Σε μια εξέλιξη που κρατάει την παγκόσμια διπλωματική σκηνή σε αγωνία, η Ρωσία δήλωσε χθες ότι παραμένει ανοιχτή στην προοπτική μίας υψηλού επιπέδου συνάντησης μεταξύ του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν, με φόντο τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για λύση στην κρίση της Ουκρανίας. Η δήλωση αυτή έρχεται να δώσει νέα πνοή στις διμερείς επαφές, μετά από εβδομάδες αβεβαιότητας και αναβολών, και υπογραμμίζει την επιμονή της Μόσχας να βασιστεί σε προηγούμενες συμφωνίες.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, έκανε τις δηλώσεις της κατά τη διάρκεια τακτικής ενημέρωσης, τονίζοντας ότι η πλευρά της παραμένει δεκτική σε μία σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. «Είμαστε ανοιχτοί στην ιδέα, εφόσον η προετοιμασία γίνει σωστά και βασιστεί στις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στην προηγούμενη συνάντηση των δύο ηγετών στην Αλάσκα», είπε χαρακτηριστικά η Ζαχάροβα, σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία. Η αναφορά στην Αλάσκα παραπέμπει στην ιστορική συνάντηση του Αυγούστου, όπου Τραμπ και Πούτιν συζήτησαν για πρώτη φορά πρόσωπο με πρόσωπο το ζήτημα της Ουκρανίας, χωρίς ωστόσο να καταλήξουν σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Η αρχική ιδέα για τη σύνοδο στη Βουδαπέστη είχε ανακοινωθεί τον περασμένο μήνα, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν, με τον Αμερικανό πρόεδρο να προτείνει την ουγγρική πρωτεύουσα ως ουδέτερο έδαφος για περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, η συνάντηση αναβλήθηκε λίγο αργότερα, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι δεν ήθελε να επενδύσει χρόνο σε κάτι που δεν θα είχε ουσιαστικό αποτέλεσμα. «Δεν θέλω να σπαταλάω χρόνο», είχε πει τότε, αντανακλώντας την απογοήτευσή του από την έλλειψη προόδου. Η χθεσινή τοποθέτηση της Ζαχάροβα φαίνεται να λειτουργεί ως γέφυρα, καλώντας τις δύο πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Παράλληλα, η Ζαχάροβα επιβεβαίωσε ότι οι τηλεφωνικές επαφές μεταξύ του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και του Αμερικανού ομολόγου του, Μάρκου Ρούμπιο, θα συνεχιστούν «όποτε χρειαστεί». Αυτές οι συνομιλίες θεωρούνται κρίσιμες για την προετοιμασία τυχόν κορυφαίων συναντήσεων, καθώς καλύπτουν θέματα όπως η εφαρμογή των συμφωνιών της Αλάσκας και η διερεύνηση δρόμων ειρήνης στην Ουκρανία. «Ο διάλογος μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον συνεχίζεται και είναι σημαντικός για την προώθηση της ατζέντας και στα δύο επίπεδα – διμερές και διεθνές», πρόσθεσε η εκπρόσωπος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη τακτικής επικοινωνίας.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια φάση έντασης, όπου η Ρωσία συνεχίζει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στην ανατολική Ουκρανία, ενώ οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εντείνουν την υποστήριξη στο Κίεβο. Η προηγούμενη σύνοδος στην Αλάσκα, τον Αύγουστο, είχε χαρακτηριστεί από «θερμή ατμόσφαιρα» –με τον Πούτιν να υποδέχεται «κόκκινο χαλί» στην αμερικανική βάση– αλλά κατέληξε χωρίς άμεσα αποτελέσματα, αφήνοντας ανοιχτά ερωτήματα για το μέλλον. Τότε, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να εξετάσουν βήματα για εκεχειρία, αλλά η Μόσχα επέμεινε σε «εγγυήσεις ασφαλείας» που περιλαμβάνουν ουδέτερη θέση της Ουκρανίας, ενώ η Ουάσινγκτον ζήτησε εγγυήσεις για την εδαφική ακεραιότητα του Κιέβου.
Από την αμερικανική πλευρά, δεν υπήρξε άμεση αντίδραση χθες, αλλά πηγές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφεραν ότι η κυβέρνηση Τραμπ παρακολουθεί στενά τις ρωσικές πρωτοβουλίες, με στόχο την αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης. Σε ευρύτερο πλαίσιο, η πιθανή σύνοδος στη Βουδαπέστη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για νέες διπλωματικές κινήσεις, ιδιαίτερα εν μέσω αλλαγών στην ευρωπαϊκή στάση απέναντι στη σύγκρουση. Η Ουγγαρία, ως οικοδέσποινα, έχει ήδη εκφράσει ετοιμότητα να φιλοξενήσει, βλέποντας στην εκδήλωση ευκαιρία για ενίσχυση του ρόλου της στην ευρωπαϊκή διπλωματία.
Οι αναλυτές βλέπουν στην εξέλιξη αυτή ένα σημάδι αισιοδοξίας, αλλά και προσοχής: η Ρωσία δείχνει διάθεση για διάλογο, αλλά η επιτυχία εξαρτάται από την ικανότητα των δύο πλευρών να υπερβούν τις βαθιές διαφωνίες. «Είναι ένα βήμα μπροστά, αλλά χρειάζεται ουσία, όχι μόνο φωτογραφίες», σχολιάζει διεθνής παρατηρητής. Καθώς η κρίση στην Ουκρανία ολοκληρώνει το τρίτο της έτος, τέτοιες πρωτοβουλίες υπενθυμίζουν ότι η διπλωματία παραμένει το πιο ισχυρό όπλο για την ειρήνη – αρκεί να χρησιμοποιηθεί σωστά.