«Ζελένσκι, Πού πας τη Δημοκρατία;»: Χιλιάδες Διαδηλώνουν στην Ουκρανία για Υπονόμευση των Θεσμών Αντιδιαφθοράς [Βίντεο]
Σε μια πρωτοφανή έκρηξη λαϊκής οργής, χιλιάδες Ουκρανοί βγήκαν στους δρόμους του Κιέβου, του Λβιβ, του Ντνίπρο και της Οδησσού στις 22 Ιουλίου 2025, διαμαρτυρόμενοι για την υπογραφή από τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενός αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου που περιορίζει την ανεξαρτησία δύο βασικών αντιδιαφθορά οργανισμών, του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και της Ειδικής Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς (SAPO). Η νομοθεσία, που ψηφίστηκε από τη Βερχόβνα Ράντα την ίδια ημέρα, θεωρείται από επικριτές ως βήμα προς την συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του Ζελένσκι, απειλώντας την πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το νομοσχέδιο, που προωθήθηκε από βουλευτές του κόμματος του Ζελένσκι «Υπηρέτης του Λαού», δίνει στον Γενικό Εισαγγελέα, διορισμένο από τον Πρόεδρο, εκτεταμένες εξουσίες εποπτείας επί των ερευνών της NABU και της SAPO. Αυτό, σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια Ουκρανίας, «υπονομεύει μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις μετά την Επανάσταση της Αξιοπρέπειας του 2014» και απειλεί την εμπιστοσύνη των διεθνών εταίρων της Ουκρανίας. Οι διαδηλωτές, κρατώντας πλακάτ με συνθήματα όπως «Βέτο στον νόμο» και «Προστάτεψε το μέλλον της Ουκρανίας», εξέφρασαν την απογοήτευσή τους, κατηγορώντας την ηγεσία ότι προτάσσει την πίστη στο περιβάλλον του Ζελένσκι έναντι της καταπολέμησης της διαφθοράς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία» για την ψήφιση του νόμου, με την Επίτροπο Διεύρυνσης Μάρτα Κος να τονίζει ότι η ανεξαρτησία των NABU και SAPO είναι κρίσιμη για την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας. «Η απόφαση αυτή αποτελεί σοβαρό πισωγύρισμα», δήλωσε η Κος, υπογραμμίζοντας ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ προς το Κίεβο εξαρτάται από την πρόοδο σε θέματα διαφάνειας και δικαιοσύνης. Παρά τις εκκλήσεις για βέτο, ο Ζελένσκι υπέγραψε το νομοσχέδιο, δηλώνοντας σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ότι οι αντιδιαφθορά θεσμοί «θα συνεχίσουν να λειτουργούν, αλλά χωρίς ρωσική επιρροή». Υποστήριξε ότι οι αλλαγές στοχεύουν στην «εκκαθάριση» των οργανισμών από ξένες παρεμβάσεις, αναφερόμενος σε πρόσφατες έρευνες της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) που κατηγόρησαν δύο υπαλλήλους της NABU για διασυνδέσεις με τη Ρωσία.
Οι διαδηλώσεις, οι πρώτες μεγάλης κλίμακας κατά της κυβέρνησης από την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022, συγκέντρωσαν φοιτητές, βετεράνους και ακτιβιστές. «Δεν θέλουμε να γίνουμε σαν τη Ρωσία», δήλωσε η 18χρονη Βλαντισλάβα Κίρστιουκ, αναφερόμενη στις εμπειρίες της από την κατεχόμενη ανατολική Ουκρανία το 2014. Ο βετεράνος Όλεχ Σιμορόζ, που έχασε και τα δύο του πόδια το 2022, κατηγόρησε την ηγεσία ότι «προστατεύει το στενό της κύκλο αντί της δημοκρατίας». Στο Κίεβο, ο δήμαρχος Βιτάλι Κλίτσκο συμμετείχε στις διαδηλώσεις, ενώ ο επικεφαλής της NABU, Σεμέν Κριβονός, προειδοποίησε ότι ο νόμος θα «καταστρέψει» τη δουλειά των οργανισμών.
Η ψήφιση του νόμου έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η Ουκρανία προετοιμάζεται για διαπραγματεύσεις κατάπαυσης του πυρός με τη Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη. Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με πρόσφατες επιθέσεις της SBU σε γραφεία της NABU και της SAPO, έχει πυροδοτήσει υποψίες ότι ο Ζελένσκι επιχειρεί να εδραιώσει την εξουσία του εν μέσω πολέμου. Η Αναστασία Ραντίνα, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής κατά της διαφθοράς, ήταν από τους λίγους βουλευτές του κόμματος του Ζελένσκι που αντιτάχθηκαν, χαρακτηρίζοντας το νομοσχέδιο «φιάσκο».
Καθώς η Ουκρανία μάχεται για την επιβίωσή της, η υπονόμευση των αντιδιαφθορά θεσμών απειλεί όχι μόνο τη διεθνή της υποστήριξη αλλά και την εμπιστοσύνη των πολιτών της. Οι διαδηλώσεις αποτελούν υπενθύμιση ότι, ακόμη και εν καιρώ πολέμου, ο ουκρανικός λαός παραμένει σε εγρήγορση για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της διαφάνειας.
