Κρίση στη Μονή Σινά: Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αμφισβητεί την επιστολή αποχώρησης του Αρχιεπισκόπου Δαμιανού
Η ένταση στη Μονή Σινά συνεχίζεται, καθώς το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αμφισβητεί την επιστολή αποχώρησης του 91χρονου Αρχιεπισκόπου Δαμιανού, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη και προέβλεπε την διαδικασία διαδοχής του. Το Πατριαρχείο χαρακτηρίζει το κείμενο «ανάρμοστο και αντιεκκλησιαστικό», γεμάτο προσβλητικούς και ψευδείς ισχυρισμούς που διχάζουν τη Ρωμιοσύνη, και υποστηρίζει ότι δεν φαίνεται να προέρχεται από τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο.
Στο πλαίσιο της κρίσης, η ελληνική αποστολή με την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλατζή συνόδευσε τον Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό και το περιβάλλον του πίσω στην Αθήνα. Παράλληλα, το Πατριαρχείο είχε ζητήσει να ανοίξουν οι πύλες της Μονής και να απομακρυνθούν όσοι δεν ανήκουν στη Σιναϊτική Αδελφότητα.
Στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου επισημαίνεται ότι στόχος είναι η αποκατάσταση της κανονικότητας και της ομαλής λειτουργίας της Μονής, ενώ ζητείται από τους Σιναΐτες Πατέρες να διεξάγουν τις διαδικασίες εκλογής του νέου ηγουμένου σύμφωνα με τους κανονισμούς. Παράλληλα, τονίζεται η στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών για τη διατήρηση της αυτονομίας της Μονής.
Από την πλευρά του, ο Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός υποστηρίζει ότι η επιστολή του αφορά την ειρηνική επίλυση της κρίσης και τη διασφάλιση της διαδοχής του με τη σύμφωνη γνώμη της Σιναϊτικής Αδελφότητας, της ελληνικής κυβέρνησης και της Εκκλησίας της Ελλάδος, τονίζοντας ότι οι διαδικασίες θα ολοκληρωθούν γρήγορα και σωστά, με σεβασμό στην ενότητα της Μονής.
Η κατάσταση στη Μονή Σινά παραμένει ευαίσθητη, με προτεραιότητα την προστασία των ιστορικών κειμηλίων, την κανονικότητα της λειτουργίας και την διασφάλιση της ενότητας της Σιναϊτικής Αδελφότητας.
Δείτε αναλυτικά την ανακοίνωση του Πατριαρχείου:
Περὶ τῆς μακροσκελοῦς ἀνακοινώσεως, ἡ ὁποία ἀποδίδεται εἰς τὸν ἀναχωρήσαντα έκ τῆς Μονῆς Ἀρχιεπίσκοπον Σινᾶ κ. Δαμιανόν, ἀγαπητὸν ἐν Χριστῷ ἀδελφὸν καὶ ἐπίσκοπον, κανονικῶς ὑπαγόμενον εἰς τὸ Παλαίφατον Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων, ἀπεφασίσθη, ὅπως τὸ περιεχόμενον αὐτῆς ἀγνοηθῇ, ἵνα προσωρινῶς ἀποφευχθῶσιν αἱ ἀντίστοιχοι κανονικαὶ κυρώσεις. Τὸ ἀνάρμοστον καὶ ἀντιεκκλησιαστικὸν πνεῦμα τῆς ἐν λόγῳ ἀνακοινώσεως, περιλαμβάνον προσβλητικοὺς καὶ ψευδεῖς ἰσχυρισμούς, διχαστικοὺς διὰ τὴν Ρωμηοσύνην, ἐπιβεβαιοῖ πλῆθος μαρτυριῶν, κατὰ τὰς ὁποίας πιστοποιεῖται ἀναμφιβόλως ὅτι δὲν προέρχεται ἐκ τῆς γραφίδος τοῦ ἀναχωρήσαντος Ἀρχιεπισκόπου.
Ἐπιπλέον, σημειοῦται ὅτι ὁ ἀναχωρήσας Ἀρχιεπίσκοπος, δι᾿ ἐνεργειῶν μὴ συμβαδιζουσῶν μὲ τὴν προσωπικὴν του διαδρομήν, ὡδήγησεν ἐντὸς τῆς Μονῆς ὕποπτα πρόσωπα, τὰ ὁποῖα βιαιοπράγησαν καὶ ἐξεδίωξαν σεβάσμια μέλη τῆς Σιναϊτικῆς Ἀδελφότητος, ἐκράτησαν τὴν Ἱερὰν Μονὴν κεκλεισμένην διὰ μακρὸν χρόνον, γεγονὸς ὃ ἐγέννησεν ἐντονωτάτην ἀνησυχίαν περὶ τῶν ἱερῶν κειμηλίων καὶ τῶν ἱστορικῶν θησαυρῶν τοῦ Ἀρχείου αὐτῆς.
Ἡ σεβασμία Ἁγιοταφιτικὴ Ἀδελφότης τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, τιμῶσα τὴν ἱστορίαν καὶ τὴν πολυχρόνιον συμβολὴν τοῦ ἀναχωρήσαντος Ἀρχιεπισκόπου καὶ ἀντιλαμβανομένη τὴν ἀνθρωπίνην ἀδυναμίαν αὐτοῦ, προσεύχεται ὑπὲρ τῆς ὑγιείας, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς μετανοίας του. Μετὰ χαρᾶς δὲ ἐπληροφορήθη ἐκ τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως περὶ τῆς ἡσύχου καὶ ἀξιοπρεποῦς ἀναχωρήσεώς του, ἡ ὁποία καὶ ἁρμόζει εἰς τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ.
Τὸ Παλαίφατον Πατριαρχεῖον, ἔχον κανονικὴν καὶ πνευματικὴν εὐθύνην ἐπὶ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Σινᾶ, ἄνευ διαθέσεως διοικητικῆς ἐμπλοκῆς εἰς τὰ τῆς Μονῆς, συνέβαλε διὰ μεσολαβήσεων, παραινέσεων καὶ πατρικῶν συμβουλῶν εἰς τὴν ἐκτόνωσιν τῆς κρίσεως. Προτεραιότης παραμένει ἡ ἐπιστροφὴ εἰς τὴν κανονικότητα καὶ ἡ ἀποκατάστασις τῆς ὁμαλῆς λειτουργίας τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.
Τό Πατριαρχεῖον καλεῖ τοὺς Σιναΐτας Πατέρας εἰς τὴν ὁμαλὴν διεξαγωγὴν τῶν προβλεπομένων ὑπὸ τῶν Θεμελιωδῶν Κανονισμῶν διαδικασιῶν ἐκλογῆς τοῦ διαδόχου, ἵνα ὑποδεχθῇ τὸν νέον ψηφισθησόμενον ἡγούμενον τῆς Μονῆς καί χειροτονήσῃ αὐτόν ἐν τῷ Παναγίῳ καὶ Ζωοδόχῳ Τάφῳ τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου, ὡς γνήσιον τέκνον τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας.
Δείτε την ανακοίνωση Δαμιανού στις 4/9
Σήμερα 4/9/2025, εορτή του μεγάλου προφήτη Μωϋσή, που είναι από τους προστάτες του Σινά, η αποκατάσταση της κανονικότητας και της νομιμότητας στην Ιερά Μονή Σινά είναι πλέον πραγματικότητα. Αλλά δεν αρκεί μόνο αυτό για να επιτευχθεί ο μέγιστος στόχος της διασφάλισης του από αιώνων καθεστώτος της και, κυρίως, του μέλλοντός της. Εκτός από την κανονικότητα και τη νομιμότητα απαιτείται να υπάρχει και ενότητα μεταξύ των Πατέρων της Ιεράς Σιναϊτικής Αδελφότητας.
Αντιλαμβάνομαι ότι διάγοντας το 91ο έτος της ηλικίας μου, η σκέψη πολλών, εντός και εκτός της Μονής, επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η διαδοχή μου είναι θέμα χρόνου. Αυτή ακριβώς η σκέψη είναι η πραγματική αιτία της εσωτερικής κρίσης που ξέσπασε στην Ιερά Μονή Σινά. Η ευθύνη μας βαραίνει όλους, και πρώτα απ’ όλους τους Σιναϊτες Πατέρες, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο και το ίδιο ποσοστό. Δυστυχώς συνέπεσε η κρίση της διαδοχής μου με την κρίση που προκάλεσε η απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίας της 28/5/2025 με αποτέλεσμα η κρίση να μετατραπεί σε υπαρξιακή.
Πλέον εκ των γεγονότων αποδείχθηκε ότι όλοι οι Σιναΐτες Πατέρες, συμπεριλαμβανομένων των 11 στασιαστών, μοιραζόμαστε ορισμένες κοινές θέσεις οι οποίες πρέπει να αποτελέσουν την βάση μιας νέας ενότητας:
Α) Στο μέγιστο ζήτημα της δικαστικής απόφασης του Εφετείου της Ισμαηλίας της 28/5/2025 όλοι οι Σιναΐτες Πατέρες έχουμε την ίδια άποψη και τους ίδιους στόχους. Η συγκεκριμένη απόφαση ανατρέπει το από αιώνων καθεστώς της Ιεράς Μονής, ανοίγει το δρόμο για την αποϊεροποίηση και την μουσειοποίησή της.
Β) Η λύση στην υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζουμε θα βρεθεί σε συνεργασία με την αιγυπτιακή και την ελληνική κυβέρνηση και πρέπει να αποτελεί μια τριμερή συμφωνία. Ασφαλώς η συνέχιση της προσπάθειας να δικαιωθεί η Ιερά Μονή μέσω των αιγυπτιακών δικαστηρίων πρέπει να και θα συνεχιστεί με ευθύνη του νέου Αρχιεπισκόπου Σινά, Φαράν και Ραιθώ και της ενωμένης Ιεράς Σιναιτικης Αδελφότητας.
Γ) Η λύση, πλην του ιδιοκτησιακού ζητήματος συμπεριλαμβάνει οπωσδήποτε α) την αναγνώριση αυτοτελούς θρησκευτικού νομικού προσώπου (sui generis) με την επωνυμία «Ελληνορθόδοξη Ιερά Βασιλική Αυτόνομη Μονή Αγίας Αικατερίνης του Αγίου και Θεοβαδίστου Όρους Σινά» στην αιγυπτιακή έννομη τάξη, β) την απόδοση της αιγυπτιακής υπηκοότητας στον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο Σινά, Φαράν και Ραϊθώ και Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Σινά, γ) την εξασφάλιση αδειών διαμονής στους Πατέρες μέσω ειδικών διαδικασιών, δ) την προστασία της ιδιωτικής συλλογής των κειμηλίων και χειρογράφων της Ιεράς Μονής και ε) την αναγνώριση του αμιγώς θρησκευτικού χαρακτήρα των κειμηλίων χωρίς καλλιτεχνική αξία (ι. λειψάνων κλπ).
Δ) Ο ν.5224/2025 (Α’ 142) είναι όχι μόνο ένα ορόσημο στον αγώνα της Ιεράς Μονής για να εξασφαλίσει το μέλλον της και το καλώς εννοούμενο συμφέρον της αλλά και μια κρίσιμη στρατηγική επιλογή τόσο για την Ιερά Μονή Σινά όσο και για την Ελλάδα. Η σχέση της Ιεράς Μονής με το ελληνικό κράτος καθορίζεται, πλέον, από το Σύνταγμα και αυτόν τον νόμο αποτελώντας έτσι μια ισχυρή και αδιαπέραστη ασπίδα προστασίας για την Ιερά Μονή τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλον τον κόσμο.
Ε) Η Σιναϊτική Αδελφότητα χρειάζεται να δεχθεί νέους Πατέρες ώστε να αυξηθεί αριθμητικά.
Στ) Πανορθόδοξα η κανονική θέση της Ιεράς Μονής Σινά έχει οριστεί αμετάκλητα από το Σιγίλλιο του Οικουμενικού Πατριάρχου Γαβριήλ Δ΄ το 1782. Παράλληλα τελικός κριτής πανορθοδόξως παραμένει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η Ιερά Μονή Σινά είναι «αυτόνομη, αυτοδέσποτη, ελεύθερη ασὐδοτη, ακαταπάτητη, μη υποκείμενη σε κάποιο Πατριαρχικό Θρόνο».
Πάντοτε οι κρίσεις αποδεικνύουν πολλά για πολλούς.
Κανείς δεν θα ξεχάσει ποιοι ήταν εκείνοι που αμέσως υποστήριξαν την Ιερά Μονή όταν έγινε γνωστή η απόφαση της 28/5/2025. Ήταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Βουλγαρίας, η Εκκλησία Ελλάδος, η Εκκλησία Κύπρου. Αργότερα προστέθηκαν το Πατριαρχείο Αντιοχείας, το Πατριαρχείο Σερβίας και η Εκκλησία της Αλβανίας. Η έμπονη σιωπή του Πατριάρχη Αλεξανδρείας ισοδυναμεί με στήριξη. Όλα τα άλλα Πατριαρχεία και όλες οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες σιώπησαν εκτός του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων του οποίου η ανακοίνωση ως μόνο στόχο είχε την επιβεβαίωση μιας ιμπεριαλιστικής πολιτικής εναντίον της Ιεράς Μονής Σινά που στοχεύει στην μετατροπή της Ιεράς Μονής Σινά σ’ ένα απλό μοναστήρι υπαγόμενο στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Γι’ αυτή την κατάσταση διχόνοιας και διαίρεσης στον Ορθόδοξο κόσμο η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά το Πατριαρχείο Μόσχας αλλά τα αποτελέσματά της τα πληρώνει ολόκληρη η Ορθοδοξία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι που έσπευσαν να εκμεταλλευθούν το εσωτερικό ρήγμα στην Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα ήταν οργανώσ
Ο Χριστιανισμός στην Μέση Ανατολή διώκεται και ειδικά οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, η σύγχρονη Ρωμιοσύνη, απειλούνται πολύ σοβαρά, όπως αποδείχθηκε με την τρομοκρατική επίθεση εναντίον της Εκκλησίας του Προφήτη Ηλία στην Δαμασκό. Αν δεν υπήρχε το ελληνικό κράτος και χωρίς την ενεργό εμπλοκή του τίποτα δεν θα σωθεί. Ούτε η Ρωσία, ούτε η Ιορδανία (την οποία ανέδειξε ως «ασπίδα» των Χριστιανών στην Ιερουσαλήμ ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων ευχαριστώντας την για την αποδέσμευση των λογαριασμών του ενώ η Ελλάδα το πέτυχε) ούτε κάποια άλλη χώρα έχει την ειλικρίνεια, το σθένος, την δέσμευση και την αγάπη για τη Ρωμιοσύνη όπως την έχει η Ελλάδα.
Έλαβα χθες ένα έγγραφο του Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, τον οποίον σέβομαι και τιμώ απεριόριστα, το οποίο κανονικώς είναι τουλάχιστον έωλο και ανεπέρειστο. Κι αυτό γιατί: 1. Αγνοεί την από 7/8/3035 επιστολή μου στον Μακαριώτατο Πατριάρχη Ἱεροσολύμων, όπου ρητώς και ευθαρσώς του δήλωσα ότι δεν τον προσκάλεσα στην υπόθεση της Μονής, 2. Αγνοεί τα κανονικά και νομικά ελαττώματα της φερομένης προσκλήσεως των Πατέρων, 3. Αντιμετωπίζει εισπηδητικά και αντίθετα με το προαναφερόμενο Σιγίλλιο την Μονή ως παρακολούθημα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων γι αυτό και θεωρεί ότι μπορεί να δώσει εντολές για να ανοίξει η πύλη της Μονής. 4. Αγνοεί ότι η Σύναξη των Πατέρων έχει το δικαίωμα να επιβάλει στον Καθηγούμενο και Αρχιεπίσκοπο την άρνηση της πρόσκλησης του Μακαριωτάτου.
Χαίρομαι όμως γι’ αυτό το έγγραφο γιατί επιτέλους αποκαλύπτεται ο ρόλος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων στην εκδήλωση του εκκλησιαστικού πραξικοπήματος -άλλωστε κατέχει την σχετική τεχνογνωσία- αλλά κυρίως στην εμβάθυνση της διχόνοιας εντός της Ιεράς Σιναϊτικής Αδελφότητας. Όμως το πλέον ενδιαφέρον είναι ο χρόνος που εστάλη αυτό το έγγραφο. Εστάλη μόνο όταν το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έμαθε ότι σήμερα θα ανακοίνωνα την απόφασή μου για την έξοδο από την κρίση που μαστίζει την Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα και ότι αυτή η απόφασή μου έχει τη σύμφωνη γνώμη των Πατέρων, της Ελληνικής Κυβέρνησης, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Η Ιερά Μονή Σινά δεν έχει παράδοση να κάνει πραξικοπήματα, να καθαιρεί Πατριάρχες και μετά να τους κλείνει σε εσωτερικές φυλακές με στόχο να τους εξουθενώσει πνευματικά, ψυχικά και σωματικά. Η Ιερά Μονή Σινά ποτέ δεν θα επιδείκνυε αυτή την μικρόψυχη στάση που επέδειξε προσωπικά ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος όταν ήλθε η αναπόφευκτη ώρα της κοίμησης του προκατόχου του Ειρηναίου. Ποιος θα ξεχάσει ότι ο μόνος που ενδιαφέρθηκε και τότε για την αξιοπρέπεια του κεκοιμημένου ήταν η Ελληνική Κυβέρνηση και η Εκκλησία της Ελλάδος; Χωρίς την Ελληνική Κυβέρνηση και την Εκκλησία της Ελλάδος, ο κεκοιμημένος θα ήταν ακόμα άταφος γιατί ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων απαγόρευσε να ταφεί οπουδήποτε εντός των ορίων της εκκλησιαστικής του δικαιοδοσίας. Ευτυχώς ακόμα και στην χειρότερη στιγμή της ιστορίας της Ιεράς Μονής Σινά κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει και οφείλουμε όλοι να φροντίσουμε να μην γίνει.
Οφείλω, όμως, και μια μικρή αναφορά στην υποκρισία πολλών αδελφών σχετικά με το περίφημο θέμα της κυρίας Α.Σ. Χάρη σ’ αυτήν πολλοί Έλληνες έμαθαν τον όρο «συνείσακτη». Αν αντί για γυναίκα ήταν άνδρας, οι ίδιοι «κύκλοι» και «αδελφοί» θα δηλητηρίαζαν και πάλι τον κόσμο όλο υπονοώντας τα ίδια πράγματα, τις ίδιες εξαρτήσεις και τις ίδιες σχέσεις. Απλώς τα υπονοούμενα θα ήταν ακόμα αισχρότερα. Αυτή την μοίρα δυστυχώς την έχουμε όλοι οι Ιεράρχες που ο Θεός μας χάρισε πολλά χρόνια να ζήσουμε. Όμως στην περίπτωση της κυρίας Α.Σ., υπάρχει και άφθονος μισογυνισμός, ευσεβισμός και πουριτανισμός. Ο Κύριος ξέρει και κρίνει!
Ενημέρωσα χθες την Ελληνική κυβέρνηση για τις αποφάσεις μου οι οποίες είναι στο πνεύμα όσων έχω ήδη συζητήσει με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία Ελλάδος. Αφού πλέον είναι δεδομένο ότι η Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα συμφωνεί στους στρατηγικούς στόχους και τις τακτικές μεθόδους για την αντιμετώπιση της υπαρξιακής κρίσης που αντιμετωπίζει το μοναστήρι στο οποίο αφιέρωσα όλη την ζωή μου, ήλθε η ώρα να αναλάβω τις ευθύνες μου και να εγγυηθώ τις διαδικασίες διαδοχής μου οι οποίες ξεκινούν άμεσα και πρέπει να ολοκληρωθούν γρήγορα αλλά με σωστό τρόπο ώστε η Ιερά Σιναϊτική Αδελφότητα, ενωμένη να επικεντρωθεί στην επίλυση του μεγάλου προβλήματος που αντιμετωπίζει.
Οι διαδικαστικές λεπτομέρειες θα έχουν ολοκληρωθεί εντός των επόμενων ημερών, θα ανακοινωθούν μόλις συμφωνηθούν με όλους και θα υλοποιηθούν με την βοήθεια των αιγυπτιακών αρχών, της ελληνικής κυβέρνησης και της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Συγχωρώ τους πάντες και ζητώ τη συγχώρεση όλων!
