Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε χθες την ευγνωμοσύνη του προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη δέσμευση οικονομικής στήριξης του Κιέβου έως το τέλος του 2027, χαρακτηρίζοντάς το ως «σημαντικό σήμα» εν μέσω της στασιμότητας στις διπλωματικές προσπάθειες για ειρήνη. Ωστόσο, σε μια κίνηση που αποκαλύπτει τις προκλήσεις, τα περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία δεν έχουν ακόμη ξεπαγωθεί, λόγω νομικών εμποδίων από χώρες όπως το Βέλγιο, που ανησυχούν για πιθανές αγωγές από τη Μόσχα. Παράλληλα, ο Ζελένσκι κατηγόρησε ανοιχτά την Κίνα ότι «βοηθάει τη Ρωσία και όχι την Ουκρανία», υπογραμμίζοντας την έλλειψη ενδιαφέροντος του Πεκίνου για νίκη του Κιέβου.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, ο Ζελένσκι τόνισε: «Είμαστε ευγνώμονες για το σημερινό σήμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να υποστηρίζει οικονομικά την Ουκρανία το 2026-2027. Σας ευχαριστούμε γι’ αυτό». Η δέσμευση αυτή, που εγκρίθηκε με 26 ψήφους υπέρ (η Ουγγαρία απείχε), καλύπτει εκτιμώμενες ανάγκες ύψους 153 δισεκατομμυρίων δολαρίων για προϋπολογισμό και άμυνα τα επόμενα δύο χρόνια, συμπεριλαμβανομένων αγορών στρατιωτικού εξοπλισμού. Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα χαρακτήρισε την απόφαση «πολιτική δέσμευση» για κάλυψη των «άμεσων οικονομικών αναγκών» της Ουκρανίας, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ορίζεται να παρουσιάσει συγκεκριμένες επιλογές τον Δεκέμβριο.
Κεντρικό σημείο των δηλώσεων ήταν η εκκρεμότητα με τα παγωμένα ρωσικά assets, τα οποία φιλοξενούνται κυρίως στην Euroclear στο Βέλγιο. Παρά την πολιτική βούληση για χρήση τους ως εγγύησης δανείου αποζημιώσεων (έως 217 δισεκατομμύρια δολάρια σε δόσεις το 2026-2027), η ΕΕ δεν προχώρησε σε συμφωνία χθες, λόγω ανησυχιών για νομικές συνέπειες. Το Βέλγιο, ως έδρα της Euroclear, απαιτεί εγγυήσεις από άλλα κράτη-μέλη για κοινή ευθύνη σε πιθανές δικαστικές διαμάχες, φοβούμενο αντίποινα από τη Ρωσία που χαρακτηρίζει τέτοια μέτρα «κλοπή». Μέχρι στιγμής, μόνο τα κέρδη από τα assets (περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ τον Οκτώβριο) διοχετεύονται στην Ουκρανία μέσω του προγράμματος ERA της G7, αλλά η πλήρης αξιοποίηση καθυστερεί, με στόχο έναρξη δόσεων από τον Απρίλιο 2026. Ο Ζελένσκι, ωστόσο, επέμεινε ότι αυτά τα «ρωσικά χρήματα» πρέπει να κατευθυνθούν πρωτίστως σε ουκρανική παραγωγή, ιδίως μακροβέλων όπλων με βεληνεκές έως 3.000 χιλιόμετρα, για ενίσχυση της αυτοδύναμης άμυνας. «Η Ρωσία φοβάται αυτή την απόφαση – θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε για ουκρανική και ευρωπαϊκή παραγωγή, ώστε να θωρακίσουμε την Ευρώπη μαζί», δήλωσε, καλώντας την Επιτροπή να επιταχύνει τις λεπτομέρειες.
Παράλληλα, ο Ουκρανός ηγέτης στράφηκε κατά της Κίνας, χαρακτηρίζοντας τη στάση της «πολύ περίπλοκη». «Η Κίνα βοηθάει τη Ρωσία, δεν βοηθάει την Ουκρανία και δεν ενδιαφέρεται για τη νίκη μας ή την ήττα της Ρωσίας», τόνισε, απορρίπτοντας ρητά ρόλο του Πεκίνου ως εγγυήτριας σε μελλοντική ειρήνη. Παρά τις υποσχέσεις του Σι Τζινπίνγκ να μην πουλάει όπλα στη Μόσχα, η Ουκρανία κατηγορεί την Κίνα για παροχή οικονομικής, τεχνολογικής και βιομηχανικής στήριξης –όπως εξαρτήματα, χημικά και μηχανήματα για ρωσικά εργοστάσια– που παρατείνει τον πόλεμο. Δεν υπάρχει σταθερός διάλογος με το Πεκίνο, πρόσθεσε ο Ζελένσκι, ενώ υπενθύμισε ότι η Κίνα απείχε από ψηφίσματα καταδίκης της Ρωσίας στον ΟΗΕ και εκμεταλλεύεται τη σύγκρουση για οικονομική επέκταση.
Οι δηλώσεις έρχονται την επομένη ημέρα από την υιοθέτηση του 19ου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, που ενισχύει την πίεση στον ενεργειακό και χρηματοοικονομικό τομέα της Μόσχας. Με τις ΗΠΑ να δείχνουν διστακτικότητα υπό Τραμπ, η ΕΕ αναλαμβάνει μεγαλύτερο βάρος, ενώ ο Ζελένσκι προετοιμάζεται για συναντήσεις όπως αυτή στο Λονδίνο με τη «Συμμαχία των Εθελοντών». Παρά τις καθυστερήσεις, το μήνυμα είναι αισιόδοξο: «Κάθε μέρα φέρνει κάτι νέο, και εμείς θα συνεχίσουμε», κατέληξε, τονίζοντας ότι η στήριξη είναι επένδυση στην ευρωπαϊκή σταθερότητα.