδραιώσει αυτή την εκεχειρία με διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε σταθερές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», τόνισε γαλλική πηγή, εν μέσω αμερικανικών πρωτοβουγιών υπό τον Ντόναλντ Τραμπ για γρήγορη λύση –που προκαλούν ανησυχίες στην Ευρώπη για πιθανές παραχωρήσεις του Κιέβου.
Η επίσκεψη ακολουθεί συνάντηση Μακρόν-Ζελένσκι στο Παρίσι τη Δευτέρα, όπου ο Ουκρανός Πρόεδρος κάλεσε την Ευρώπη να μείνει στο πλευρό του Κιέβου, ενώ οι συνομιλίες Πούτιν-Γουίτκοφ στη Μόσχα κατέληξαν σε αδιέξοδο. Ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Νοέλ Μπαρό δήλωσε ότι «η Κίνα μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στην καθοδήγηση της Ρωσίας του Πούτιν προς τη σωστή απόφαση», αλλά αναλυτές όπως ο Νόα Μπάρκιν της Rhodium Group προειδοποιούν ότι το μήνυμα για «αντίσταση σε οικονομικές και ασφαλιστικές απειλές από το Πεκίνο» δεν θα είναι εύκολο να περάσει, χωρίς να οδηγήσει σε κλιμάκωση.
Εμπόριο και επιρροή στον Ειρηνικό: Ισορροπίες και συμφωνίες
Παρά τις εντάσεις, η επίσκεψη εστιάζει και σε οικονομική συνεργασία: Η Γαλλία επιδιώκει να προσελκύσει κινεζικές επενδύσεις και να διευκολύνει την πρόσβαση γαλλικών εξαγωγών στην αγορά του Πεκίνου, με αναμενόμενες υπογραφές συμφωνιών σε ενέργεια, τρόφιμα και αεροπορία. Ο Μακρόν υπερασπίζεται «δίκαιη και αμοιβαία πρόσβαση στην αγορά», σε μια εποχή όπου η ΕΕ επιβάλλει δασμούς σε κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα και εξετάζει μέτρα κατά υπερβολικών επιδοτήσεων. Η Κίνα, από την πλευρά της, βλέπει την Ευρώπη ως εναλλακτική στις αμερικανικές κυρώσεις, αλλά η αυξανόμενη επιθετικότητά της –όπως στην Ταϊβάν και τον Ειρηνικό– εντείνει τις ανησυχίες για ασφάλεια.
Η επίσκεψη ακολουθεί την «τεταμένη» άφιξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Ιούλιο, που χαρακτήρισε τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας σε «σημείο καμπής». Σύντομα, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς θα επισκεφθούν το Πεκίνο, δείχνοντας ευρωπαϊκή προσπάθεια ενοποίησης θέσεων. Στο Τσενγκντού, ο Μακρόν θα συζητήσει και με τον Πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ, σε λιγότερο επίσημο πλαίσιο, ενώ θα επισκεφθεί πιγκουίνους που δανείστηκαν από τη Γαλλία –μια νότα πολιτιστικής ανταλλαγής.
Ανθρωπιστικά ζητήματα και η ευρωπαϊκή στρατηγική
Δεν λείπουν και τα ευαίσθητα θέματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα –με την ΕΕ να πιέζει για ελευθερία λόγου και μειονοτήτων–, αν και ο Μακρόν αποφεύγει κινήσεις που θα εξοργίσουν το Πεκίνο, προτιμώντας «στρατηγικό διάλογο». Αναλυτές εκτιμούν ότι η Κίνα, εν μέσω εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, βλέπει την Ευρώπη ως «γέφυρα», αλλά η επιθετικότητα του Σι θέτει πιέσεις σε εμπόριο, ασφάλεια και διπλωματία.
Η επίσκεψη του Μακρόν, λοιπόν, ισορροπεί μεταξύ συνεργασίας και σκληρής γραμμής: Θα φέρει πραγματική πρόοδο στην Ουκρανία, ή θα ενισχύσει απλώς τις εμπορικές δεσμεύσεις; Με φόντο τις αμερικανικές πιέσεις και τις ευρωπαϊκές ανησυχίες, η Ευρώπη δοκιμάζεται – και ο Μακρόν βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί. Οι εξελίξεις από Πεκίνο θα δώσουν απαντήσεις τις επόμενες ημέρες.